Văn hóa làm việc của người Nhật có rất nhiều điều đáng để học hỏi, nhất là tác phong làm việc chỉn chu, nghiêm túc và không ngừng cống hiến vì lợi ích chung của tập thể. Đó là lý do tại sao các phương pháp làm việc có nguồn gốc từ Nhật Bản như 5S, KAIZEN, IKIGAI,.. lại được truyền bá rộng rãi. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu những điểm đặc biệt, đáng học hỏi trong văn hóa làm việc của người Nhật, đồng thời bạn sẽ biết được 5S là gì, KAIZEN là gì,… và các phương pháp này mang lại lợi ích gì trong công việc nhé!
Văn hóa làm việc suốt đời của người Nhật
Làm việc suốt đời và luôn coi trọng lao động là nét văn hóa đặc trưng của của người Nhật. Không hiếm người lao động Nhật Bản chỉ làm việc cho một công ty duy nhất từ khi mới ra trường cho đến khi nghỉ hưu.
Đa phần người dân Nhật Bản đến 70, 80 tuổi vẫn làm việc, bởi vì họ muốn và thích làm việc. Thói quen này đã tồn tại từ rất lâu đời, được duy trì đến tận ngày nay và trở thành nét đẹp trong văn hóa làm việc của người Nhật.
Người lao động Nhật làm việc với cường độ cao, tạo ra năng suất vượt trội. Nhân viên công ty Nhật Bản phải làm việc rất nhiều và các nhiệm vụ ngày càng phức tạp theo thời gian. Sau đó, những nhân viên có thâm niên lâu năm cùng với kinh nghiệm dày dặn, chuyên môn cao, tay nghề giỏi sẽ giữ những vị trí quan trọng trong công ty và có mức lương cao tương xứng.
Tại Nhật, nếu một người đi làm từ 20 tới 65 tuổi thì khi về hưu sẽ nhận mức lương hưu cao đủ để tự lo cho cuộc sống, không cần sự chu cấp từ con cái và cũng không phiền hà đến người khác. Ngược lại, nếu thất nghiệp hay bỏ việc giữa chừng, người lao động sẽ gặp khó khi tìm việc mới và các chính sách bảo hiểm sẽ bị gián đoạn.
Vì vậy, ngừng làm việc đồng nghĩa với cuộc sống mất cân bằng và gặp nhiều khó khăn. Người Nhật lại có lòng tự trọng cao. Họ không muốn lệ thuộc và người khác, kể cả người thân nên họ phải tự lập làm việc đến suốt đời. Vì vậy, cùng với văn hóa làm việc suốt đời, người Nhật còn có văn hóa gắn bó suốt đời với một công ty.
Nhờ đó, các doanh nghiệp Nhật Bản có nguồn nhân sự ổn định, tay nghề cao và trung thành với doanh nghiệp. Đây là điều kiện hàng đầu giúp họ nâng cao hiệu quả công việc, sản xuất ra nhiều sản phẩm có chất lượng hàng đầu, khiến cả thế giới ngưỡng mộ. Đồng thời, Nhật Bản cũng là cái nôi của nhiều phương pháp làm việc hiệu quả được nhiều doanh nghiệp trên thế giới học hỏi như 5S, KAIZEN, IKIGAI,…
Tìm hiểu về thuật ngữ “5S”
5S là gì?
5S về cơ bản là phương pháp quản lý, sắp xếp nơi làm việc bắt nguồn từ Nhật Bản. Phương pháp này được tóm gọn bằng 5 từ có chữ S đầu trong tiếng Nhật và có ý nghĩa như sau:
- Seiri – Sàng lọc: Sàng lọc những đồ dùng không cần thiết và chỉ nên để lại số lượng vật dụng vừa đủ để sử dụng khi làm việc mỗi ngày.
- Seiton – Sắp xếp: Sắp xếp các vật dụng trên bàn làm việc gọn gàng, thuận tiện.
- Seiso – Sạch sẽ: Dọn dẹp định kỳ để khu làm việc sạch sẽ, để cảm thấy thoải mái hơn khi làm việc.
- Seiketsu – Săn sóc: Duy trì và thường xuyên kiểm tra, săn sóc nơi làm việc.
- Shitsuke – Sẵn sàng: Luôn thúc đẩy bản thân rèn luyện, duy trì trật tự, từ đó tạo thành thói quen nề nếp và nâng cao tinh thần trách nhiệm.
Áp dụng 5S như thế nào?
Áp dụng phương pháp 5S theo văn hóa làm việc của người Nhật sẽ giúp mang lại hiệu quả tốt cho công việc.
Đầu tiên, bạn sẽ có được môi trường làm việc sạch sẽ, gọn gàng giúp mọi người cảm thấy thoải mái và nâng cao tính sáng tạo khi làm việc. Bên cạnh đó, việc áp dụng 5S còn giúp hình thành những thói quen sống tốt – gọn gàng, ngăn nắp, tiết kiệm – ngay cả bên ngoài môi trường công sở.
Thực hành 5S còn giúp nâng cao ý thức, tinh thần trách nhiệm khi làm việc của nhân viên, tránh được tình trạng lãng phí hàng hóa, trang thiết bị và giúp nhân viên rèn luyện tính trung thực, nề nếp khi làm việc.
Cuối cùng, thực hành 5S theo văn hóa làm việc của người nhật sẽ giúp công ty và văn phòng có hình ảnh tốt đẹp hơn trong mắt đối tác và khách hàng.
Xem thêm: 5S là gì? Triển khai quy tắc 5S: Giải pháp vàng của mọi doanh nghiệp thành công
Tìm hiểu về KAIZEN
KAIZEN là gì?
Nếu như phương pháp 5S của người Nhật tập trung vào môi trường hành chính – văn phòng thì KAIZEN hướng về quy trình làm việc sản xuất. KAIZEN là một thuật ngữ được ghép bởi “kai” có nghĩa là “thay đổi” và từ “zen” có nghĩa là “tốt hơn”, tức là “thay đổi để tốt hơn” hoặc “cải tiến liên tục”.
Không chỉ áp dụng trong môi trường công sở, KAIZEN còn có nghĩa là cải tiến liên tục trong đời sống cá nhân, đời sống xã hội. Tại Nhật Bản, KAIZEN đã có lịch sử hơn 50 năm. Toyota là công ty đầu tiên triển khai KAIZEN. Sau đó, KAIZEN được áp dụng rộng rãi trong mọi công ty thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.
KAIZEN không chỉ giới hạn trong ngành sản xuất mà còn có thể áp dụng văn hóa làm việc của người Nhật này trong ngành dịch vụ, kinh doanh bán lẻ,… Thực hiện KAIZEN giúp nâng cao chất lượng công việc, sản phẩm, dịch vụ và giảm chi phí hoạt động.
Phương pháp này không đòi hỏi các kỹ thuật phức tạp hay công nghệ mới. Để thực hiện KAIZEN, bạn chỉ cần các kỹ thuật thông thường. Đơn cử như 7 công cụ kiểm soát chất lượng (biểu đồ Pareto, nhân quả, tổ chức, kiểm soát, phân tán, các đồ thị và phiếu kiểm tra).
KAIZEN mang lại lợi ích gì?
Thực hiện phương pháp KAIZEN theo văn hóa làm việc của người Nhật sẽ mang lại các lợi ích như:
- Tích luỹ các cải tiến nhỏ trở thành kết quả to lớn hơn
- Giảm các lãng phí, tăng năng suất lao động
- Tạo động lực thúc đẩy mọi người cải tiến liên tục
- Tạo tinh thần làm việc tập thể, đoàn kết trong doanh nghiệp
- Tạo ý thức luôn giảm thiểu lãng phí
Bí quyết của việc áp dụng KAIZEN thành công là cắt giảm tối đa sự lãng phí trong các khu vực như hàng hóa tồn kho, giảm thời gian lao động và chờ đợi, vận chuyển cùng với sự đi lại của các công nhân nhà máy,… Đồng thời, cũng cắt giảm tối đa sự sản xuất dư thừa và tạo ra nơi làm việc ngăn nắp và khoa học.
Xem thêm: Kaizen là gì? Chìa khóa giải mã thành công của các doanh nghiệp Nhật Bản
Tìm hiểu về IKIGAI
IKIGAI là gì?
IKIGAI là một thuật ngữ nổi tiếng của người Nhật, được ghép từ “ikiru” – sống và “kai” – thấy hi vọng. Ghép hại cụm này lại với nhau, ta sẽ được 1 câu “Lý do để sống”.
Mô hình IKIGAI khi được áp dụng sự nghiệp, câu hỏi chính sẽ là “Lý do để bạn thức dậy mỗi sáng là gì?”. Đây được xem là một bí quyết trong văn hóa làm việc của người Nhật, tạo nên cuộc sống hạnh phúc lâu dài. Người Nhật đơn giản tin rằng IKIGAI chính là cách để học cân bằng cuộc sống, tìm lại chính mình.
Ứng dụng trong môi trường công việc như thế nào?
IKIGAI bao gồm 5 bước:
- Làm điều bạn thích. Rõ ràng không ai muốn bị ép buộc làm những thứ mình không thích. Hạnh phúc thực sự đến khi bạn được làm công việc yêu thích mỗi ngày.
- Làm điều bạn giỏi. Trên đời này không ai là hoàn hảo cả, vậy nên nếu bạn giỏi ở một chuyên môn hay lĩnh vực nào đó và quyết tâm theo đuổi nó đến cùng, bạn chắc chắn sẽ thành công.
- Làm điều bạn đam mê. Giao điểm của điều bạn thích và điều bạn giỏi chính là làm điều mà bạn đam mê. Nhưng tuy nhiên chỉ đam mê thôi là chưa đủ, bạn phải cống hiến hết mình, phải nỗ lực cực kì nhiều mới có thể biến đam mê thành sự thật.
- Theo đuổi chuyên môn. Có đam mê, được làm việc yêu thích là một điều vô cùng may mắn. Hãy cố gắng trau dồi kiến thức, kiên trì đi trên con đường bạn lựa chọn, rồi thành công sẽ nhanh chóng đến với bạn.
- Theo đuổi cơ hội. Hết mình làm công việc bạn thật sự yêu thích, đam mê sẽ đem lại cho bạn nhiều cơ hội mà trước đó bạn không bao giờ nghĩ đến. Nhờ đó bạn sẽ có một cuộc sống ổn định, thăng hoa.
IKIGAI không chỉ ứng dụng với từng cá nhân riêng lẻ mà còn phát huy được sức mạnh to lớn cho doanh nghiệp. Thay vì hỏi lý do để bạn thức dậy mỗi ngày, IKIGAI trong công việc nên tập trung tìm kiếm câu trả lời cho các câu hỏi sau:
- Bạn có thực sự thích công việc hiện tại?
- Bạn nghĩ công ty sẽ cần gì ở bạn?
- Việc làm bạn thấy mình đang làm tốt nhất tại thời điểm này là gì?
- Những lợi ích bạn mong muốn nhận được?
Xem thêm: Tìm hiểu về Ikigai và triết lý đi tìm lẽ sống, làm sao để hạnh phúc mỗi ngày
Khi mô hình IKIGAI, 5S, KAIZEN trở thành một phần trong văn hóa làm việc, sẽ mang lại những lợi ích cụ thể như mọi người trong công ty sẽ hiểu nhau hơn, nhân viên dám nói ra tâm tư nguyện vọng của mình.
Văn hoá làm việc của người Nhật tạo điều kiện cho một môi trường công sở trong sạch, minh bạch, công bằng. Nhân viên có cơ hội bày tỏ, phát biểu những điểm bằng lòng, không bằng lòng về công ty hay cách thức làm việc… giúp công ty cải tiến và phát triển.
Nếu hiểu được văn hoá làm việc của người Nhật, 5S, KAIZEN, IKIGAI là gì,… và áp dụng các phương pháp này vào công việc và cuộc sống của mình, bạn sẽ tìm thấy được hạnh phúc và cân bằng trong công việc, từ đó làm việc hiệu quả hơn và thành công hơn.
Đừng quên theo dõi Nghề Nghiệp Việc Làm 24h để cập nhật những kiến thức và kỹ năng mềm cần thiết xoay quanh cuộc sống văn phòng, bạn nhé!
Xem thêm: 5 cách hòa nhập môi trường mới giúp bạn không trở thành người ngoài cuộc
