Đánh giá KPI và thưởng KPI đã trở thành một xu hướng phổ biến trong các doanh nghiệp, đặc biệt là trong những doanh nghiệp tư nhân. Thay vì trả lương cố định hàng tháng, doanh nghiệp ưa chuộng đánh giá hiệu suất làm việc của nhân viên thông qua các chỉ số KPI và dựa vào đó để xác định mức thưởng tương ứng. Vậy cụ thể thưởng KPI là gì và cách tính thưởng KPI ra sao? Hãy cùng Nghề Nghiệp Việc Làm 24h tìm hiểu ngay trong bài viết bên dưới nhé!
1. Thưởng KPI là gì?
KPI là viết tắt của Key Performance Indicator, là các chỉ số đánh giá hiệu suất làm việc của nhân viên. KPI giúp nhà quản lý có thể điều chỉnh mức lương thưởng và phạt hợp lý dựa trên hiệu suất làm việc của từng cá nhân, nhằm khuyến khích năng suất làm việc.
Thưởng KPI là khoản tiền thưởng nếu nhân viên vượt qua mức KPI mà công ty đặt ra trong một khoảng thời gian cụ thể, bên cạnh mức lương cố định đã thỏa thuận trước đó.
Lưu ý rằng thưởng KPI không phải là một quyền lợi bắt buộc doanh nghiệp phải cung cấp cho nhân viên, phụ thuộc vào các chế độ công ty đang áp dụng. Mỗi công ty có thể quyết định có thưởng hay không, và nếu có, thưởng có thể là tiền mặt hoặc các loại phúc lợi khác tùy thuộc vào chính sách.
Xem thêm: 10 chỉ số quan trọng khi xây dựng mẫu KPI cho nhân viên kinh doanh
2. Các quy chế thưởng KPI là gì?
Tính lương dựa trên hiệu quả của hệ số KPI là gì?
Hệ thống lương cần phản ánh chính xác hiệu quả làm việc của nhân viên, và hiện nay, nhiều doanh nghiệp thường áp dụng hai phương pháp chính là lương 3P và lương 2P.
Phương pháp lương 2P tính toán mức lương dựa trên vị trí công việc và kết quả làm việc. Phương pháp này áp dụng một mức lương cố định theo chức danh và sau đó trả một khoản lương thêm tương ứng với hiệu suất công việc mà nhân viên đạt được.
Phương pháp lương 3P là cách trả lương mà thu nhập cá nhân phản ánh ba yếu tố chính: vị trí công việc (Position), năng lực cá nhân (Person), và kết quả công việc (Performance). Được nhiều doanh nghiệp ưa chuộng, phương pháp này khắc phục nhược điểm của cách tính lương truyền thống, không chỉ tập trung vào bằng cấp và thâm niên, mà còn đánh giá khả năng đóng góp cá nhân. Phương pháp 3P thể hiện sự công bằng và nâng cao năng lực tổ chức, khi nhân viên không chỉ nhận lương cố định mà còn được thưởng KPI tùy thuộc vào hiệu suất và năng suất làm việc.
Xem thêm: Chạy KPI là gì? Cách chạy KPI hiệu quả đưa doanh nghiệp đi đến thành công
Cách tính thưởng KPI
Trong trường hợp doanh nghiệp không muốn thay đổi quá nhiều quy chế lương hiện tại mà vẫn muốn áp dụng KPI để khuyến khích nhân viên, họ có thể dựa trên KPI để thưởng theo năng suất làm việc đạt được. Thưởng này có thể được tính dựa trên số liệu phần trăm hoàn thành, vượt chỉ tiêu hoặc chưa đạt so với cam kết KPI theo chu kỳ tháng, quý hoặc năm.
3. Ưu và nhược điểm của việc thưởng KPI là gì?
Ưu điểm của thưởng KPI
- KPI giúp định rõ mục tiêu và kỳ vọng công việc của nhân viên, tạo ra mục tiêu rõ ràng về những gì cần đạt được.
- Thưởng KPI tạo động lực mạnh mẽ cho nhân viên, vì họ biết rằng sự đóng góp hiệu quả sẽ được đánh giá cao và được thưởng xứng đáng.
- Hệ thống KPI giúp tập trung vào hiệu suất làm việc thay vì chỉ tính thâm niên hay các yếu tố khác không liên quan đến chất lượng công việc.
- KPI có thể tạo ra một môi trường làm việc minh bạch và công bằng, vì các mục tiêu và tiêu chí đánh giá được công bố và dễ theo dõi.
- Hệ thống thưởng KPI có thể giúp tăng cường hiệu quả của tổ chức, vì nhân viên có xu hướng làm việc với mục tiêu và kế hoạch cụ thể.
- Việc sử dụng KPI thường kích thích sự cạnh tranh tích cực giữa các nhân viên, đẩy họ nỗ lực để vượt qua mục tiêu đã đề ra.
- Thưởng KPI giúp tổ chức quản lý hiệu quả chi phí bằng cách liên kết việc thưởng với hiệu suất làm việc, giảm nguy cơ chi trả không cân bằng.
- KPI giúp xác định giá trị thực sự của công việc dựa trên hiệu suất, thay vì chỉ dựa vào thời gian làm việc.
- Chỉ số KPI thường dễ đo lường và đánh giá, quá trình đánh giá hiệu suất trở nên minh bạch và khách quan.
- Hệ thống thưởng KPI thu hút và giữ chân nhân sự tài năng.
Nhược điểm của thưởng KPI là gì?
- Khi quá trình thưởng KPI trở nên quá sát sao và nghiêm ngặt, có thể tạo ra áp lực lớn đối với nhân viên, dẫn đến căng thẳng và mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
- Nhân viên có thể tập trung hoàn thành các chỉ số KPI cụ thể mà không chú trọng đến mục tiêu lớn hơn của tổ chức.
- Trong môi trường có nhiều KPI, có thể xảy ra tình trạng không công bằng nếu một số người có KPI dễ đạt hơn so với người khác.
- Có khả năng một số nhóm hoặc cá nhân sử dụng “thủ đoạn” để đạt được KPI mà không thực sự đảm bảo chất lượng công việc, ảnh hưởng tiêu cực đến sự minh bạch và trung thực.
- Có những công việc mà hiệu suất không dễ dàng đo lường bằng KPI, đặc biệt là trong các lĩnh vực sáng tạo, nghệ thuật, hoặc quản lý dự án phức tạp.
- Nếu mục tiêu và chỉ số KPI không được định rõ, người lao động có thể mất động lực vì họ không hiểu rõ về những gì cần đạt được và làm thế nào để đạt được.
- Hệ thống thưởng KPI có thể thiên vị những mục tiêu ngắn hạn hơn, ảnh hưởng xấu đến kế hoạch và mục tiêu chiến lược dài hạn của tổ chức.
4. Các hình thức thưởng KPI là gì?
Hình thức thưởng KPI là gì thường được thiết lập riêng theo từng công ty. Dưới đây là một số hình thức thưởng KPI phổ biến mà các công ty thường áp dụng:
Thưởng tiền mặt
Là hình thưởng phổ biến và dễ dàng triển khai. Nhân viên có thể nhận được thưởng bằng tiền mặt cho thành tích làm việc xuất sắc.
Tăng lương
Tăng lương dựa trên hiệu suất làm việc là một cách thưởng khác. Đánh giá và xem xét định kỳ có thể tạo động lực cho nhân viên duy trì sự hết lòng làm việc.
Xem thêm: Tăng lương cơ sở, các bậc lương trung cấp thay đổi như thế nào?
Quà tặng
Công ty có thể tặng quà, sản phẩm hoặc dịch vụ miễn phí cho nhân viên như một hình thức thưởng vật chất.
Chia sẻ lợi nhuận
Trong một số trường hợp, công ty có thể chia sẻ một phần lợi nhuận hoặc doanh thu với nhân viên để thể hiện sự đánh giá cao về đóng góp của họ.
Khen ngợi và công nhận
Không chỉ có thưởng vật chất, lời khen và công nhận công việc tốt cũng rất quan trọng để tạo sự động viên và đánh giá công bằng công sức của nhân viên.
Cơ hội thăng tiến
Cơ hội thăng tiến trong công việc là một hình thức thưởng khác, đặc biệt là khi nhân viên được đề xuất đảm nhiệm các vị trí cao hơn hoặc nhận trách nhiệm quan trọng hơn do hiệu suất làm việc xuất sắc.
5. Một số thắc mắc thường gặp về thưởng KPI là gì?
Doanh nghiệp có được quyền trừ lương người lao động khi họ không đạt KPI?
Ngoài việc áp dụng quy chế thưởng khi hoàn thành chỉ tiêu KPI, một số doanh nghiệp cũng thiết lập cơ chế phạt đối với nhân viên trong trường hợp không đạt được mục tiêu KPI.Hình thức này thường thể hiện dưới dạng trừ đi một khoản tiền cụ thể vào lương của nhân viên tùy thuộc vào mức độ không hoàn thành công việc.
Tuy nhiên, phương thức khấu trừ lương trong trường hợp này không tuân theo quy định của pháp luật. Theo Bộ Luật Lao Động năm 2019, chỉ có một trường hợp duy nhất mà doanh nghiệp được phép khấu trừ lương của nhân viên. Theo đó, người lao động chỉ có thể bị trừ tiền lương để bồi thường thiệt hại khi gây hư hại đến dụng cụ, tài sản, hoặc thiết bị của người sử dụng lao động, như được quy định tại Điều 129 của Bộ Luật Lao Động.
Do đó, trong trường hợp doanh nghiệp áp dụng trừ lương khi nhân viên không hoàn thành KPI mà không tuân theo quy định của pháp luật, họ sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP.
- Vi phạm từ 01 đến 10 người lao động: Mức phạt dao động từ 5 đến 10 triệu đồng.
- Vi phạm từ 11 đến 50 người lao động: Mức phạt nằm trong khoảng từ 10 đến 20 triệu đồng.
- Vi phạm từ 51 đến 100 người lao động: Mức phạt có thể là từ 20 đến 30 triệu đồng.
- Vi phạm từ 101 đến 300 người lao động: Mức phạt dao động từ 30 đến 40 triệu đồng.
- Vi phạm từ 301 người lao động trở lên: Mức phạt có thể là từ 40 đến 50 triệu đồng.
Bên cạnh đó, theo trách nhiệm pháp lý, doanh nghiệp cũng có nghĩa vụ phải hoàn trả đầy đủ tiền lương cho những người lao động bị ảnh hưởng bởi việc áp dụng các biện pháp trừ lương.
Xem thêm: Phần mềm KPI là gì? TOP phần mềm quản lý KPI đắc lực dành cho doanh nghiệp
Thưởng KPI có phải đóng thuế TNCN không?
Theo quy định tại khoản 2 Điều 3 của Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, được sửa đổi năm 2012, tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tương đương như tiền lương, tiền công, cùng với các phụ cấp và trợ cấp liên quan, đều được xác định là thu nhập chịu thuế TNCN của người lao động.
Lương KPI được xác định là thu nhập có tính chất tiền lương, tiền công và không thuộc vào các khoản được miễn thuế. Do đó, mức thuế TNCN sẽ được tính dựa trên tổng thu nhập chịu thuế, nhưng chỉ những người lao động có tổng thu nhập cao mới phải đóng thuế TNCN.
Xem thêm: Thu nhập chịu thuế là gì? Cách tính thu nhập chịu thuế TNCN đúng chuẩn
Thưởng KPI có phải đóng BHXH không?
Theo quy định tại Khoản 26 của Điều 1 trong Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH, tiền lương tháng đóng BHXH bao gồm mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác được xác định với mức tiền cụ thể, kèm theo mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động và được chi trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.
Do đó, tiền lương đóng BHXH là một khoản tiền có tính cụ thể, ổn định và thường xuyên được trả trong mỗi chu kỳ trả lương.
Ngược lại, tiền lương KPI được xác định dựa trên hiệu suất công việc của người lao động, không mang tính cụ thể và cố định. Người lao động chỉ được nhận lương KPI khi hoàn thành các chỉ tiêu đã đặt ra. Thưởng KPI không được tính vào mức tiền lương để đóng BHXH cho người lao động.
Tạm kết
Thưởng KPI là một chiến lược quản lý nhân sự hiệu quả, giúp doanh nghiệp đánh giá và khuyến khích hiệu suất làm việc của nhân viên công bằng và minh bạch. Thưởng KPI không chỉ là một phần quan trọng trong chính sách phúc lợi mà còn là yếu tố thúc đẩy sự phát triển cá nhân và công ty.
Mong rằng với những chia sẻ về thưởng KPI là gì trong bài viết trên giúp bạn hiểu hơn về hình thức này để có thể phấn đấu đạt được thưởng KPI trong công việc. Chúc bạn luôn thành công! Đừng quên đón đọc các bài viết hữu ích khác tại Vieclam24h.vn nhé!
Xem thêm: Lương khởi điểm là gì? Mức lương khởi điểm của các ngành nghề phổ biến
