Tôi viết bài này gửi đến Việc Làm 24h với tư cách là đàn anh đi trước (tôi đã đi làm 7 năm), muốn chia sẻ cùng các em sinh viên câu chuyện phỏng vấn tuyển dụng của mình. Bài viết không dạy đời hay chỉ trích, đơn giản là nêu ra vấn đề từ những kinh nghiệm tôi góp nhặt được, hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn sinh viên trên hành trình vào đời.
Đầu tiên, tôi muốn các em hãy trả lời vài câu hỏi. Ước mơ cả cuộc đời các em là gì? Bản thân các em sống vì mục đích gì? Số tiền 2 tỷ đồng với các em là nhiều hay ít? Các em cho rằng bản thân phải mất thời gian bao lâu để có được 2 tỷ?
Giả sử mỗi tháng các em bỏ ra được 20 triệu (trừ đi tiền ăn uống, đi lại, quần áo,…) nghĩa là thu nhập của các em phải trên 20 triệu/tháng, tức là 1 năm các em sẽ có tổng cộng 240 triệu. Vậy thì hơn 8 năm các em mới đạt được con số 2 tỷ. Với 2 tỷ này, nếu mua một cái nhà hoặc một chiếc xe hơi đời mới thì sẽ hết. Sau đó, các em lại phải mất hơn 8 năm nữa để có 2 tỷ khác. Đấy là tôi tính khi thu nhập của các em ổn định (khoảng hơn 20 triệu/tháng).
Vậy đã có ai trong các em nghĩ đến vấn đề trên hay chưa?. Tôi nghĩ chắc là có, vì 1 thằng dốt như tôi, lười biếng và ham chơi còn nghĩ tới vấn đề trên thì các em bây giờ chắc đã phải nghĩ tới rồi. Trở lại bài toán trên, các em có tự tin rằng bản thân sẽ kiếm được hơn 20 triệu/tháng hay không? Việc này đối với các em khó hay dễ?
Tôi xin mạn phép nói thẳng luôn, chỉ có 10% số sinh viên vừa tốt nghiệp là có mức thu nhập này thôi. Số còn lại thì 15% sẽ đạt được sau 3 năm lăn lộn làm việc, 25% sẽ đạt được sau 5 năm. Và thậm chí, có những người cả đời không đạt được mức thu nhập 20 triệu/tháng luôn. Thế thì các em nghĩ mình sẽ nằm trong nhóm nào đây?
Tôi đã có dịp phỏng vấn 2 bạn ứng viên, 1 nam, 1 nữ. Thông thường tôi không có thói quen phỏng vấn 2 ứng viên cùng lúc, nhưng do CV của bạn nam rất ấn tượng nên tôi đã quyết định phỏng vấn cả 2 bạn.
Các em biết không, nếu nhìn hồ sơ của bạn ứng viên nam, điểm tổng kết 8.2, điểm IELTS 7.5 thì đối với nhiều nhà tuyển dụng, những con số đó rất đáng lưu tâm. Nhưng điều đó không gây ấn tượng cho tôi bằng việc bạn ấy ghi ước mơ là trở thành Tổng giám đốc công ty tôi đang làm việc. Theo các em thì bạn nam này có điên khùng không? Với tôi thì không. Tôi cho rằng bạn ứng viên này rất nghiêm túc khi đã can đảm viết như thế.
Còn bạn ứng viên nữ, điểm tổng kết 8.9, điểm IELTS 8.0. Dù giỏi hơn bạn nam, nhưng ước mơ của bạn ấy chỉ là muốn có một cuộc sống giản dị, hạnh phúc. Tôi đã tự hỏi tại sao ước mơ của bạn nữ lại quá nhỏ bé so với năng lực. Khi phỏng vấn, tôi cố tình hỏi bạn nữ trước về mức lương mong muốn của bạn ấy. Bạn trả lời là khoảng 6-8 triệu/tháng. Còn bạn nam thì hi vọng 20 triệu/tháng. Các bạn đã thấy điều gì bất thường ở đây chưa? Công ty của tôi là công ty bất động sản. Mức lương 6-8 triệu/tháng dành cho nhân viên kinh doanh gần như không tồn tại. Một là lương cơ bản (4 triệu), hai là trên 20 triệu khi có ít nhất một giao dịch trong tháng, thế thôi.
Dù rằng tôi có thừa quyền hạn để chọn cả hai bạn, nhưng một ứng viên có ước mơ quá nhỏ bé và bình thường thì không thể tạo ra động lực và trở thành đồng nghiệp của tôi được. Tôi cũng thành thật xin lỗi bạn ứng viên nữ thông qua bài chia sẻ này, nhưng tôi cũng xin phép nói thẳng, khi nào em có động lực đủ lớn để làm việc thì hãy đến gặp tôi, chúng ta sẽ nói chuyện lại.
Theo quan điểm của tôi, muốn lương 6-8 triệu/tháng dễ lắm, không phải cứ tốn 4 năm đại học. Nhà tuyển dụng bây giờ trả lương theo hiệu quả công việc, các em muốn lương 1 tỷ/tháng cũng được miễn là em có thể kiếm về cho công ty ít nhất 2 tỷ/tháng. Chỉ sợ là các em không có đủ năng lực mà thôi. Vậy các em có tự tin vào bản thân và làm được như thế hay không?
Tôi chia sẻ như vậy để các em hiểu rằng kiếm tiền để tồn tại thật sự rất đơn giản. Muốn đủ ăn, đủ mua quần áo, đủ tiền sinh hoạt thật sự không khó, nhưng các em sống như thế có ích lợi gì không? Sống ở đời ngoài việc để tồn tại, quan trọng hơn còn phải sống cho ý nghĩa.
Trước đây khi còn trẻ, tôi cũng là một đứa lãng phí thời gian. Mọi người trẻ hay viện cớ là khi còn trẻ không chơi, về già sẽ hối hận để cho bản thân cái cơ hội đi đây đi đó nhiều hơn. Có thật sự là các em đang nghĩ như thế không? Tôi thì nghĩ về già mà không có sức khỏe thì cũng không thể làm việc. Như thế thì lấy gì mà sống? Hay là các em muốn sống 1 cuộc sống lật lờ cho qua ngày qua tháng.
Thiết nghĩ, còn trẻ, còn có sức khỏe thì hãy cố gắng làm việc, vì mục đích gì cũng được (tiền chẳng hạn). Chứ đừng lãng phí tuổi trẻ khi chẳng làm cái gì cho đời, không đóng góp cho xã hội, không giúp ích cho những người xung quanh, đặc biệt là cha mẹ mình.
Có thể nhiều em nghĩ tôi ảo tưởng sức mạnh và khá hoang đường. Nhưng tôi đang nỗ lực mỗi ngày, mỗi giờ để thực hiện ước mơ của mình. Thậm chí nhiều lần không đủ thời gian làm việc, tôi phải thức đêm khiến sức khỏe bị ảnh hưởng. Nhưng dù sao thì tôi vẫn vui vì tôi biết mình đang sống ý nghĩa hơn nhiều kẻ khác. Các bạn sinh viên mới ra trường, hãy ngẫm thử lời của tôi đi nhé!.
Một bạn giấu tên
