Trước tốc độ phát triển của mạng xã hội, truyền thông bẩn nổi lên như một vấn nạn nhức nhối. Truyền thông bẩn là gì? Đâu là dấu hiệu nhận diện truyền thông bẩn? Ngăn chặn truyền thông bẩn bằng cách nào? Trong bài viết dưới đây, Nghề Nghiệp Việc Làm 24h sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về truyền thông bẩn. Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Truyền thông bẩn là gì?
Truyền thông bẩn là hình thức truyền thông sử dụng các thông tin sai lệch, bóp méo sự thật hoặc tạo ra các nội dung gây hiểu lầm nhằm đạt được mục đích nhất định.
Mục đích của truyền thông bẩn là thu lợi cá nhân, tạo ra lợi thế cạnh tranh không lành mạnh hoặc làm tổn hại đến uy tín của các cá nhân, tổ chức khác. Truyền thông bẩn có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như tin giả (fake news), bài viết định hướng dư luận tiêu cực, hoặc các chiến dịch truyền thông nhằm mục đích hạ bệ đối thủ.
Đặc điểm chính của truyền thông bẩn là gì?
Thông tin sai lệch
Một trong những đặc điểm nổi bật của truyền thông bẩn là sử dụng thông tin sai lệch hoặc bóp méo sự thật. Thông tin này có thể bị làm giả hoàn toàn hoặc chỉnh sửa một phần.
Định hướng dư luận
Truyền thông bẩn sẽ được sử dụng để “điều khiển” dư luận theo một hướng nhất định. Hoạt động này được thực hiện thông qua việc lựa chọn thông tin trình bày, cách thức trình bày thông tin hoặc qua việc lan truyền các tin đồn thất thiệt.
Gây hoang mang
Một mục tiêu khác của truyền thông bẩn là tạo ra sự hoang mang và mất lòng tin trong cộng đồng. Khi được lan truyền rộng rãi, thông tin sai lệch có thể gây ra sự nhầm lẫn, làm suy giảm lòng tin của công chúng vào các nguồn thông tin chính thống.
Chiến thuật tấn công cá nhân
Truyền thông bẩn thường nhắm vào việc tấn công cá nhân hoặc tổ chức bằng cách bôi nhọ hoặc tung ra các thông tin bất lợi nhằm làm giảm uy tín và ảnh hưởng của họ.
Xem thêm: Body Shaming là gì? Đừng để lời nói trở thành vũ khí sát thương nơi công sở
Lợi dụng cảm xúc của công chúng
Truyền thông bẩn thường lợi dụng cảm xúc của công chúng như sợ hãi, tức giận hoặc lòng thương cảm để lan truyền thông tin nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Ví dụ cụ thể về truyền thông bẩn
Tin giả về dịch bệnh
Trong đại dịch COVID-19, đã có rất nhiều thông tin sai lệch được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội. Ví dụ, có những tin đồn về các biện pháp chữa trị không có căn cứ khoa học, gây ra sự hoang mang, thậm chí dẫn đến những hành vi nguy hiểm.
Chiến dịch bôi nhọ đối thủ chính trị
Trong các cuộc bầu cử, những chiến dịch truyền thông bẩn nhằm bôi nhọ uy tín của các ứng viên đối thủ. Các thông tin sai lệch về đời tư, hành vi không đúng mực hoặc những phát ngôn bị bóp méo thường xuyên được sử dụng để hạ bệ đối thủ.
Thao túng thị trường tài chính
Các công ty hoặc cá nhân có thể sử dụng truyền thông bẩn để thao túng thị trường tài chính. Họ thường lan truyền các thông tin sai lệch về tình hình tài chính của một công ty, nhằm làm giảm giá cổ phiếu và thu lợi từ việc mua lại với giá thấp.
Tin đồn về sản phẩm của đối thủ cạnh tranh
Trong lĩnh vực kinh doanh, các công ty có thể sử dụng truyền thông bẩn để lan truyền các tin đồn không đúng sự thật về sản phẩm của đối thủ cạnh tranh, nhằm làm giảm uy tín và doanh số bán hàng của đối thủ.
Tác động tiêu cực của truyền thông bẩn là gì?
Tác động tiêu cực đến cá nhân
Gây tổn hại đến danh dự, uy tín
Truyền thông bẩn làm ảnh hưởng đến danh dự, tổn hại uy tín của cá nhân thông qua những thông tin sai lệch, bịa đặt. Khi tình trạng này kéo dài sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng, như mất việc làm, bị xa lánh, trầm cảm.
Gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần
Việc tiếp xúc thường xuyên với thông tin tiêu cực, độc hại có thể dẫn đến stress, lo âu, trầm cảm, thậm chí là rối loạn tâm lý.
Gây cản trở công việc, cuộc sống cá nhân
Truyền thông bẩn có thể gây hoang mang, khiến cá nhân đưa ra những quyết định sai lầm trong công việc và cuộc sống, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc, chất lượng cuộc sống.
Tác động tiêu cực đến doanh nghiệp và tổ chức
Gây tổn hại đến hình ảnh, uy tín
Truyền thông bẩn có thể làm tổn hại đến hình ảnh, uy tín của doanh nghiệp và tổ chức thông qua những thông tin sai lệch về sản phẩm, dịch vụ, hoạt động kinh doanh. Điều này khiến doanh nghiệp mất khách hàng, đối tác, thậm chí là phá sản.
Gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh
Truyền thông bẩn có thể gây ra khủng hoảng truyền thông, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và tổ chức.
Tác động tiêu cực đến xã hội
Gây mất ổn định an ninh trật tự xã hội
Truyền thông bẩn có thể kích động bạo lực, chia rẽ cộng đồng, gây mất ổn định an ninh trật tự xã hội.
Gây cản trở sự phát triển kinh tế – xã hội
Truyền thông bẩn làm giảm niềm tin của người dân vào chính quyền, cản trở sự phát triển kinh tế – xã hội.
Gây ảnh hưởng đến văn hóa và giá trị xã hội
Truyền thông bẩn có thể truyền bá những thông tin tiêu cực, phản cảm, ảnh hưởng đến văn hóa và giá trị xã hội.
6 kênh lan truyền truyền thông bẩn phổ biến
1. Mạng xã hội (Social Media)
Mạng xã hội là một trong những kênh lan truyền truyền thông bẩn phổ biến và mạnh mẽ nhất hiện nay. Các nền tảng như Facebook, Twitter, Instagram và TikTok cho phép thông tin được lan truyền với tốc độ chóng mặt. Truyền thông bẩn trên mạng xã hội có khả năng tiếp cận rộng rãi, khiến những tin tức giả mạo, thông tin sai lệch dễ dàng được chia sẻ và tiếp cận lượng lớn người dùng trong thời gian ngắn.
2. Blog và trang tin tức không chính thống (Blogs and Non-Mainstream News Sites)
Các blog cá nhân và trang tin tức không chính thống cũng là nguồn lan truyền truyền thông bẩn. Những trang web này thường không có quy trình kiểm chứng thông tin chặt chẽ, dễ đăng tải các bài viết với nội dung sai lệch hoặc thiếu kiểm chứng.
3. Diễn đàn trực tuyến (Online Forums)
Diễn đàn trực tuyến như Reddit, 4chan và các nhóm thảo luận trên các trang web khác là nơi mà truyền thông bẩn có thể phát triển, lan rộng. Người dùng có thể đăng tải thông tin mà không cần chịu trách nhiệm về tính chính xác của chúng. Các thông tin này dễ dàng được chia sẻ và thảo luận bởi những thành viên khác.
4. Tin nhắn và ứng dụng chat (Messaging Apps)
Các ứng dụng nhắn tin như WhatsApp, Viber, Telegram và Messenger cho phép người dùng chia sẻ thông tin nhanh chóng. Những thông tin sai lệch hoặc tin giả có thể được lan truyền qua các nhóm chat hoặc tin nhắn cá nhân, làm tăng khả năng tiếp cận và độ tin cậy do nguồn tin thường đến từ người quen biết.
5. Email (Email)
Email cũng là một kênh phổ biến để lan truyền thông tin bẩn. Những email chuỗi chứa thông tin sai lệch có thể được gửi đến hàng ngàn người cùng lúc. Người nhận thường tin tưởng vào nguồn gửi (người quen hoặc đồng nghiệp), làm tăng tính xác thực của thông tin sai lệch.
6. Truyền thông chính thống (Mainstream Media)
Trong một số trường hợp, truyền thông bẩn cũng có thể xuất hiện trên các kênh truyền thông chính thống. Dù các tổ chức truyền thông lớn thường có quy trình kiểm chứng thông tin nghiêm ngặt, nhưng đôi khi, do áp lực về thời gian hoặc nguồn tin không chính xác, họ cũng có thể vô tình lan truyền các thông tin sai lệch.
Dấu hiệu nhận diện truyền thông bẩn là gì?
Nội dung gây sốc, giật gân
Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất của truyền thông bẩn là các bài viết hoặc tin tức với tiêu đề và nội dung gây sốc, giật gân. Những bài viết này sử dụng ngôn từ mạnh mẽ, đôi khi phóng đại hoặc bóp méo sự thật để thu hút sự chú ý của người đọc. Mục tiêu của chúng là tạo ra sự tò mò, khiến người đọc phải nhấp vào để xem thêm. Tuy nhiên, nội dung bên trong thường không tương xứng với tiêu đề và chủ yếu nhằm mục đích tăng lượt truy cập hoặc lan truyền thông tin sai lệch.
Thiếu nguồn tin chính thống
Truyền thông bẩn thường thiếu nguồn tin chính thống hoặc không cung cấp các bằng chứng cụ thể để chứng minh cho thông tin được đưa ra. Những bài viết này có thể sử dụng các cụm từ mơ hồ như “theo một số nguồn tin” hoặc “có người nói” mà không nêu rõ nguồn gốc thông tin. Sự mơ hồ này khiến người đọc khó xác định được tính xác thực của thông tin và dễ bị “dắt mũi”.
Nội dung mâu thuẫn, thiếu logic
Một dấu hiệu khác của truyền thông bẩn là nội dung mâu thuẫn, thiếu logic hoặc không nhất quán. Những bài viết này có thể chứa các thông tin đối lập nhau, không có mạch lạc hoặc không tuân theo logic cơ bản, khiến người đọc cảm thấy khó hiểu và dễ bị rối.
Gây hoang mang, lo lắng cho dư luận
Truyền thông bẩn thường nhắm vào việc gây hoang mang, lo lắng cho dư luận bằng cách phóng đại hoặc bóp méo các sự kiện và thông tin. Những bài viết này thường tập trung vào các chủ đề nhạy cảm, như sức khỏe, an ninh, hoặc các vấn đề xã hội. Mục đích của truyền thông bẩn là kích động cảm xúc và tạo ra sự hoang mang.
Khuyến khích chia sẻ, lan truyền thông tin
Truyền thông bẩn thường khuyến khích người đọc chia sẻ và lan truyền thông tin bằng cách sử dụng các lời kêu gọi hành động mạnh mẽ. Các bài viết này thường kết thúc bằng những câu như “Hãy chia sẻ ngay để mọi người cùng biết” hoặc “Đừng bỏ qua thông tin quan trọng này”. Mục tiêu là tạo ra sự lan truyền nhanh chóng và rộng rãi của thông tin, bất kể tính xác thực của chúng. Sự lan truyền này mở rộng phạm vi tiếp cận của thông tin sai lệch, làm cho việc kiểm soát và xử lý thông tin trở nên khó khăn hơn.
4 cách ngăn chặn truyền thông bẩn lây lan
Nâng cao nhận thức của công chúng
Đầu tiên, mỗi quốc gia cần giáo dục công dân về cách nhận biết và phân biệt thông tin đáng tin cậy. Chiến dịch truyền thông và chương trình giáo dục sẽ giúp người dân tự bảo vệ khỏi thông tin sai lệch.
Xây dựng cơ chế kiểm chứng thông tin
Phát triển, áp dụng công nghệ cũng là cách ngăn chặn truyền thông bẩn hiệu quả. Hiện nay, công nghệ AI đã có thể phát hiện và xử lý thông tin sai lệch gần như là tuyệt đối. Ngoài ra, hợp tác với các tổ chức kiểm chứng cũng là một giải pháp tối ưu để ngăn chặn truyền thông bẩn.
Áp dụng biện pháp pháp lý nghiêm ngặt
Mỗi quốc gia cần thực thi các quy định pháp luật để trừng phạt những người hoặc tổ chức phát tán truyền thông bẩn. Từ đó, chúng ta có thể răn đe và ngăn chặn các hành vi xâm phạm đến sự minh bạch, đáng tin cậy của thông tin.
Tăng cường trách nhiệm của các nền tảng truyền thông
Các nền tảng xã hội cần tăng cường minh bạch trong quản lý nội dung, cung cấp công cụ cho người dùng báo cáo thông tin sai lệch và hợp tác quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm, biện pháp phòng chống.
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về truyền thông bẩn cũng như tác động tiêu cực của truyền thông bẩn. Hãy theo dõi Nghề Nghiệp Việc Làm 24h để tiếp tục đón đọc những bài viết hay và hữu ích bạn nhé!
Bên cạnh đó, Vieclam24h.vn cung cấp công cụ tạo CV online với hàng trăm mẫu CV hoàn toàn miễn phí. Ngoài nội dung đúng chuẩn dựa theo vị trí công việc và lĩnh vực ứng tuyển, các bạn có thể thỏa sức sáng tạo CV cá nhân với chức năng tùy chỉnh màu sắc, nội dung, bố cục,… để tìm việc nhanh chóng tại môi trường làm việc mơ ước.
Xem thêm: Scam là gì? Làm thế nào để né các thủ đoạn scam ngày càng tinh vi?
