Con người sinh ra, lớn lên và cứ thế đi học theo độ tuổi, hết bậc THPT sẽ là đại học. Đại học dường như là con đường tiêu chuẩn của xã hội vạch sẵn ra cho tất cả. Tuy nhiên, nếu chọn khác đi không có nghĩa bạn đã làm sai. Học đại học thực ra là một lựa chọn trong các lựa chọn. Bạn hoàn toàn có thể chọn không học đại học. Nhưng vẫn còn đó một nghi vấn lớn khi lựa chọn như vậy, đó là không học đại học thì làm gì? Nếu bạn đang chưa biết làm gì khi đã lựa chọn không học đại học hoặc có ý định không theo con đường này nhưng vẫn còn lo lắng, đây sẽ làm bài viết dành cho bạn.
Tại sao lại không học đại học?
Có thể nói đây là một trong những lựa chọn lớn của đời người. Bởi được xem là khởi đầu của tương lai sau này, bạn sẽ làm nghề gì, có nhiều tiền không, bạn sẽ thành công với đam mê của bản thân không… Theo tiêu chuẩn của xã hội, đại học là lựa chọn mà gần như ai cũng cần bước đi để có cuộc sống tốt đẹp hơn. Thế nhưng đại học chỉ là một lựa chọn mà bạn có quyền chọn hoặc không. Không ít bạn đã lựa chọn hoặc có ý muốn không theo con đường đại học vì nhiều lý do như sau:
Học phí cao, chi phí sinh hoạt đắt đỏ
Bạn chắc hẳn dễ dàng nhận ra rằng học phí đại học ngày càng cao. Hầu hết các trường đại học đều tăng học phí qua từng năm. Ở Việt Nam, làn sóng “lên phố” học trường đại học chất lượng để tìm việc lương cao đã là điều hiển nhiên. Bạn còn cần chi trả cho cuộc sống học đại học từ tiền nhà, tiền ăn, tiền sinh hoạt. Đây không phải là con số nhỏ cho 4 năm trên giảng đường. Đặc biệt, nếu không có điều kiện, bạn có thể sẽ gánh nợ để chi trả. Vì vậy, nhiều bạn đã lựa chọn không học đại học vì lý do này.
Không muốn học đại học
Nhiều khi lý do chỉ đơn giản rằng bạn không muốn học đại học, không muốn tiếp tục đến trường, lên lớp với những kiến thức mà chính bạn không thể dung nạp được. Và bạn muốn giải thoát bản thân ra những cảm xúc tiêu cực bằng việc lựa chọn không học đại học. Có thể điều này sẽ làm bạn đối mặt với những lời phê phán từ người khác.
Tuy nhiên, không học đại học hoặc khổ sở với các yêu cầu từ việc học không khiến bạn trở thành người xấu. Điều này cũng không đồng nghĩa với việc bạn lười biếng, không có tham vọng, ngu ngốc hoặc bất kỳ điều gì tiêu cực mà bạn nghĩ về chính mình. Sự thật là bộ não con người hoạt động theo những cách khác nhau. Bạn có thể không giỏi về việc học là vì bạn mạnh ở lĩnh vực khác. Theo đuổi sở thích và thế mạnh của bản thân sẽ tốt hơn nhiều so với việc ép mình đi vào khuôn khổ đại học mà xã hội đặt ra.
Bằng cấp không phải là công cụ duy nhất để có việc làm
Có nhiều công việc không yêu cầu khắt khe về bằng cấp. Quan trọng là giá trị bạn có thể tạo ra và cách bạn đầu tư cho bản thân thông qua các kỹ năng mềm và thái độ tích cực. Các công ty cũng bắt đầu có sự thay đổi về cách thức tuyển dụng, không quan trọng hóa bằng đại học. Mặc dù điều này không diễn ra ở mọi doanh nghiệp, nhưng xu hướng này đang tăng lên và sẽ tạo ra những đổi mới cho thị trường việc làm.
Xem thêm: 10 công việc không cần bằng cấp nhưng vẫn kiếm ra tiền khủng ở Việt Nam
Giá trị của bằng đại học đang giảm
Khi số lượng người có bằng đại học càng nhiều thì giá trị của bằng đại học có vẻ lại đi xuống khi xuất hiện vấn đề làm giả bằng đại học. Nếu lúc trước bằng đại học là đường đi vào tương lai thì điều này đang thay đổi. Càng nhiều người trẻ nhận ra rằng có thể tự học bất kỳ điều gì khi đã có đam mê, định hướng và quyết tâm.
Sau khi quyết định không học đại học thì làm gì?
Không học đại học quả là một con đường đáng sợ khi từ nhỏ bạn đã được định hướng rằng đây là điều kiện cần nếu muốn có cuộc sống sung sướng và thành công. Do đó, việc khó định hướng sau khi quyết định không học đại học là điều nhiều người phải đối mặt. Câu trả lời cho vấn đề này chính là làm những gì cần làm, như:
Xác định điều bạn yêu thích và muốn làm
Chắc hẳn nhiều bạn sẽ nghĩ rằng “tôi không biết mình muốn làm gì và thích điều gì cả”. Nếu gặp khó khăn trong việc này, bạn có thể sử dụng các công cụ khám phá bản thân như trắc nghiệm tính cách DISC, MBTI, thần số học, sinh trắc học vân tay… Những phương pháp này sẽ hỗ trợ bạn trong việc nhận biết điểm mạnh, điểm yếu, gợi ý các công việc phù hợp. Từ đó bạn sẽ có những ý tưởng cho con đường tiếp theo.
Bạn cũng không cần quá lo lắng về điều này, vì còn lựa chọn khác “quyền lực” hơn để khám phá bản thân. Đó chính là trải nghiệm. Hãy dấn thân làm bất kỳ điều gì bạn nghĩ đến, chẳng hạn nhân viên phục vụ, học nghề, làm công nhân… Mọi trải nghiệm đều đáng giá và chắc chắn bạn sẽ nhận ra khả năng của bản thân và hiểu mình muốn điều gì nhất.
Ngoài ra, khi có được kinh nghiệm sống, bạn sẽ nhận ra bằng cấp không là điều kiện tiên quyết để có công việc mơ ước. Nhưng nếu bạn khám phá ra niềm đam mê cháy bỏng đối với triết học, thực vật học hay bất kỳ điều gì, bạn biết rằng bạn muốn học và hoàn toàn không phải vì xã hội mong đợi.
Hiện tại bạn cần gì?
Có vẻ bạn sẽ không biết không học đại học thì làm gì nhưng chắc chắn sẽ biết điều gì là cần thiết cho hiện tại. Nếu chỉ muốn kiếm tiền cho chi phí sinh hoạt hằng ngày, bạn có thể bắt đầu ngay với một công việc. Hay muốn khám phá nhiều hơn về thế giới bên ngoài, bạn có thể chọn đi du lịch (nếu có điều kiện) hoặc tham gia các hoạt động tình nguyện. Còn nếu bạn đã có kế hoạch hay đam mê thì quá tốt, hãy bắt tay thực hiện chúng!
Đầu tư vào bản thân
Đầu tư vào bản thân có nghĩa là gì? Đó chính là chủ động xây dựng bản thân bằng cách phát triển các kỹ năng và khám phá các cơ hội mới. Những trải nghiệm sẽ dạy bạn nhiều hơn về cách sống, bản thân và các kỹ năng mềm cụ thể. Việc có nhiều trải nghiệm khác nhau trong giai đoạn tuổi trẻ sẽ giúp bạn nhận ra công việc nào mang đến năng lượng và hứng thú cho bạn, cũng như công việc nào khiến bạn kiệt sức và thất vọng. Đây là chìa khóa để tìm ra đam mê khiến bạn hạnh phúc về lâu dài.
Chọn cách sống phù hợp
Khi chọn không học đại học, dường như bạn sẽ tự lập hơn khi không còn phụ thuộc vào trường học. Do đó, hãy tự chuẩn bị hành trang cho bản thân. Học cách quản lý tiền bạc, thời gian, mua bảo hiểm y tế… Hãy lựa chọn cách sống có trách nhiệm với những lựa chọn của bản thân.
Vậy hướng đi nào cho câu hỏi không học đại học thì làm gì?
Như đã đề cập, đại học chỉ là một lựa chọn trong vô vàn những lựa chọn khác, chẳng hạn như:
Học nghề
Bạn có thể đăng ký học nghề tại các trường dạy nghề sau đó đi làm và dần dần nâng cao tay nghề để thành thạo hơn. Thời gian học nghề khá ngắn, tầm 3 – 8 tháng tùy vào từng công việc.. Do đó trong thời gian trải nghiệm bạn dễ thay đổi nghề hơn nếu nhận thấy công việc chưa thật sự phù hợp.
Học cao đẳng
Nếu bạn tự hỏi nếu không đỗ đại học thì làm gì, đây sẽ là một lựa chọn khá tốt. Học cao đẳng sẽ mất ít thời gian hơn đại học. Chương trình giảng dạy vẫn được đảm bảo theo tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục. Vì vậy bạn không cần lo lắng về chất lượng đào tạo. Đồng thời, các công ty vẫn chấp nhận bằng cao đẳng khi tuyển dụng.
Học ngôn ngữ
Bạn không cần học cao đẳng hay đại học để biết thêm một hay nhiều ngôn ngữ khác. Nhờ sự phát triển của Internet, việc học trở nên đơn giản hơn. Bạn có thể đến các trung tâm, học online, thuê gia sư kết hợp với thời gian tự học. Ngôn ngữ không bao giờ thừa trong bất kỳ thời đại nào. Do đó, thông thạo ngoại ngữ sẽ là lợi thế rất lớn cho dù bạn không có bằng đại học.
Học trực tuyến
Nếu có nền tảng tiếng Anh tốt, hãy lựa chọn các nền tảng giáo dục trực tuyến phù hợp. Với tư duy đúng đắn và khả năng tự chủ, bạn có thể học mọi thứ để làm công việc yêu thích mà không cần đặt chân vào trường đại học. Có rất nhiều nền tảng online có sẵn, từ các khóa học miễn phí, giá rẻ đến giáo dục trực tuyến như Coursera, Udemy, Shaw Academy, Domestika…
Không học đại học thì làm nghề gì?
Dưới đây là gợi ý một số công việc trả lời cho câu hỏi nếu không học đại học thì làm gì:
Nhiếp ảnh
Công việc này dành cho những bạn có niềm yêu thích chụp ảnh. Nếu bạn có cả tư duy về màu sắc, bố cục ảnh thì có thể cân nhắc về nghề nhiếp ảnh này. Ban đầu có thể bạn sẽ theo học nghề, thực tập ở các studio. Khi đã vững hơn cũng là lúc bạn có nhiều cơ hội phát triển như: làm việc tự do, làm cho các công ty giải trí, mở dịch vụ chụp ảnh…
Trang điểm, nghề tóc
Nếu bạn yêu thích cái đẹp và thắc mắc con gái không học đại học thì nên làm gì, một trong số những đáp án đó là nghề tóc, trang điểm. Đây là công việc nhiều triển vọng, phù hợp cả nữ và nam.Thời gian học nghề khá ngắn, tầm 3 – 6 tháng sau đó bạn có thể hành nghề.
Đầu bếp
Nếu bạn yêu thích ẩm thực, khéo tay, nhạy cảm với mùi vị thì có thể theo đuổi nghề này. Thông thường thời gian học làm đầu bếp từ 6 tháng – 1 năm. Hiện nay, ngành dịch vụ ăn uống rất phát triển, do đó cơ hội việc làm lớn. Bạn có thể làm việc tại quán ăn, nhà hàng, khách sạn… hoặc tự mở cơ sở kinh doanh riêng.
Sáng tạo nội dung
Blogger, Youtuber, Tiktoker là những công việc mới nổi trong thời gian qua. Không cần bằng đại học, bạn cũng có thể gia nhập vào thị trường việc làm này và có thu nhập ổn định. Công việc yêu cầu sự sáng tạo, khả năng giao tiếp tốt, bắt trend nhanh… Khi đã có chỗ đứng, nổi tiếng bạn còn có thể kiếm tiền từ quảng cáo, các nền tảng mạng xã hội…
Xem thêm: Influencer là gì? Làm sao để chuyên nghiệp và mang tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội?
Kinh doanh
Bạn có thể tự kinh doanh từ những gì bạn tạo ra. Ví dụ như bán bánh tự làm, đồ handmade, quần áo tự thiết kế… Ngoài ra, bán hàng online với một số mặt hàng như quần áo, mỹ phẩm, giày dép cũng là một lựa chọn đáng để cân nhắc.
Trên đây là những chia sẻ của Nghề Nghiệp Việc Làm 24h về câu hỏi không học đại học thì làm gì. Mỗi lựa chọn của bạn đều sẽ mang đến những trải nghiệm đáng giá khác nhau, có cả hạnh phúc, vui vẻ, thử thách, gian nan, thậm chí khổ đau. Mong rằng trên hành trình ấy, các bạn sẽ luôn có trách nhiệm với bản thân, giữ được sự lạc quan, sáng suốt trong từng bước đi đến cuộc sống hạnh phúc. Và khi bạn cần tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp, đừng quên truy cập Việc Làm 24h nhé!
Không chỉ là nền tảng kết nối ứng viên với các nhà tuyển dụng uy tín, Nghề Nghiệp Việc Làm 24h còn là trang web hỗ trợ ứng viên tạo CV chuyên nghiệp miễn phí. Chỉ mất khoảng 3 phút, bạn đã có thể tạo CV xin việc trên trang web Việc Làm 24h. Với giao diện trực quan, đơn giản, trang web Việc Làm 24h cho phép người dùng tạo CV dễ dàng qua điện thoại, máy tính, máy tính bảng,…
Xem thêm: Phải làm gì khi bị trả lương không xứng đáng với năng lực bản thân?
