“Xin việc hay bán sức”, các bạn sinh viên mới ra trường cần phải xác định rõ để tránh mất quyền lợi của chính mình. Dưới đây là một vài thông tin các bạn cần biết trước khi kí vào hợp đồng lao động.
1. Thời gian thử việc
Khi thử việc, điều cần quan tâm đầu tiên là thời gian thử việc. Đây là vấn đề các doanh nghiệp hay vi phạm nhất. Tại Việt Nam, pháp luật quy định thời gian thử việc tối đa là 60 ngày. Nó phụ thuộc vào tính chất công việc chứ không phải bằng cấp của người xin việc. Cụ thể:
- 60 ngày đối với công việc cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên.
- 30 ngày đối với công việc cần trình độ trung cấp.
- 6 ngày đối với các công việc khác.
2. Mức lương thử việc
Một vấn đề khác tân cử nhân cần quan tâm là mức lương thử việc. Mức lương thử việc ít nhất phải bằng 85% lương chính thức. Trong đó lương chính thức không được thấp hơn lương tối thiểu vùng.
Ví dụ: T ở Hà Nội, thuộc vùng I với lương tối thiểu là 3.980.000 đồng/tháng. Nên khi thử việc, lương của T ít nhất phải là 3.383.000 đồng/tháng. Nếu doanh nghiệp trả lương thấp hơn mức này thì có thể bị phạt từ 20-75 triệu đồng.
3. Nộp bằng tốt nghiệp gốc
Các tân cử nhân cần lưu ý là bằng gốc chỉ cấp 1 lần. Đề nghị cấp lại cũng chỉ là bản sao. Phía tuyển dụng không có quyền yêu cầu người lao động phải nộp văn bản gốc. Gồm giấy tờ tùy thân, bằng cấp, chứng chỉ… Phía tuyển dụng không có quyền yêu cầu người lao động phải nộp văn bản gốc.
4. Thời hạn hợp đồng lao động sau khi thử việc
Có 3 loại hợp đồng mà doanh nghiệp có thể ký với người lao động:
- Hợp đồng không xác định thời hạn (hợp đồng dài hạn).
- Hợp đồng xác định thời hạn (từ đủ 12 tháng đến 36 tháng).
- Hợp đồng theo mùa vụ hoặc giao kết thực hiện một công việc nhất định (dưới 12 tháng).
Pháp luật nghiêm cấm sử dụng hợp đồng thời vụ đối với loại công việc có tính chất thường xuyên trên 12 tháng.
Ví dụ: T được nhận vào ngân hàng vị trí chăm sóc khách hàng, trực tổng đài. Đây là công việc liên tục trên 12 tháng. Nếu ngân hàng chỉ ký hợp đồng 3 tháng thay vì tối thiểu 12 tháng là vi phạm pháp luật.
Tóm lại, các bạn sinh viên mới ra trường nên tìm hiểu và biết rõ tính chất công việc của mình là việc cần thiết. Các bạn có quyền trao đổi với doanh nghiệp, bạn có thể đề nghị ký kết hợp đồng ít nhất 12 tháng. Không nên đồng tình và thỏa thuận với những điều trái luật mà doanh nghiệp đưa ra.
