Trong lăng kính của trẻ thơ, đám mây trắng trên bầu trời là những chiếc kẹo bông ngọt ngào, một chiếc hộp carton cũng có thể trở thành đoàn tàu xe lửa. Đây là ví dụ gần gũi nhất khi nhắc đến tư duy sáng tạo – một yếu tố quan trọng góp phần mang đến sự thành công và giá trị riêng cho mỗi người. Vậy tư duy sáng tạo là gì? Làm thế nào rèn luyện mỗi ngày? Cùng Vieclam24h.vn tìm hiểu ở bài viết sau đâY.
Tư duy sáng tạo – “dòng chảy” vô hạn hay hữu hạn?
Sáng tạo là gì?
Khái niệm sáng tạo được định nghĩa theo nhiều góc độ trên các phương diện khác nhau. Theo từ điển triết học, sáng tạo là quá trình con người tạo ra những giá trị tinh thần, vật chất và những điều mới mẻ trong cuộc sống.
Dựa vào điểm đặc trưng của từng ngành nghề, các loại hình sáng tạo sẽ được biểu thị khác nhau như kỹ thuật, văn học nghệ thuật, hội họa, âm nhạc, khoa học,… Nhìn chung, sáng tạo góp mặt trong mọi lĩnh vực của thế giới vật chất và tinh thần.
Theo Carl Rogers – nhà tâm lý học người Mỹ, điểm cốt lõi của sáng tạo là sự mới mẻ. Vì vậy, không có bất kỳ tiêu chuẩn nào đánh giá hay phán xét khả năng sáng tạo.
Trong cuộc sống hàng ngày, sáng tạo luôn tồn tại và song hành cùng sự phát triển của con người. Sáng tạo là sự khởi nguồn và là điều kiện cần để chúng ta “cởi bỏ” lớp tư duy cũ, “khoác” lên người “chiếc áo” mới mẻ, tối ưu hơn.
Tư duy sáng tạo là gì?
Tư duy sáng tạo (Creative Thinking) là khả năng suy nghĩ, tìm tòi và phát hiện những điều mới mẻ, vượt ra khỏi khuôn khổ của một hoặc nhiều quan điểm cũ. Về bản chất, tư duy sáng tạo được biểu thị thông qua kỹ năng phân tích vấn đề ở nhiều phương diện khác nhau, sử dụng công cụ để đánh giá và đưa ra giải pháp mới cho vấn đề ấy.
Có thể nói, tư duy sáng tạo là một kỹ năng quan trọng đối với mỗi cá nhân hoặc tập thể trong doanh nghiệp. Khi sở hữu kỹ năng này, cá nhân hoặc tập thể sẽ được đánh giá cao trong công việc.
Trên thực tế, động cơ muốn hoạt động hiệu quả phải thường xuyên thêm xăng hoặc dầu. Tương tự vậy, để phát huy khả năng sáng tạo, bạn cần thường xuyên trau dồi, rèn luyện tư duy của mình. Bạn có thể tham gia vào các hoạt động, nhiệm vụ hoặc tình huống đòi hỏi khả năng phân tích, suy nghĩ để đưa ra phương pháp giải quyết.
Hiện tại, có rất nhiều trường học xem đây là một bộ môn kỹ năng mềm. Để rèn luyện tư duy sáng tạo, các trường đại học thường xuyên tổ chức tình huống “thinking out of box”. Thông qua đó, những bạn trẻ có thể thoải mái triển khai và ứng dụng ý tưởng của mình vào thực tiễn đời sống.
5 kỹ năng cải thiện tư duy sáng tạo
Về bản chất, tư duy sáng tạo không “bó buộc” với những người hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo hoặc nghệ thuật. Loại kỹ năng này tồn tại trong mỗi chúng ta và được khai thác theo nhiều cách thức khác nhau.
Là một dạng năng lực sẵn có nhưng tư duy sáng tạo có thể bị mai một nếu bạn không biết cách khai thác và sử dụng. Sự thật là bạn có thể cải thiện tư duy sáng tạo một cách gián tiếp thông qua 5 kỹ năng cơ bản, bao gồm:
- Trực giác và đồng cảm.
- Khả năng phân tích.
- Tư duy cởi mở.
- Tính logic.
- Giao tiếp.
Trực giác và đồng cảm
Nghe có vẻ không liên quan nhưng thực chất trực giác và sự đồng cảm lại là một trong những kỹ năng quan trọng của tư duy sáng tạo. Khi trực giác đủ mạnh, bạn có thể “đọc” được suy nghĩ của người đối diện và đồng cảm với cảm xúc của họ. Kỹ năng này rất hữu ích khi bạn tham gia một cuộc họp hoặc buổi thảo luận để tìm ra giải pháp mới. Nắm bắt tốt tâm lý của cấp trên, đồng nghiệp sẽ giúp bạn dễ dàng đề xuất ý tưởng phù hợp.
Sự thấu cảm cũng giúp cho việc diễn đạt và trình bày ý tưởng diễn ra hiệu quả. Trong nhóm làm việc, không phải ý tưởng nào cũng được quan tâm. Điều này dẫn đến sự thiếu công bằng, ảnh hưởng đến chất lượng của giải pháp.
Nếu có sự đồng cảm, những thành viên sẽ tiếp nhận mọi ý tưởng từ các cá nhân trong nhóm. Nhờ đó, nhóm bạn sẽ không bỏ lỡ bất kỳ ý tưởng tuyệt vời nào. Việc cộng hưởng giữa trực giác và sự đồng cảm sẽ khiến tư duy sáng tạo trở nên nhạy bén hơn.
Khả năng phân tích
Trước khi tạo ra những điều mới mẻ, bạn cần phải hiểu và phân tích tốt vấn đề, mình cần giải quyết. Có thể đọc và hiểu tường tận một văn bản hoặc dữ liệu giúp bạn kích thích tư duy sáng tạo tốt hơn.
Trên thực tế, những người có tư duy này thường sở hữu kỹ năng tiếp nhận và “tiêu hóa” thông tin theo nhiều cách khác nhau. Vậy phân tích thông tin là một trong những bước đầu tiên trong quá trình sáng tạo.
Tư duy cởi mở
Cởi mở trong cách tiếp nhận thông tin cũng là một trong những kỹ năng quan trọng giúp cải thiện tư duy. Kỹ năng này là cách bạn gạt bỏ những định kiến, quan điểm cá nhân của mình sang một bên. Đồng thời, bạn biết cách thay đổi góc nhìn của bản thân theo một chiều hướng hoàn toàn mới.
Các quan điểm và định kiến cũ chính là rào cản tinh thần rất lớn khiến khả năng sáng tạo của bạn bị “cạn kiệt”. giới hạn và bó buộc trong khuôn khổ sẽ khiến tư duy của bạn khó phát huy. Cởi mở trong tư duy cũng là cách bạn phá vỡ những nguyên tắc cũ kỹ mà trước giờ mình đang theo đuổi.
Trên thực tế, các nhà khởi nghiệp thành công đều phải vượt qua định kiến và sự thiên lệch của mình. Bạn có thể nhìn vào Elon Musk hoặc Richard Branson. Đây là những “tượng đài” đại diện cho sự đột phá lớn, tự tạo nên những cuộc cách mạng ngành công nghiệp mới cho nhân loại.
Những ý tưởng vĩ đại của Elon Musk luôn đi trước thời đại hàng chục năm. Một số thành tựu tiêu biểu của ông là xe ô tô điện Tesla, cổng thanh toán trực tuyến PayPal, tàu siêu tốc Hyperloop, “Cuốn niên giám Internet” Zip2,…
Tính logic
Phần lớn những người có tư duy sáng tạo mạnh mẽ đều là người logic, sống có tổ chức và nề nếp. Nhiều người cho rằng những nhà sáng tạo nghệ thuật thường sống trong sự bừa bộn, thiếu ngăn nắp. Nhưng thực tế không phải vậy.
Tính logic giúp bạn định hình, xây dựng và sắp xếp ý tưởng hợp lý. Ngoài ra, kỹ năng này còn giúp bạn trình bày ý tưởng rõ ràng, sinh động theo bố cục cụ thể. Một ý tưởng hay sẽ được trình bày theo trật tự nhất định, giúp người đối diện dễ theo dõi và hình dung hơn.
Giao tiếp
Giao tiếp cũng là kỹ năng quan trọng góp phần cải thiện tư duy sáng tạo. Bạn không thể trình bày suy nghĩ, ý tưởng của mình nếu giao tiếp kém. Giao tiếp ở đây bao gồm cả lời nói và truyền đạt phi ngôn ngữ.
Ý tưởng của bạn chỉ được đánh giá cao khi được truyền tải một cách tự tin, trơn tru và mạch lạc., bạn cũng nên rèn luyện kỹ năng lắng nghe để ghi nhận ý tưởng của người khác và đưa ra những phản hồi phù hợp.
6 phương pháp rèn luyện tư duy sáng tạo mỗi ngày
1. Đọc tài liệu, sách vở của nhiều lĩnh vực khác nhau
Phần lớn chúng ta đều có thói quen đọc sách giới hạn trong lĩnh vực hoặc công việc mình yêu thích. Tuy nhiên, đây không phải phương pháp hay giúp bạn rèn luyện tư duy sáng tạo.
Nếu liên tục “ngấu nghiến” những nội dung quen thuộc, bạn rất khó “đánh thức” tư duy sáng tạo của mình. Theo chuyên gia sáng tạo Jason Surfrapp, để có những ý tưởng mới mẻ và đột phá, bạn cần đa dạng hóa nội dung đọc.
2. Cho bộ não “đi học”
Thỉnh thoảng, bạn nên “làm khó” não bộ của mình bằng cách tham gia các buổi brainstorm trong khoảng 30 – 60 phút. Bạn và đội nhóm có thể chọn một chủ đề hoặc tình huống nào đó để thảo luận, suy nghĩ và tìm kiếm giải pháp. Đây là phương pháp rất tốt để nhóm của bạn nảy sinh những ý tưởng mới.
Trong buổi brainstorm, bạn nên viết toàn bộ ý tưởng ra giấy. Sau khi hoạt động kết thúc, chắc chắn bạn sẽ có một danh sách dài các ý tưởng “điên khùng” và cả những ý tưởng tuyệt vời nhất. Thực hành càng nhiều, tư duy sáng tạo của bạn càng được cải thiện.
Người sáng tạo không nhất thiết phải tạo ra ý tưởng khác biệt. Việc bạn cần làm chỉ đơn thuần là kích thích khả năng suy nghĩ cho trí não. Trên thực tế, ngay cả những người có tư duy sáng tạo mạnh mẽ cũng cần nguồn cảm hứng để khởi tạo ý tưởng mới.
3. Hạn chế phụ thuộc vào người khác
Việc dựa dẫm vào một ai đó có thể khiến bạn trở nên thụ động và không muốn “động não”. Đây là một trong những yếu tố làm mai một tư duy sáng tạo vốn có. Để rèn luyện tốt hơn, bạn nên chủ động thực hiện mọi công việc dù khó hay dễ.
Bên cạnh đó, bạn không nên giấu kín khả năng sáng tạo của mình. Những người hay ngại bày tỏ ý kiến, quan điểm cá nhân khi giải quyết vấn đề sẽ rất dễ trở nên thụ động, đánh mất hứng thú trong công việc.
4. Dám nghĩ – dám làm
Đây có lẽ là câu slogan quen thuộc nhất đối với những bạn trẻ thế hệ gen Z. Để nâng cấp tư duy sáng tạo, bạn hãy hiện thực hóa những suy nghĩ, ý tưởng của mình và bất chấp rủi ro. Chúng ta thường chần chừ và chùn bước khi nhận thấy hạn chế trong ý tưởng của mình. “Nhìn xa trông rộng” không sai nhưng nếu không vượt qua nỗi sợ, bạn sẽ chẳng bao giờ biết được giá trị của mình mạnh mẽ đến đâu.
Dè dặt trước những rủi ro chính là cách bạn tự “đốt cháy” khả năng sáng tạo của mình. Bạn cần đối diện và chiến đấu với nỗi sợ hãi. Hãy mạnh dạn làm tất cả những gì mình muốn! Chỉ cần tin tưởng vào khả năng của mình, bạn có thể phát huy sức mạnh sáng tạo một cách toàn vẹn nhất.
5. Thay đổi thói quen ăn uống
Thường xuyên nạp thức ăn nhanh, chất béo, dầu mỡ,…, vào cơ thể là cách bạn đang hủy hoại tư duy sáng tạo của mình. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc chúng ta ăn uống có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta suy nghĩ.
Vì vậy, bên cạnh chế độ ăn uống khoa học, bạn nên bắt đầu cung cấp năng lượng mới cho cơ thể. Chắc chắn bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy tư duy sáng tạo của mình được cải thiện sau khi hấp thụ những thức ăn giàu dưỡng chất.
6. Rèn luyện kỹ năng viết mỗi ngày
Có thể nói, đây là một bài tập khá thú vị giúp bạn cải thiện khả năng tập trung. Tốt nhất, bạn nên viết tay thay vì gõ chữ trên máy tính. Việc này giúp ý tưởng của bạn “tuôn trào” một cách hiệu quả hơn. Không cần một chủ đề nhất định, không cần chỉnh sửa, không cần lời bình, bạn hãy để bộ não của mình tự do quyết định câu chuyện.
Kết luận
Tư duy sáng tạo là “mạch nước ngầm” dẫn hướng cho thế giới phát triển không ngừng. Chỉ có tư duy sáng tạo mới giúp con người khám phá và phát minh ra những công trình vĩ đại. Vì vậy, rèn luyện, cải thiện và đưa ý tưởng của mình ra khỏi “chiếc hộp” cũ kỹ là cách giúp bạn xây dựng thương hiệu cá nhân tốt nhất.
Qua những thông tin từ bài viết, Nghề Nghiệp Việc Làm 24h hy vọng bạn đã hiểu rõ tư duy sáng tạo là gì. Hiện tại, Vieclam24h.vn đang cung cấp rất nhiều công việc sáng tạo mang tính thú vị và hấp dẫn. Nếu có nhu cầu cải thiện tư duy, nâng cao khả năng sáng tạo, hãy liên hệ với Vieclam24h.vn ngay hôm nay bạn nhé!
Bên cạnh đó, Vieclam24h.vn cung cấp công cụ tạo CV online với hàng trăm mẫu CV hoàn toàn miễn phí. Ngoài nội dung đúng chuẩn dựa theo vị trí công việc và lĩnh vực ứng tuyển, các bạn có thể thỏa sức sáng tạo CV cá nhân với chức năng tùy chỉnh màu sắc, nội dung, bố cục,… để tìm việc nhanh chóng tại môi trường làm việc mơ ước.
Xem thêm: Slogan là gì? 5 bước đơn giản để sáng tạo slogan hay và độc đáo
