Cải cách tiền lương là một trong những vấn đề được quan tâm nhiều nhất hiện nay khi chính sách cải cách thực hiện vào ngày 1/7/2024. Những thay đổi lớn trong bảng lương, phụ cấp và cơ chế tính lương sẽ ảnh hưởng đến đời sống và công việc của hàng triệu cán bộ, công chức, viên chức. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết, toàn diện về cải cách tiền lương để bạn đọc có cái nhìn rõ ràng nhất.
Cải cách tiền lương là gì? Toàn bộ thông tin cải cách tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức
Cải cách tiền lương là gì?
Cải cách tiền lương là một trong những chính sách quan trọng trong quá trình cải cách hành chính của Chính phủ Việt Nam, đặc biệt đối với cán bộ, công chức, viên chức. Mục tiêu của cải cách là nâng cao mức sống cho đội ngũ công chức, cải thiện hiệu quả công việc và thúc đẩy sự công bằng trong xã hội.
Cải cách tiền lương không chỉ đơn thuần là điều chỉnh mức lương cơ bản mà còn thay đổi toàn diện hệ thống tiền lương của các cơ quan Nhà nước. Từ ngày 1 tháng 7 năm 2024, một đợt cải cách tiền lương lớn sẽ được thực hiện, trong đó lương của cán bộ, công chức, viên chức dự kiến sẽ được tăng khoảng 30%, bao gồm cả lương cơ bản và các khoản phụ cấp.
Bên cạnh đó, các lĩnh vực như giáo dục và y tế cũng có điều chỉnh đặc biệt, đảm bảo tăng lương tương xứng với công sức cũng như yêu cầu công việc. Điều này thể hiện sự quan tâm lớn của Chính phủ đối với những ngành nghề có đóng góp quan trọng cho sự phát triển của đất nước
Xem thêm: Cập Nhật Bậc Lương Đại Học 2024 – Chi Tiết Hệ Số và Phụ Cấp
Tại sao cần phải cải cách tiền lương?
Việc cải cách tiền lương này không chỉ cải thiện điều kiện sống cho người lao động trong khu vực công mà còn góp phần tạo ra sự minh bạch và hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước. Cải cách này còn là cơ hội để tái cơ cấu các ngành nghề, xác định lại trọng tâm phát triển con người, đồng thời giải quyết được một phần bất cập trong chế độ đãi ngộ nhân lực hiện nay.
Việc cải cách tiền lương là cần thiết để giải quyết những bất cập trong hệ thống lương hiện tại, như:
- Mức lương thấp: Nhiều người lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực công lập, có mức lương thấp không đủ để đáp ứng nhu cầu cuộc sống.
- Khó khăn trong công tác quản lý tiền lương: Hệ thống lương cũ phức tạp, khó quản lý và thiếu tính minh bạch.
- Chưa khuyến khích năng lực và hiệu quả làm việc: Hệ thống lương cũ chưa đủ để khuyến khích người lao động nâng cao năng lực và hiệu quả làm việc.
Lộ trình cải cách tiền lương
Theo Quyết định 76/2024/QĐ-UBND, lộ trình cải cách sẽ chính thức được thực hiện từ 31/10/2024, với nhiều thay đổi lớn về cách thức tính toán và phân bổ nguồn ngân sách cho tiền lương.
Theo đó, Quyết định 76 quy định rằng, Ban Quản lý sẽ phải trích 40% số thu được để lại nhằm tạo nguồn thực hiện cải cách tiền lương. Số tiền này sẽ được sử dụng để điều chỉnh tiền lương cho cán bộ công chức và lực lượng vũ trang theo lộ trình đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Việc chi này không chỉ bao gồm các khoản thu nhập tăng thêm mà còn phải tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành, đồng thời đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình phân bổ.
Ngoài việc trích ngân sách từ thu nhập hiện tại, Chính phủ cũng sẽ cấp bổ sung phần chênh lệch còn thiếu từ ngân sách nhà nước để đảm bảo thực hiện các điều chỉnh tiền lương theo lộ trình cải cách. Việc bổ sung này sẽ giúp các cơ quan, tổ chức có thể thực hiện đúng cam kết, đảm bảo cải cách tiền lương được triển khai đúng kế hoạch và không bị gián đoạn.
Dưới đây là những điểm chính trong lộ trình này:
- Giai đoạn chuẩn bị: Các cơ quan, đơn vị liên quan tiến hành rà soát, đánh giá hệ thống lương hiện hành, xây dựng các phương án cải cách và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai.
- Giai đoạn triển khai:
- Trích 40% số thu: Ban Quản lý thực hiện trích 40% số thu được để tạo nguồn cải cách tiền lương. Đây là nguồn vốn quan trọng để thực hiện các điều chỉnh về lương và các chính sách liên quan.
- Điều chỉnh lương theo lộ trình: Tiền lương sẽ được điều chỉnh theo lộ trình đã phê duyệt, đảm bảo tính khả thi và bền vững của quá trình cải cách.
- Chi các nội dung liên quan: Nguồn kinh phí từ việc trích 40% số thu sẽ được sử dụng để chi cho các nội dung liên quan đến cải cách tiền lương như: nâng cao mức lương cơ bản, điều chỉnh hệ số lương, tăng phụ cấp, v.v.
- Chi thu nhập tăng thêm: Nguồn kinh phí này cũng sẽ được sử dụng để chi thu nhập tăng thêm cho các đối tượng có công, người lao động trong điều kiện làm việc khó khăn, nguy hiểm.
- Giai đoạn đánh giá và điều chỉnh: Sau một thời gian thực hiện, hiệu quả của cải cách tiền lương sẽ được đánh giá và điều chỉnh cho phù hợp.
4 điểm mới về quy định cải cách tiền lương năm 2024
Theo Nghị quyết số 27/NQ-TW năm 2018 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, Cán bộ công chức viên chức là một trong các đối tượng được thực hiện cải cách. Trong đó, phương án cải cách được triển khai đồng bộ các nội dung cụ thể như sau:
1. Bỏ hệ số lương và lương cơ sở thành xếp lương theo vị trí việc làm
Căn cứ theo điểm c khoản 3.1 Mục II Nghị quyết số 27/NQ-TW năm 2018, cải cách tiền lương sẽ bãi bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương, xây dựng mức lương cơ bản bằng số tiền cụ thể trong bảng lương mới.
Xem thêm: Bảng tra cứu mức lương tối thiểu vùng miền [Cập nhật mới nhất 2024]
Bảng lương mới được xây dựng dựa vào vị trí việc làm cụ thể của từng chức vụ và chức danh. Trong đó, cơ cấu tiền lương của cán bộ công chức viên chức khi cải cách sẽ bao gồm:
- Lương cơ bản (chiếm khoảng 70% tổng quỹ lương)
- Các khoản phụ cấp (chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương)
- Bổ sung tiền thưởng, quỹ tiền thưởng ( bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp).
2. Xây dựng 05 bảng lương mới theo vị trí việc làm
Nghị quyết 27 cũng đề cập đến việc xây dựng hệ thống 05 bảng lương mới cho cán bộ công chức viên chức theo vị trí việc làm, chức danh, chức vụ lãnh đạo thay thế hệ thống bảng lương hiện hành; chuyển xếp lương cũ sang lương mới, bảo đảm không thấp hơn tiền lương hiện hưởng.
Cụ thể như sau:
- 1 bảng lương chức vụ áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo (bầu cử và bổ nhiệm) trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cấp xã.
- 1 bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ theo ngạch công chức và chức danh nghề nghiệp viên chức áp dụng chung đối với công chức, viên chức không giữ chức danh lãnh đạo; mỗi ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức có nhiều bậc lương.
- 1 bảng lương sĩ quan quân đội, sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ công an (theo chức vụ, chức danh và cấp bậc quân hàm hoặc cấp hàm).
- 1 bảng lương quân nhân chuyên nghiệp quân đội, chuyên môn kỹ thuật công an.
- 1 bảng lương công nhân quốc phòng, công nhân công an (trong đó giữ tương quan tiền lương của lực lượng vũ trang so với công chức hành chính như hiện nay).
Xem thêm: Cách tính bậc lương công chức có thay đổi gì khi tăng lương cơ sở?
3. Thay đổi cơ chế phụ cấp
Cắt bỏ 05 khoản phụ cấp:
- Phụ cấp thâm niên nghề (trừ quân đội, công an, cơ yếu để bảo đảm tương quan tiền lương với cán bộ, công chức).
- Phụ cấp chức vụ lãnh đạo (do các chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị thực hiện xếp lương chức vụ).
- Phụ cấp công tác đảng, đoàn thể chính trị – xã hội
- Phụ cấp công vụ (do đã đưa vào trong mức lương cơ bản).
- Phụ cấp độc hại, nguy hiểm (do đã đưa điều kiện lao động có yếu tố độc hại, nguy hiểm vào phụ cấp theo nghề).
Đồng thời, gộp phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp trách nhiệm theo nghề và phụ cấp độc hại, nguy hiểm (gọi chung là phụ cấp theo nghề) áp dụng đối với công chức, viên chức của những nghề, công việc có yếu tố điều kiện lao động cao hơn bình thường và có chính sách ưu đãi phù hợp của Nhà nước (giáo dục và đào tạo, y tế, toà án, kiểm sát, thi hành án dân sự, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, hải quan, kiểm lâm, quản lý thị trường,…).
Gộp phụ cấp đặc biệt, phụ cấp thu hút và trợ cấp công tác lâu năm ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn thành phụ cấp công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.
Những khoản phụ cấp vẫn tiếp tục được áp dụng:
- Phụ cấp kiêm nhiệm.
- Phụ cấp thâm niên vượt khung.
- Phụ cấp khu vực.
- Phụ cấp trách nhiệm công việc.
- Phụ cấp lưu động.
Ngoài ra:
- Bãi bỏ các khoản chi ngoài lương có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước như: Tiền bồi dưỡng họp; tiền bồi dưỡng xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, đề án; hội thảo…
- Thực hiện khoán quỹ lương gắn với mục tiêu tinh giản biên chế cho các cơ quan, đơn vị.
- Mở rộng cơ chế khoán kinh phí gắn với kết quả thực hiện nhiệm vụ. Không gắn mức lương của cán bộ công chức với việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy định chính sách, chế độ không có tính chất lượng.
- Nghiên cứu quy định khoán các chế độ ngoài lương (xe ô tô, điện thoại…).
Xem thêm: Các khoản phụ cấp không tính thuế TNCN mà người lao động cần biết
4. Thời gian thực hiện cải cách tiền lương
Phát biểu trong bế mạc Diễn đàn kinh tế – xã hội Việt Nam diễn ra vào ngày 19/9/2023, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh việc sớm thực hiện chính sách mới một cách căn bản trong năm 2024. Nếu không có gì thay đổi, thời điểm áp dụng là từ ngày 1/7/2024.
Tác động của cải cách tiền lương đến người lao động và xã hội
Tăng thu nhập, cải thiện đời sống
Nhờ cơ chế lương mới, thu nhập của cán bộ, công chức sẽ được nâng cao, giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, việc tăng lương tối thiểu cũng đảm bảo mức sống cơ bản cho người lao động.
Thúc đẩy công bằng và minh bạch
Cải cách tiền lương tạo ra môi trường làm việc công bằng, nơi mà người lao động được trả lương đúng với giá trị đóng góp. Đồng thời, việc bỏ cơ chế phụ cấp cũ giảm thiểu tính tiêu cực và nâng cao niềm tin của xã hội.
Kết luận
Cải cách tiền lương là bước đi quan trọng nhằm nâng cao đời sống người lao động, đảm bảo công bằng và minh bạch trong xã hội. Những thay đổi về cơ chế lương, bảng lương và phụ cấp không chỉ mang lại lợi ích thiết thực mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển bền vững.
Nếu bạn quan tâm đến cải cách tiền lương, hãy theo dõi thông tin mới nhất từ Việc Làm 24h để cập nhật đầy đủ và chính xác!
Xem thêm: Bảng lương cán bộ không chuyên trách cấp xã (mới nhất 2025)
Câu hỏi thường gặp về cải cách tiền lương
Khi nào bắt đầu thực hiện cải cách tiền lương?
Cải cách tiền lương được thực hiện từ ngày 01/7/2024. Ngoài ra, theo Quyết định 76, việc trích ngân sách từ nguồn thu nhập hiện tại sẽ là 40% nhằm tạo nguồn để thực hiện cải cách tiền lương. Ngân sách nhà nước sẽ cấp bổ sung phần chênh lệch cần thiết để bảo đảm thực hiện đúng các điều chỉnh về lương. Những nội dung chi này phải tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành và các cơ chế đặc thù như quy định tại Nghị quyết 08/2023/NQ-HĐND ngày 19 tháng 9 năm 2023 của Hội đồng nhân dân Thành phố.
Xem thêm: Top 10 Mẫu Bảng Lương Nhân Viên Mới Nhất, Tối Ưu Cho Quản Lý Nhân Sự
Ai được hưởng lợi từ cải cách tiền lương?
Cải cách tiền lương sẽ ảnh hưởng đến một số nhóm đối tượng chính:
- Cán bộ, công chức, viên chức: Nhóm này sẽ hưởng lợi từ việc tăng lương, điều chỉnh hệ số lương, và tăng phụ cấp.
- Người lao động trong doanh nghiệp: Tùy thuộc vào từng doanh nghiệp, người lao động có thể hưởng lợi từ việc tăng lương cơ bản, tăng lương theo năng suất, hoặc các chính sách thưởng, phúc lợi khác.
Nguồn kinh phí để thực hiện cải cách tiền lương từ đâu?
Nguồn kinh phí chính để thực hiện cải cách tiền lương đến từ:
- Ngân sách nhà nước: Nhà nước sẽ bổ sung ngân sách để đảm bảo đủ nguồn lực cho việc tăng lương và các chính sách hỗ trợ khác.
- Nguồn thu của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp: Một phần nguồn thu của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp sẽ được sử dụng để thực hiện cải cách tiền lương.
Điều kiện nào để thực hiện cải cách tiền lương?
Điều kiện để thực hiện cải cách tiền lương bao gồm việc trích đủ nguồn ngân sách từ thu nhập hiện tại và việc ngân sách nhà nước cấp bổ sung chênh lệch cần thiết để chi thu nhập tăng thêm. Quy trình cải cách này sẽ được giám sát chặt chẽ nhằm bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả cho toàn bộ công nhân viên chức nhà nước.
Mục tiêu chính của cải cách tiền lương là gì?
Mục tiêu của cải cách tiền lương là nâng cao mức sống của cán bộ công chức, viên chức và lực lượng vũ trang, tạo động lực làm việc hiệu quả và khuyến khích họ đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước. Chính sách này cũng nhằm bảo đảm công bằng xã hội và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khu vực công.
Xem thêm: Tìm hiểu các hình thức trả lương cho người lao động trong doanh nghiệp hiện nay
