Khi đi làm, nhân viên và doanh nghiệp sẽ có quyền và nghĩa vụ với nhau dựa trên nhiều quy định. Bên cạnh bộ luật lao động của Nhà nước, mỗi doanh nghiệp sẽ luôn xây dựng nội quy, điều lệ riêng khi tổ chức hoạt động và căn cứ vào đó mà nhân viên phải tuân thủ nghiêm túc. Tuy nhiên, bạn cũng thường nghe thấy những trường hợp vi phạm kỷ luật và bị doanh nghiệp xử lý. Vậy thực chất vi phạm kỷ luật là gì? Cùng Việc Làm 24h tìm hiểu kỹ trong bài viết bên dưới để có thể phòng tránh các trường hợp này nhé!
1. Vi phạm kỷ luật là gì?
Để hiểu vi phạm kỷ luật là gì, trước hết chúng ta cần hiểu kỷ luật là gì? Kỷ luật là những quy tắc, quy định chung, quy tắc xử sự chung trong một môi trường nào đó do cơ quan nhà nước hay tổ chức đặt ra. Việc quy định hay đặt ra kỷ luật sẽ giúp quản lý các hoạt động dễ dàng, hiệu quả hơn.
Theo đó, vi phạm kỷ luật là hành vi có lỗi của cá nhân, hành vi này trái với các quy chế, quy tắc được xác lập trật tự trong nội bộ một cơ quan, tổ chức nào đó.
Người sử dụng lao động có thể áp dụng trách nhiệm pháp lý đối với những người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động bằng cách bắt họ chịu một trong các hình thức kỷ luật.
2. Các quy định khi quyết định xử lý kỷ luật lao động
Sau khi hiểu rõ vi phạm kỷ luật là gì thì người sử dụng lao động cũng nên biết được các quy định quyết định xử lý kỷ luật lao động. Trong đó, người sử dụng lao động chỉ được xử lý hành vi kỷ luật lao động theo đúng trình tự, thủ tục, và thực hiện đúng các quy định về kỷ luật lao động. Việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau:
a) Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động.
b) Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở.
c) Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa; trường hợp là người dưới 18 tuổi thì phải có sự tham gia của cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật.
d) Việc xử lý kỷ luật lao động phải được lập thành biên bản.
Theo quy định tại bộ luật lao động năm 2019, người sử dụng lao động không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động. Ngoài ra khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.
3. Các trường hợp loại trừ xử lý vi phạm kỷ luật là gì?
Người lao động cũng nên biết các trường hợp sẽ được loại trừ xử lý vi phạm kỷ luật là gì để đảm bảo quyền lợi cho mình.
Theo khoản 4 Điều 122 Bộ luật lao động quy định, không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian:
- Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động.
- Đang bị tạm giữ, tạm giam.
- Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật này như: Trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma tuý tại nơi làm việc, tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ…
- Lao động nữ mang thai; lao động nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng.
- Không xử lý kỷ luật lao động đối với lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
Xem thêm: Rối loạn lo âu là gì? Dân văn phòng cần làm gì khi bị lo âu quá mức?
4. Quy trình xử lý kỷ luật lao động gồm mấy bước?
Việc xử lý người lao động vi phạm kỷ luật lao động được thực hiện theo quy định tại Điều 70 Nghị định 145/2020 như sau:
Bước 1: Xác nhận hành vi vi phạm
Việc xác nhận hành vi vi phạm có thể được thực hiện ở một trong hai giai đoạn:
- Phát hiện hành vi vi phạm kỷ luật lao động ngay tại thời điểm xảy ra.
- Phát hiện hành vi vi phạm kỷ luật lao động sau thời điểm hành vi đã xảy ra.
Bước 2: Tổ chức họp xử lý kỷ luật lao động
- Cuộc họp xử lý kỷ luật lao động sẽ do người sử dụng lao động thực hiện.
- Trước khi họp xử lý kỷ luật, thông báo trước ít nhất 05 ngày về nội dung, thời gian, địa điểm tiến hành cuộc họp xử lý kỷ luật lao động, họ tên người bị xử lý, hành vi vi phạm cho các đối tượng sau:
+ Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động vi phạm là thành viên;
+ Người lao động vi phạm kỷ luật lao động;
+ Người đại diện theo pháp luật của người lao động chưa đủ 15 tuổi.
Bước 3: Ban hành quyết định xử lý kỷ luật
Việc ban hành quyết định xử lý kỷ luật được thực hiện trong thời hiệu tại Điều 123 Bộ luật Lao động năm 2019, theo đó người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động ban hành quyết định xử lý kỷ luật lao động, là một trong những người sau:
- Người có thẩm quyền giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động;
- Người được quy định cụ thể trong nội quy lao động.
Bước 4: Thông báo công khai quyết định xử lý kỷ luật
Cũng trong thời hiệu quy định, quyết định xử lý kỷ luật phải được gửi đến người lao động, người đại diện theo pháp luật của người lao động chưa đủ 15 tuổi và tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.
5. Hình thức xử lý kỷ luật lao động
Người sử dụng lao động sẽ dựa trên các vi phạm kỷ luật là gì để đưa ra các hình thức xử lý kỷ luật lao động thích hợp. Các hình thức xử lý kỷ luật lao động mà người sử dụng lao động có thể áp dụng như:
- Khiển trách.
- Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng; cách chức.
- Sa thải.
Xem thêm: Nhà tuyển dụng cần lưu ý gì về chấm dứt hợp đồng lao động theo luật mới nhất
Riêng hình thức xử lý kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động áp dụng trong những trường hợp sau đây theo Điều 125 Bộ luật lao động:
- Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;
- Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;
- Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật. Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại Điều 126 của Bộ luật này;
- Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.
Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.
Xem thêm: Tổng hợp những mẫu đơn xin nghỉ việc không lương dành cho người lao động
6. Thời hiệu xử lý kỷ luật lao động
Thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 06 tháng kể từ ngày xảy ra hành vi vi phạm; trường hợp hành vi vi phạm liên quan trực tiếp đến tài chính, tài sản, tiết lộ bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh của người sử dụng lao động thì thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 12 tháng.
Khi hết thời gian quy định tại khoản 4 Điều 122 của Bộ luật lao động năm 2019, nếu hết thời hiệu hoặc còn thời hiệu nhưng không đủ 60 ngày thì được kéo dài thời hiệu để xử lý kỷ luật lao động nhưng không quá 60 ngày kể từ ngày hết thời gian nêu trên.
Người sử dụng lao động phải ban hành quyết định xử lý kỷ luật lao động trong thời hiệu xử lý kỷ luật.
Xem thêm: Có nên nhảy việc cuối năm? Thưởng Tết hay nghỉ việc đâu là sự lựa chọn tốt nhất?
7. Mẫu biên bản xử lý kỷ luật nhân viên mới nhất hiện nay
Mẫu biên bản xử lý kỷ luật nhân viên là mẫu biên bản được lập ra khi trong công ty, doanh nghiệp khi có sự vi phạm kỷ luật của người lao động.
Trong mẫu biên bản ghi rõ đầy đủ nội dung thông tin của người lập, người bị lập biên bản và các yếu tố liên quan khác. Ngoài ra, biên bản được lập ra phải có sự chứng kiến của người khác.
Trong mẫu biên bản vi phạm kỷ luật mới nhất hiện nay sẽ gồm những nội dung cơ bản sau đây: Thời gian và địa điểm của cuộc họp xử lý kỷ luật, tên biên bản, tên đầy đủ của các thành phần tham gia, kèm chức vụ nếu có, những thiệt hại gây ra…
Mời bạn tải ngay mẫu biên bản xử lý kỷ luật nhân viên mới nhất TẠI ĐÂY.
Tổng kết
Khi tham gia lao động, chắc hẳn không ai muốn mình vi phạm và bị xử lý kỷ luật, tuy nhiên việc hiểu rõ vi phạm kỷ luật là gì cũng như các hình thức, quy trình xử lý sẽ giúp bạn thực hiện đúng nghĩa vụ và bảo vệ một phần quyền lợi của mình. Người sử dụng lao động cũng cần nắm rõ các quy định để thiết lập quy trình xử lý vi phạm kỷ luật chính xác.
Mong rằng với việc giải đáp vi phạm kỷ luật là gì và những chia sẻ xung quanh vấn đề này có thể đem đến cho bạn thêm những hiểu biết khi tham gia lao động. Đừng quên đón đọc những bài viết hữu ích khác tại Nghề nghiệp Việc Làm 24h nhé!
Xem thêm: Đây là cách tính thưởng Tết cho người lao động doanh nghiệp nên biết
