Ikigai là một triết lý sống của người Nhật giúp tìm ra ý nghĩa sống đích thực, trọn vẹn cho mỗi người. Vậy Ikigai là gì và tại sao người ta lại nói tìm ra Ikigai sẽ mang lại cuộc sống hạnh phúc, lẽ sống ý nghĩa? Cùng Việc Làm 24h tìm hiểu qua bài viết sau.
Ikigai là gì?
Khái niệm Ikigai được xuất phát từ một hòn đảo tại Nhật Bản – Okinawa. Trong tiếng Nhật, Ikigai được ghép từ hai từ “Ikiru” (sống) và “kai” (thấy được hy vọng). Nghe tới đây chắc hẳn bạn đã hiểu nôm na triết lý sống này nhằm mang lại một cuộc sống hy vọng, tràn đầy niềm tin hơn rồi đúng không? Ikigai một cách đơn giản mang ý nghĩa để tìm ra mục đích sống cho cuộc đời bạn.
Tuy nhiên, theo triết lý này thì Ikigai sẽ không hiển hiện, biểu lộ một cách rõ ràng mà sẽ nằm ẩn trong mỗi chúng ta. Để tìm ra Ikigai là gì cho chính bản thân không hề dễ dàng nhưng nếu một khi tìm được, chúng ta sẽ như tìm thấy điểm cân bằng, chiếc chìa khoá hoá giải mọi sự băn khoăn, vô định trước kia trong cuộc sống của mình.
Giống như việc đi trên đường mà không biết tới điểm đến, không biết nên đi đường nào sẽ khiến ta vô cùng mệt mỏi, thiếu niềm tin, thiếu sự hy vọng, hạnh phúc. Thế nhưng nếu một khi đã nhìn ra được đích đến của mình, bạn sẽ bước đi với đầy sự tự tin, hạnh phúc, mạnh mẽ. Nó như cây kim chỉ nam giúp ta hướng về phía trước một cách tích cực bất kể những việc không vui có thể đang gặp phải ở hiện tại.
Triết lý Ikigai đang ngày càng được phổ biến rộng rãi trên toàn thế giới. Cũng bởi vậy mà chúng ta có thể tìm đọc được nhiều cách lý giải khác nhau cho triết lý này theo phương Đông hoặc phương Tây. Một cách diễn giải dễ gặp nhất đó là dưới dạng biểu đồ hình Venn của phương Tây với sự tập trung chính quanh vấn đề công việc, sự nghiệp.
Thế nhưng theo lý giải phương Đông từ nhà thần kinh học Ken Mogi, Ikigai có thể ở quy mô về cuộc sống nhưng cũng có thể đơn thuần là những điều ta làm hằng ngày như thức dậy, ăn uống, nấu nướng,… Nói cách khác, triết lý Ikigai có thể được áp dụng một cách linh hoạt trong những khía cạnh lớn của cuộc sống hay quy mô nhỏ miễn sao hướng tới một cuộc sống hạnh phúc, tràn đầy động lực.
Các yếu tố trong mô hình Ikigai
Sau phần tìm hiểu Ikigai là gì, chúng ta cùng khám phá các yếu tố chính Ikigai đề cập đến:
- Điều bạn yêu thích
- Điều bạn giỏi
- Điều bạn có thể được chi trả cho để làm
- Điều thế giới thực sự cần bạn làm
Từ bốn yếu tố chính này khi đặt cạnh nhau, chúng sẽ tạo ra các điểm giao thoa với những ý nghĩa khác nhau. Cùng đi thật chậm và kỹ hơn vào những điểm giao thoa này nhé biết đâu bạn sẽ nhận ra việc mình đang làm nằm trong một trong những điểm giao đó.
- Điều bạn giỏi & yêu thích: Việc này chắc chắn sẽ khiến bạn thỏa mãn, vui vẻ khi làm, thường được gọi là đam mê. Tuy nhiên việc này có khi lại mang lại cảm giác không cần thiết. Lấy ví dụ đơn giản như bạn rất yêu thích và giỏi trượt ván. Nhưng chắc chắn bạn sẽ chỉ đi trượt ván khi rảnh rỗi thôi đúng không? Không phải khi nào việc trượt ván cũng cần thiết hoặc mang lại quá nhiều giá trị cho bạn như tiền bạc, đóng góp cho xã hội,…
- Điều bạn giỏi và được chi trả để thực hiện: Khi bạn giỏi làm việc đó và lại được trả tiền để làm thì chắc chắn cảm giác sẽ khá thoải mái. Tuy nhiên vì thiếu yếu tố yêu thích ở đây nên đôi khi sẽ mang lại sự trống rỗng khi thực hiện. Chúng ta thường gọi điểm giao thoa này là chuyên môn.
- Điều bạn được chi trả để làm và thế giới cần việc đó: Điểm giao này khá dễ hiểu, cũng có thể gọi đơn giản là nghề nghiệp cần có. Ví dụ thế giới đang rất cần những người công nhân dọn vệ sinh môi trường để giảm tải lượng ô nhiễm, rác thải thải ra mỗi ngày. Do sự cần thiết đó nên thế giới sẵn sàng chi trả cho những ai lựa chọn công việc này.
- Điều bạn yêu thích và điều thế giới cần: Chúng ta có thể liên hệ dễ nhất tới các tổ chức phi chính phủ, những cá nhân hoạt động trong các tổ chức này cho điểm này. Trái Đất đang ngày càng báo động về tình trạng ô nhiễm, cần có những hoạt động cảnh tỉnh, tuyên truyền tới người dân. bạn là một người yêu môi trường, yêu thích làm các hoạt động tuyên truyền ý thức, bảo vệ môi trường. Thế thì đây chính là điểm giao của bạn hay gọi cách khác là sứ mệnh. Bạn có thể không quá giỏi và không được chi trả cho những hoạt động này.
Nếu đi kỹ hơn vào từng ví dụ đơn giản tại các điểm giao trên, chúng ta có thể dễ dàng hiểu những cảm nhận của con người.
Ví dụ bạn yêu môi trường, bạn làm cho tổ chức phi chính phủ tuyên truyền về bảo vệ môi trường và rõ ràng là Trái Đất rất cần điều này. Tuy nhiên, bạn lại không được chi trả gì cả nên sẽ rất dễ để cảm thấy thiếu thốn về mặt tài chính bất kể bạn phấn khích, vui vẻ đến đâu khi làm việc đó.
Thế nhưng, một khi ta tìm ra được công việc nằm ở điểm giao của cả 4 yếu tố chính trên, ta sẽ tìm ra Ikigai của mình. Hiểu đơn giản thì đó là một việc bạn vừa giỏi, vừa yêu thích, vừa được chi trả để làm và thế giới cũng cần công việc đó. Lúc này bạn nhận được những cảm xúc tốt đẹp nhất khi thực hiện như niềm vui, sự thoải mái, sự giàu có, sự cần thiết khi làm.
Lợi ích của Ikigai
Việc tìm ra Ikigai là gì cũng như tìm ra triết lý sống đích thực quả thực sẽ mang lại rất nhiều ý nghĩa, lợi ích cho cuộc sống của bạn về mọi mặt từ tinh thần cho đến tài chính,…
Như đã nói ở trên, Ikigai là điểm thoả mãn mọi yếu tố quan trọng nhất là sự yêu thích, sự đáp ứng về tài chính, sự cần thiết và sự thoải mái khi thực hiện. Bạn sẽ trải qua mỗi ngày mà không còn lo ngại về việc không đủ tài chính để chi trả cho cuộc sống hay sự chán nản, khó khăn khi phải làm những việc mình không thích, mình không giỏi, cảm giác băn khoăn, không chắc chắn điều mình làm có thực sự cần thiết, ý nghĩa cũng sẽ được loại bỏ.
Khi loại bỏ được những vấn đề, những cảm xúc tiêu cực trên, chúng ta sẽ có thêm hạnh phúc, động lực và niềm tin vào cuộc sống phía trước, cải thiện chất lượng cuộc sống và cả sức khoẻ tinh thần kể cả khi bạn đã tìm được Ikigai nhưng cuộc sống đầy biến số vẫn có những sự kiện, thử thách cho bạn. Tuy nhiên, niềm tin, động lực từ Ikigai có thể giúp bạn dễ dàng vượt qua những trở ngại này.
Hiểu Ịkigai là gì, đồng thời tìm thấy Ikigai của mình và thực hành thường xuyên sẽ mang lại cho chúng ta cảm giác hạnh phúc, tiếp thêm động lực, giúp ta cải thiện sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống. Mặc dù các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được liệu Ikigai có tác động đến cấu trúc và chức năng của não bộ hay không nhưng họ đã phát hiện ra rằng, những người theo đuổi Ikigai ít có nguy cơ bị trầm cảm, đồng thời cũng có khả năng nhận thức tốt hơn. Ikigai giúp chúng ta cảm thấy bản thân đủ mạnh mẽ để đối mặt với mọi thử thách của cuộc sống.
Làm thế nào để tìm ra Ikigai của mình?
Sau khi đã hiểu được Ikigai là gì thì hẳn rằng ai cũng sẽ đặt câu hỏi: “Vậy làm thế nào để tìm ra Ikigai của mình?”
Dù không muốn các bạn đọc nản lòng nhưng phải thẳng thắn rằng tìm ra Ikigai cho mình không hề dễ dàng. Có những người may mắn thì tìm ra Ikigai sớm nhưng ngược lại cũng có những người phải sống và trải nghiệm cuộc đời khá dài mới tìm ra được Ikigai, lẽ sống đời mình. Và một trong những mấu chốt của việc đi tìm ra Ikigai đó chính là sự trải nghiệm, tìm hiểu.
Bạn đã thấy rằng bốn yếu tố của Ikigai bao gồm có: Việc mình thích, việc mình giỏi, việc thế giới cần và việc được chi trả để làm.
Hãy trải nghiệm thật nhiều
Hai yếu tố về việc mình thích và việc mình giỏi của Ikigai đòi hỏi sự trải nghiệm từ mỗi cá nhân. Cuộc sống, xã hội muôn hình vạn trạng và ngày càng thay đổi, phát triển. Nếu trước kia chúng ta thường chỉ nghĩ việc những việc đơn giản chung chung như làm đầu bếp, nấu ăn nội trợ, đi làm nhân viên ngân hàng, thiết kế,… thì ngày nay những việc mà có khả năng bạn sẽ giỏi, yêu thích đã mở rộng hơn rất nhiều.
Chẳng hạn nếu bạn bó hẹp các trải nghiệm của mình, ngại thử những việc mới thì có lẽ bạn sẽ rất khó lòng tìm ra thứ thoả mãn yêu cầu giỏi và yêu thích trong Ikigai. Lấy ví dụ bạn là một người đàn ông, quan niệm rằng đã là đàn ông thì chỉ nên tập trung vào đi làm, kiếm tiền tại các công ty, doanh nghiệp lớn, làm những việc ở tầm vóc vĩ mô. Thế nhưng biết đâu việc bạn thực sự yêu thích và giỏi lại là nấu ăn hoặc trượt băng, trồng cây,… Cảm giác ngần ngại, vụng về khi làm một việc mới, khác lạ là không thể tránh khỏi nhưng hãy hướng tới việc trải nghiệm thật nhiều nhé.
Hãy tìm hiểu thật nhiều
Không chỉ trải nghiệm, hãy đọc, nghe, tìm hiểu thật nhiều về thế giới xung quanh nữa sau khi hiểu Ikigai là gì và các yếu tố trong mô hình Ikigai.
Xuyên suốt bài viết chúng tôi có đề cập tới việc thế giới đang ngày càng phát triển, thay đổi. Đôi khi chúng ta tập trung quá nhiều vào những việc hiện tại mình đang làm, những thứ xảy ra trong phạm vi hẹp xung quanh ta mà không để ý tới những điều mới đang dần hình thành, phát triển trong cuộc sống. Đó có thể là những đổi mới trong công nghệ, trong kinh tế, chính trị, môi trường hay con người, mặt tinh thần,…
Việc siêng năng tìm hiểu thông tin sẽ giúp ta cập nhật được với những gì mới nhất, những thay đổi đang diễn ra. Trong quá trình đó có thể ta sẽ tìm ra những việc nằm trong điểm giao thoa của thế giới cần hay được chi trả để thực hiện.
Mở rộng tư tưởng, tầm nhìn
Theo diễn giải phương Đông, Ikigai có thể nằm ở những việc rất đơn giản, nhỏ nhặt hằng ngày.
Nếu như bạn là một nhân viên văn phòng không biết Ikigai là gì và cho rằng Ikigai của mình nằm ở một công việc nào đó khác, thế giới cần những công việc to lớn, vĩ mô nào đó khác,…thì đây chính là khi bạn đang hạn hẹp tư tưởng, tầm nhìn của mình. Thay vào đó, hãy thử suy nghĩ khác, sâu hơn và công việc, những hành động bạn làm hằng ngày. Biết đâu việc bạn yêu thích và giỏi không phải nằm ở hoàn thành báo cáo đúng hạn, nâng cao kết quả bán hàng mỗi tháng mà lại nằm ở việc kết bạn, giao lưu, giúp đỡ những người đồng nghiệp xung quanh.
Và nghĩ xa hơn chút nữa nào. Thế giới có thực sự cần những siêu anh hùng không? Hay thế giới cần những người cá nhân dù làm việc ở bất kỳ môi trường, công ty nào cũng có khả năng gắn kết, kết nối, giúp đỡ tập thể? Nếu mỗi cá nhân làm tốt việc đó thì tập thể lớn cũng trở nên gắn kết hơn. Nhiều tập thể lớn gắn kết sẽ tạo ra một cộng đồng, xã hội gắn kết. Thế giới của chúng ta rất cần sự gắn kết đó.
Lời khuyên dành cho bạn
Tìm kiểu về Ikigai là gì chỉ là bước ban đầu để khám phá ra ý nghĩa cuộc đời. Bạn chỉ thực sự có thể bắt đầu hành trình tìm kiếm Ikigai cho mình ở bất kỳ khía cạnh nào trong các yếu tố đã biết đến trong Ikigai. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng có một vài điều về sự cân bằng có thể bạn sẽ cần nghĩ đến trong hành trình tìm ra Ikigai của mình. Ngoài việc siêng năng trải nghiệm, tìm hiểu, hãy cân nhắc một cách linh hoạt giữa các yếu tố và giữ cuộc sống cân bằng nữa nhé.
Không khó để nhìn thấy những lời khuyên đôi phần thiếu thực tế, toàn diện như “Hãy theo đuổi đam mê rồi tiền bạc sẽ tìm đến bạn”… và rất nhiều câu tương tự như vậy. Cuộc sống cạnh tranh đôi khi bạn cũng sẽ cần cân nhắc trong ngắn hạn, mình nên đặt ưu tiên tìm ra điều mình giỏi, điều mình yêu thích hay điều mang lại tài chính cho mình lên trước và linh hoạt, đừng quá cứng nhắc. Nếu bạn cứ mải mê với những điều mình yêu thích và giỏi nhưng khó mang lại tài chính thì có thể khiến cuộc sống của bạn khó khăn hơn.
Xem thêm: Work Life Balance là gì? Làm cách nào để xây dựng môi trường làm việc cân bằng cho nhân viên
Để tìm ra Ikigai là gì không phải dễ dàng thế nhưng trên hành trình tìm ra lẽ sống, triết lý sống ấy, hãy mở rộng lòng và tư duy, tận hưởng trọn vẹn từng ngày đang diễn ra trong cuộc sống của bạn. Đừng quên làm thật tốt ở mỗi khía cạnh bạn đang lựa chọn.
Việc Làm 24h tin rằng trong hành trình tìm lẽ sống ấy, bạn sẽ luôn tốt lên hằng ngày nhờ thái độ tích cực, siêng năng trải nghiệm, tìm hiểu về cuộc sống. Hi vọng sau khi hiểu Ikigai là gì, bạn có được kế hoạch và mục tiêu phát triển phù hợp. Chúc bạn thành công! Hãy tìm kiếm cho mình một công việc phù hợp sau khi đã biết Ikigai của bản thân nhé.
