Đã từ lâu, thực tập không lương là nỗi băn khoăn của nhiều bạn trẻ khi không biết mình sẽ nhận được những gì từ trải nghiệm này? Điều quan trọng là sinh viên có cơ hội được học hỏi, trau dồi và nâng cao kiến thức cũng như kỹ năng mềm trong quá trình thực tập. Liệu có nên thực tập không lương không? Việc thực tập không lương sẽ có những ưu điểm và nhược điểm nào? Cùng Việc Làm 24h tìm hiểu về thực tập không lương qua bài viết dưới đây nhé!
Thực tập không lương là gì?
Thực tập không lương là quá trình sinh viên tiếp xúc với môi trường làm việc thực tế và tham gia trải nghiệm làm việc trong một khoảng thời gian nhất định. Lĩnh vực công ty mà sinh viên tham gia thực tập thường liên quan đến chuyên ngành theo học tại các trường.
Ý nghĩa của quá trình tham gia thực tập
- Giúp sinh viên áp dụng nền tảng kiến thức mang tính lý thuyết đã được học vào thực tiễn.
- Giúp sinh viên học hỏi và trau dồi những kỹ năng, kinh nghiệm liên quan đến lĩnh vực chuyên ngành trước khi tốt nghiệp và chính thức đi làm.
- Giúp sinh viên định hướng tương lai nghề nghiệp và xây dựng các mối quan hệ đồng nghiệp trong công việc với đội ngũ nhân sự có kinh nghiệm tại các công ty.
Xem thêm: Bỏ túi 8 kỹ năng làm việc nhóm cần phải biết để làm việc hiệu quả
Các công ty có nghĩa vụ trả lương thực tập cho sinh viên không?
Căn cứ theo Điều 12 khoản 6 Luật giáo dục đại học 2012 và Điều 97 Luật giáo dục 2005 quy định các công ty được phép nhận các thực tập sinh đến thực tập tại công ty. Đồng thời, công ty phải tạo điều kiện đào tạo và hỗ trợ sinh viên tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên theo quy định thì không yêu cầu các công ty phải bắt buộc trả lương cho thực tập sinh.
Xem thêm: Lương cạnh tranh là gì? Cách deal lương hiệu quả khi JD ghi lương cạnh tranh
Vì sao xuất hiện nhiều công ty thường tuyển thực tập không lương
Chi phí đào tạo
Khi sinh viên tham gia thực tập tại công ty, công ty sẽ bố trí người hướng dẫn đào tạo cho các bạn thực tập. Điều này tương đương với việc công ty đã bỏ một khoản chi phí để xây dựng lộ trình đào tạo, tổ chức lớp đào tạo,…
Các chi phí phát sinh khác
Bên cạnh đó, công ty còn tốn các khoản chi phí như máy móc làm việc, chỗ ngồi văn phòng, điện nước, vệ sinh… hoặc các chi phí khắc phục rủi ro bởi thực tập sinh trong quá trình làm việc.
Liệu có nên tham gia thực tập không lương?
Mặt tích cực
Hoàn thành yêu cầu bắt buộc của nhà trường
Thực tập là một phần không thể thiếu trong các chương trình học của các trường, do đó, tham gia thực tập hay thực tập không lương sẽ giúp bạn hoàn thành đủ số tín chỉ để bạn tốt nghiệp.
Cơ hội được thực tập tại các công ty lớn, uy tín
Thông qua các đợt thực tập, nhiều công ty sẵn sàng tạo điều kiện để các bạn sinh viên có cơ hội tiếp xúc với môi trường làm việc thực tế. Điều này giúp các bạn được học hỏi và trau dồi thêm nhiều kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm từ các anh chị nhân viên giỏi.
Bổ sung kinh nghiệm cho CV
Bất kỳ CV xin việc nào có nhiều kinh nghiệm chắc chắn sẽ gây ấn tượng tốt với nhà tuyển dụng. Đối với các bạn sinh viên chưa có nhiều kinh nghiệm thì quá trình tham gia thực tập không lương sẽ giúp bạn làm đẹp CV của mình để nổi bật hơn trong các kỳ tuyển dụng.
Xem thêm: Cách làm CV cho sinh viên mới ra trường, giúp bạn nổi bật trong mắt nhà tuyển dụng
Trải nghiệm tuyệt vời
Thực tập không lương giúp các bạn được làm những công việc thực tế và có cơ hội mở rộng mối quan hệ với những anh chị nhân viên chính thức. Đây sẽ là cơ hội để bạn được học hỏi thêm nhiều kiến thức và kinh nghiệm bổ ích cho công việc trong tương lai. Hoàn thành quá trình thực tập sẽ giúp các bạn trở nên tự tin hơn về bản thân và cải thiện được phần nào sự rụt rè, nhút nhát của mình.
Cơ hội trở thành nhân viên chính thức
Bạn sẽ rèn giũa tác phong làm việc trong môi trường công ty. Nhờ đó, bạn sẽ có cơ hội được nhận vào với vị trí nhân viên chính thức sau khi ra trường. Đồng thời, còn giúp các bạn xác định định hướng công việc phù hợp, những kiến thức chuyên ngành có được áp dụng vào thực tế hay không và bạn có yêu thích công việc này không.
Mặt tiêu cực
Chất xám bỏ ra 0 đồng
Dù tính chất công việc cũng tương tự như nhân viên thử việc, nhưng khiến chất xám bạn bỏ ra không thu lại được bất kỳ đồng nào Thay vào đó, nếu làm các công việc part-time khác bạn có thể nhận được tiền lương kha khá dựa trên sức lao động và thời gian làm việc tương ứng. Chưa kể đa số sinh viên phải “cõng” trên lưng các khoản chi phí như học phí, chi phí sinh hoạt, tiền đi lại,…. và giờ lại những chi phí khi tham gia thực tập nữa.
Thiếu động lực làm việc
Đa số sinh viên tham gia thực tập không lương sẵn sàng làm việc vất vả để trông đợi vào cơ hội công việc tốt hơn. Tuy nhiên, trong trường hợp công ty không cho thực tập sinh làm việc liên quan đến vị trí của mình mà chỉ làm những việc vô bổ, tệ hơn có thể là pha trà rót nước hay sai vặt,… Điều này vừa lãng phí thời gian và tiền bạc cho cả đôi bên khi sinh viên không học được bất kỳ điều gì và công ty cũng không thu được gì. Do đó mà sinh viên thường không có động lực làm việc.
Tâm lý không thoải mái
Bất kỳ ai khi bỏ thời gian và công sức ra làm việc đều mong muốn nhận được mức lương xứng đáng. Khi tham gia thực tập không lương, nhiều sinh viên sẽ cảm thấy không thoải mái, điều này gây ảnh hưởng đến chất lượng công việc.
Biện pháp vẹn cả đôi đường thay vì thực tập không lương
Trong quá trình thực tập, ngoài học phí, chi phí sinh hoạt, đi lại,… sinh viên còn phải tự trang trải thêm những chi phí khác như chi phí liên quan tới thực tập chẳng hạn. Vậy làm cách nào để thực tập không lương trở nên thoải mái hơn cho đôi bên?
Các công ty nên thay đổi mức lương cơ bản đối với các thực tập sinh, dẫu có thấp thì đây chắc chắn sẽ là nguồn động lực giúp các bạn sinh viên nỗ lực làm việc hơn. Đồng thời khi bỏ ra một khoản tiền như vậy thì phía công ty sẽ chú ý và có trách nhiệm đào tạo thực tập sinh hơn. Khi được hướng dẫn các kỹ năng và trau dồi kinh nghiệm, sinh viên được bù đắp những thiếu hụt về kỹ năng cần thiết mà công ty yêu cầu. Thông qua quá trình thực tập, công ty sẽ xây dựng đội ngũ nhân sự đắc lực để đáp ứng những bước phát triển trong tương lai của mình.
Những điều cần lưu ý khi thực tập không lương
Khi tham gia thực tập không lương các bạn sinh viên cần lưu ý những điều sau đây:
Thứ nhất: Xác định rõ mục tiêu
Điều đầu tiên bạn cần làm khi tham gia thực tập đó là xác định mục tiêu của bạn ở thời điểm đó và thông tin công ty thực tập. Hãy tìm hiểu kỹ lưỡng về công ty cũng như công việc thực tập và trả lời các câu hỏi sau:
- Công việc này có phù hợp với nền tảng kiến thức bạn đã được trang bị hay không?
- Vai trò của bạn là gì nếu tham gia thực tập?
- Công ty thực tập có lộ trình đào tạo như thế nào?
- Môi trường làm việc có tạo điều kiện để bạn phát huy năng lực?
- Vị trí này có giúp bạn tiến xa hơn theo định hướng nghề nghiệp mong muốn?
- Sau khi hoàn thành kỳ thực tập, bạn có cơ hội trở thành nhân viên chính thức không?
Thứ hai: Đừng nên đặt nặng vấn đề lương thực tập
Kiếm tiền là chuyện cả đời, còn kỳ thực tập chỉ diễn ra trong vài tháng ít ỏi. Dù thực tập không lương nhưng nếu mang lại những giá trị lớn giúp bạn nâng cao nghiệp vụ hơn thì nên tham gia. Đồng thời, nếu bạn làm tốt và thể hiện tiềm năng trong công việc thì chắc chắn công ty sẽ chấp nhận đầu tư mức lương cho bạn xứng đáng. Chưa kể, mức lương thực tập cũng không quá cao, do đó, hãy giữ tâm lý thoải mái và đừng đặt nặng vấn đề tiền lương.
Xem thêm: Tìm hiểu các hình thức trả lương phổ biến hiện nay của doanh nghiệp
Thứ ba: Trao đi giá trị xứng đáng
Nếu công ty trả lương thực tập thì đòi hỏi bạn cũng phải trao đi giá trị xứng đáng. Bạn có thể nâng cao giá trị bản thân khi tích cực làm việc và mang lại kết quả tốt đẹp cho công ty. Biết đâu công ty sẽ trả mức lương cao hơn và bạn sẽ có cơ hội làm nhân viên chính thức sau kỳ thực tập thì sao nào.
Thứ tư: Học hỏi không ngừng
Dù không lương hay có lương thì bạn cũng phải chủ động học hỏi kiến thức và kỹ năng cần thiết, trau dồi kinh nghiệm làm việc và mở rộng quan hệ mỗi ngày. Điều này giúp bạn làm quen với tác tác phong làm việc chuyên nghiệp và sẵn sàng nắm bắt những cơ hội đến trong tương lai! Nếu xây dựng nền tảng tốt khi tham gia thực tập thì chắc chắn rằng sau này, mức lương bạn kiếm được sẽ lớn hơn rất nhiều lần.
Nếu muốn công ty trả lương thực tập, hãy cho họ thấy bạn là một nhân viên viên có tiềm năng:
- Bạn có nền tảng kiến thức tốt cùng với những tố chất phù hợp với định hướng phát triển cùng công ty?
- Bạn có khả năng đóng góp chất xám và mang về giá trị cho công ty?
- Bạn có thể trở thành nhân viên chính thức với kỹ năng xuất sắc nào?
- Bạn có quyết định gắn bó lâu dài với công ty hay không?
Kết luận
Dù thực tập không lương hay có lương thì đây vẫn là cơ hội giúp bạn tích lũy thêm kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm làm việc trong môi trường chuyên nghiệp. Quá trình tham gia thực tập có thể được sử dụng như một bước đệm giúp bạn làm quen với công việc tương lai khi xác nhận xem đây có phải công việc mà bạn muốn bắt tay vào sự nghiệp về lâu dài không. Nghề Nghiệp Việc Làm 24h hi vọng những thông tin về cơ hội và thách thức mà thực tập mang lại sẽ giúp các bạn có nhiều thông tin bổ ích để có định hướng cho mình khi tham gia thực tập vui vẻ và đầy ý nghĩa!
Xem thêm: Kiến tập là gì? Sự khác biệt giữa kiến tập và thực tập bạn cần biết
