Rút tiền bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần đã trở thành xu hướng chung của nhiều người lao động. Đây là khoản tiền mà người lao động tham gia BHXH được quyền hưởng và rút bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách tính tiền bảo hiểm xã hội 1 lần sao cho hiệu quả. Hãy cùng Việc Làm 24h tìm hiểu cách tính BHXH 1 lần qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Giới thiệu tổng quan về BHXH 1 lần
BHXH 1 lần là gì?
Trước khi tìm hiểu cách tính BHXH 1 lần, bạn cần nắm rõ khái niệm “BHXH 1 lần là gì?”. Theo Điều 3 Luật Bảo hiểm Xã hội năm 2014, BHXH chính là sự bù đắp một phần thu nhập dành cho người lao động khi họ gặp sự cố như bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động, hết tuổi lao động hoặc qua đời.
Xem thêm: Bệnh nghề nghiệp là gì, cách tính hưởng bảo hiểm theo chế độ bệnh nghề nghiệp
Đồng thời, chế độ BHXH 1 lần còn là một trong những quyền lợi hàng đầu mà người lao động tham gia BHXH được hưởng. Đây là nhóm người tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc hoặc người tham gia BHXH tự nguyện dừng tham gia BHXH sau một năm và một số trường hợp khác khi có yêu cầu gửi cơ quan BHXH.
Các trường hợp được hưởng BHXH 1 lần
Căn cứ tại Điểm a, b, Khoản 1, Điều 8, Nghị định số 115/2015/NĐ-CP và Điều 60, Luật BHXH Việt Nam số 58/2014/QH13 quy định 6 trường hợp dưới đây sẽ được nhận BHXH 1 lần, cụ thể là:
- Người đủ tuổi hưởng lương lưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH (theo Khoản 3, Điều 54 của Luật BHXH).
- Người đủ 55 tuổi mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không muốn tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện (đối với các lao động là nữ hoạt động tại các xã, phường hoặc thị trấn).
- Người ra nước ngoài định cư.
- Người bị mắc những căn bệnh hiểm nghèo có khả năng ảnh hưởng đến tính mạng như ung thư, xơ gan cổ chướng, bại liệt, phong lao nặng và HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS cũng như một số bệnh nguy hiểm khác theo quy định của Bộ Y tế.
- Các công an, bộ đội khi phục viên, thôi việc, xuất ngũ mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu.
- Người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau 1 năm không tiếp tục đóng mà chưa đóng đủ 20 năm (theo Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13).
Những người lao động tham gia BHXH bắt buộc nằm trong 1 trong 6 trường hợp trên cần gửi yêu cầu đến cơ quan BHXH địa phương để lãnh BHXH 1 lần theo quy định.
Đâu là trường hợp không được hưởng BHXH 1 lần?
Những người lao động tham gia BHXH bắt buộc và nằm trong 4 trường hợp sau đây sẽ không được hưởng BHXH 1 lần, cụ thể là:
- Người lao động nghỉ việc nhưng chưa đủ 1 năm.
- Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và đủ 20 năm đóng BHXH không được nhận BHXH 1 lần mà sẽ được hưởng lương hưu theo quy định của Pháp luật.
- Người lao động mắc bệnh nhưng không phải những căn bệnh hiểm nghèo như đã liệt kê phía trên.
- Người lao động không chứng minh được mình đang định cư ở nước ngoài (trừ trường hợp đáp ứng điều kiện khác tại Khoản 1, Điều 60, Luật BHXH năm 2014).
Hướng dẫn cách tính BHXH 1 lần đơn giản, dễ thực hiện
Cách tính BHXH 1 lần theo hệ số lương
Bước 1: Xác định mức hưởng BHXH 1 lần
Để xác định mức hưởng BHXH 1 lần theo hệ số lương, người lao động cần căn cứ vào Khoản 2 Điều 8 Nghị 115/2015/NĐ-CP, cụ thể như sau:
“Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;
- Tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
Đồng thời, cách tính BHXH 1 lần theo hệ số cũng dựa trên Khoản 4, Điều 19 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH như sau:
“Khi tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần trong trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ thì từ 01 tháng đến 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 tháng đến 11 tháng được tính là một năm…”
Bước 2: Xác định mức bình quân tiền lương (Mbqtl)
Khi muốn xác định mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH để tính lương hưu và lương trợ cấp 1 lần, bạn cần căn cứ vào quy định tại Điểm c Khoản 1, Điều 62 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 như sau:
“Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương tháng của số năm đóng bảo hiểm xã hội trước khi nghỉ hưu như sau:
- Tham gia bảo hiểm xã hội trong khoảng thời gian từ ngày 01 tháng 01 năm 2001 đến ngày 31 tháng 12 năm 2006 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 08 năm cuối trước khi nghỉ hưu;”
Công thức tính BHXH 1 lần theo hệ số lương cụ thể:
Cách tính BHXH 1 lần theo Khoản 4, Điều 19, Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH được quy định dựa trên thời gian người lao động tham gia BHXH và mức bình quân tiền lương (Mbqtl) tháng đóng tiền BHXH như sau:
Mức hưởng BHXH 1 lần = 1,5 x Mbqtl x thời gian tham gia BHXH trước năm 2014 + 2x Mbqtl x thời gian tham gia BHXH từ năm 2014
Người lao động tham gia BHXH chưa đủ 1 năm: Mức hưởng BHXH 1 lần của người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 1 năm được tính bằng 22% các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH, mức tối đa là 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Trong đó, để xác định Mbqtl của người lao động, bạn cần áp dụng công thức như sau:
Mbqtl = (Số tháng đóng BHXH x Mức đóng BHXH x Mức điều chỉnh hằng năm) / Tổng số tháng đóng BHXH
Theo thông tư số 36/2021/TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH cụ thể là:
Làm tròn thời gian tham gia BHXH như thế nào?
Thời gian đóng BHXH của người lao động có tháng lẻ sẽ được làm tròn để thuận tiện cho việc tính toán số tiền hưởng BHXH 1 lần, cụ thể như sau:
- Từ 1 – 6 tháng được tính là nửa năm (tương đương 0,5 năm).
- Từ 7 – 11 tháng được tính là 1 năm (tương đương 1 năm).
Tuỳ vào thời gian đóng BHXH của người lao động, cách tính tiền BHXH 1 lần cũng sẽ khác nhau. Vì vậy, bạn cần lưu ý yếu tố này để tính toán cho chính xác.
Xem thêm: Cách tính bảo hiểm thất nghiệp chuẩn 2022 đảm bảo quyền lợi cho người lao động
Ví dụ: Chị H 36 tuổi tham gia BHXH từ tháng 10/2016 đến tháng 4/2018:
- Từ tháng 10/2016 – 12/2016: Chị H có mức lương là 4.000.000 đồng.
- Từ tháng 1/2017 – 3/2018: Chị H có mức lương là 4.500.000 đồng.
- Tháng 4/2018 mức lương của chị H là 5.278.000 đồng.
Vậy chị H có thời gian tham gia BHXH là 1 năm 6 tháng và chưa đủ tuổi hưởng lương hưu. Chị có nguyện vọng được hưởng trợ cấp BHXH 1 lần. Vậy mức hưởng BHXH 1 lần của chị H được tính như sau:
Thời gian tham gia BHXH của chị H trước năm 2014 là “0”. Thời gian tham gia BHXH của chị H sau ngày 1/1/2014 (từ năm 2016 – 2018). Vì vậy, thời gian đóng BHXH của chị H là 1 năm 6 tháng (tương đương 1,5 năm).
Mức lương bình quân = (2 x 4.000.000 x 1,07 + 12 x 4.500.000 x 1,04 + 1 x 6.278.000 x 1) / 18 = 4.638.778 VNĐ / tháng.
Áp dụng công thức:
Mức hưởng BHXH 1 lần = [(1,5 x thời gian tham gia BHXH trước năm 2014) + (2 x thời gian tham gia BHXH từ năm 2014)] x Mbqtl
Vậy mức hưởng BHXH 1 lần của chị H = 0 + (2 x 1,5 năm x Mbqtl) = 2 x 1,5 x 4.638.778 = 13.916.334 VNĐ
Cách tính BHXH 1 lần online năm 2024
Trên thực tế, việc áp dụng công thức rườm rà khiến nhiều lao động gặp khó khăn trong việc tính toán, thậm chí dẫn đến nhầm lẫn. Chính vì thế, để khắc phục thực trạng này, Việc Làm 24h sẽ hướng dẫn bạn cách tính BHXH 1 lần trên VssID và hệ thống tính BHXH 1 lần trên website Luật Việt Nam. Các bước thực hiện như sau:
- Bước 1: Thực hiện tra cứu quá trình tham gia BHXH trên ứng dụng VssID. Để xem mức lương đóng BHXH tại doanh nghiệp mà người lao động làm việc -> Chọn biểu tượng hình con mắt tương ứng.
- Bước 2: Truy cập vào hệ thống tính BHXH 1 lần của Luật Việt Nam tại đường link: Tại đây. Lưu ý, đối với người lao động làm việc tại nhiều doanh nghiệp, mỗi doanh nghiệp sẽ tương ứng với 1 dòng giai đoạn. Vì vậy, người lao động cần phải chọn “Thêm giai đoạn” để bổ sung các thông tin theo yêu cầu.
- Bước 3: Sau khi nhận kết quả tra cứu, bạn cần điền đầy đủ thông tin tương ứng về các giai đoạn nộp BHXH với mức lương đóng BHXH của mình -> Chọn “Tính BHXH” để xem kết quả.
- Bước 4: Cuối cùng, hệ thống sẽ gửi kết quả với đầy đủ thông tin đến cho bạn.
Xem thêm: Các loại bảo hiểm bắt buộc người lao động cần biết khi đi làm giúp đảm bảo lợi ích
Một số câu hỏi thường gặp khi hưởng BHXH 1 lần
Theo Điều 109, Luật BHXH năm 2014 quy định, hồ sơ cần nộp khi hưởng BHXH 1 lần là:
Số BHXH (bản chính).
– Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần theo mẫu số 14-hsb.
– Những người ra nước ngoài định cư cần nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng 1 trong các giấy tờ sau:
– Hộ chiếu do nước ngoài cấp.
– Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp và có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do là định cư nước ngoài.
– Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài và giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 5 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền.
– Hồ sơ rút BHXH 1 lần là một thủ tục cực kỳ quan trọng. Vậy nên, người hưởng chế độ cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ cần thiết trước khi gửi cho nơi tiếp nhận hồ sơ giải quyết chế độ BHXH 1 lần.
Đối với người lao động đã tham gia BHXH tại địa phương này nhưng sinh sống và làm việc tại địa phương khác, bạn sẽ nộp hồ sơ rút BHXH 1 lần cho cơ quan BHXH cấp quận/huyện hoặc BHXH tỉnh (trường hợp BHXH tỉnh được phân cấp giải quyết hưởng BHXH 1 lần) tại nơi có hộ khẩu hoặc sổ tạm trú theo quy định của Pháp luật (Theo Khoản 2, Điều 1 và Điều 20 Quyết định số 636/QĐ-BHXH).
Thế nên, người lao động đang tạm trú ở địa phương nào sẽ nộp hồ sơ đăng ký hưởng BHXH 1 lần tại cơ quan BHXH của địa phương ấy.
Có 3 hình thức phổ biến mà người lao động có thể áp dụng khi gửi hồ sơ rút BHXH 1 lần, bao gồm:
– Giao dịch trực tuyến: Người lao động hưởng chế độ BHXH 1 lần đăng ký nhận mã xác thực và gửi hồ sơ điện tử qua website BHXH Việt Nam. Nếu đã đăng ký dịch vụ I-VAN, người lao động có thể gửi hồ sơ điện tử qua phần mềm BHXH.
– Dịch vụ bưu chính công ích: Trong trường hợp không chuyển được hồ sơ giấy sang định dạng điện tử, người lao động có thể gửi bộ hồ sơ giấy qua dịch vụ bưu chính công ích cho cơ quan BHXH.
– Trực tiếp tại cơ quan BHXH: Nếu không thực hiện được 2 cách thức trên, bạn cần đến cơ quan BHXH để nộp hồ sơ trực tiếp.
Theo Khoản 4, Điều 10, Luật BHXH 2014 về việc giải quyết hưởng BHXH 1 lần của người lao động sẽ được thực hiện trong 10 ngày (tính từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định). Trong trường hợp cơ quan BHXH không giải quyết phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Vậy nếu người lao động làm đúng thủ tục hướng dẫn cách tính hưởng BHXH 1 lần và đã nhận được giấy hẹn từ cơ quan BHXH nhưng vẫn chưa nhận được tiền thì sao?
Đối với trường hợp này, cơ quan BHXH có thể gặp một số lỗi trong quá trình liên hệ với bạn. Vì vậy, bạn cần cung cấp thông tin về phiếu hẹn và đến cơ quan BHXH để kiểm tra lại quá trình xử lý hồ sơ và đảm bảo giải quyết kịp thời quyền lợi của mình.
Kết luận
Nhìn chung, tìm hiểu cách tính BHXH 1 lần là nhiệm vụ tất yếu của người lao động nhằm đảm bảo quyền và lợi ích của mình. Qua bài viết trên, Việc Làm 24h tin rằng bạn đã biết cách tính BHXH 1 lần sao cho hiệu quả và chuẩn xác nhất.
Nếu đang tìm kiếm một công việc với mức lương ổn định, phù hợp với năng lực và trình độ của bản thân, bạn đừng quên tham khảo hệ sinh thái việc làm của Nghề Nghiệp Việc Làm 24h nhé! Chúng tôi sẽ trở thành bước đệm vững chãi giúp bạn tìm được công việc ưng ý.
Xem thêm: Cách tra cứu giá trị thẻ BHYT đơn giản và nhanh chóng mà người lao động cần biết
