Non – Linear Career Path: Không trung thành một nghề, liệu có thành công?

Non – Linear Career Path (con đường sự nghiệp phi tuyến tính) đang là khái niệm được nhiều người nhắc tới. Vậy Non-linear Career Path là gì? Ngoài ra còn có những loại Career Path nào? Vì sao lại nói Non-linear Career Path là xu hướng nhiều người lựa chọn? Cùng Nghề Nghiệp Việc Làm 24h tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết. 

Career Path là gì?

Trước khi tìm hiểu về Non – Linear Career Path, bạn cần hiểu rõ Career Path là gì. 

Career Path (con đường nghề nghiệp) là khái niệm chỉ chuỗi công việc dẫn bạn đến gần hơn với mục tiêu nghề nghiệp (Career Goals) và chinh phục mục tiêu cuộc sống. 

Một số người đi theo Linear Career Path (con đường sự nghiệp tuyến tính). Trong khi một số khác chuyển nhiều công ty, thử sức ở nhiều lĩnh vực, “nhảy” nhiều vị trí công việc và trải nghiệm ở nhiều vai trò khác nhau. 

Dù bạn chọn con đường nghề nghiệp nào, mục đích chung đều là mang đến sự thỏa mãn đời sống tinh thần, đáp ứng nhu cầu tài chính và giúp bạn có thể chăm lo cho cuộc sống trọn vẹn nhất.

Linear Career Path là gì?

Linear Career Path là một trong những loại hình Career Path phổ biến suốt nhiều thập kỷ. 

Chọn con đường sự nghiệp tuyến tính là chọn một lĩnh vực cụ thể, dành gần như trọn sự nghiệp để tập trung: phát triển chuyên môn, nâng cao dần năng lực, mở rộng phạm vi trách nhiệm cùng mức lương trong lĩnh vực này.

Nói tóm lại là bạn bắt đầu với công việc ở cấp cơ sở và thăng tiến dần lên các vị trí cấp cao. Ví dụ: nhân viên bán hàng –> trưởng nhóm bán hàng –> trưởng phòng bán hàng –> giám đốc bán hàng phụ trách vùng –> Giám đốc bán hàng khu vực –> Giám đốc kinh doanh.

4 kiểu Career Path 

Linear Career Path

Hành trình sự nghiệp thăng tiến theo đường thẳng tuyến tính, bạn thăng tiến từ vị trí nhân viên lên quản lý theo từng nấc thang. Đây là một trong những kiểu con đường sự nghiệp phổ biến nhất nhưng thường khó mang lại thành công liên tục, nhất là khi bạn càng di chuyển lên đỉnh của kim tự tháp trong tổ chức, càng ít cơ hội thăng tiến. 

Expert Career Path

Với những người theo đuổi sự nghiệp trở thành chuyên gia, họ thường được thúc đẩy bởi khái niệm trở thành người thành công hoặc xuất sắc nhất trong số các đồng nghiệp. 

Đó có thể là những công nhân thủ công mong muốn trở thành người thợ giỏi nhất. Một luật sư xét xử được cộng đồng công nhận. Một bác sĩ phẫu thuật được công nhận về năng lực giỏi hàng đầu, hay một đầu bếp có tay nghề tuyệt vời về một món ăn tủ đặc sắc… 

Trên thị trường lao động, ngay cả khi suy thoái, những nhân viên giỏi nhất này luôn giữ được công việc bởi họ vượt trội so với đám đông và là những người có kỹ năng tốt nhất. 

Spiral Career Path

Hành trình sự nghiệp theo hình xoắn ốc là việc chuyển từ vị trí này sang vị trí liên quan khác nhưng phạm vi rộng hơn. Thời gian chuyển thông thường là từ 5 năm đến 10 năm. Sự nghiệp hình xoắn ốc là sự mở rộng tự nhiên của công việc trước đó, giúp bạn hoàn thiện dần về kỹ năng đồng thời với tích lũy thêm kinh nghiệm và kiến thức. Ví dụ: bạn khởi đầu từ vị trí coder –>developer –> project manager→ trưởng phòng IT –> Giám đốc IT…

Nhiều người khi đang ở giữa giai đoạn phát triển sự nghiệp xoắn ốc có lượng kiến thức lớn và bắt đầu cảm thấy muốn được chia sẻ. Điều này dẫn đến việc họ rời bỏ những công ty lớn đang làm việc để chuyển sang làm tư vấn hoặc đào tạo. Như vậy, họ đã chuyển hẳn sang Non – linear Career Path.

Roamer Career Path

Người có sự nghiệp theo xu hướng chuyển vùng là những người thay đổi công việc thường xuyên, thường là 1 đến 3 năm/lần. Đôi khi, công việc tiếp theo của họ không thực sự liên quan đến công việc trong quá khứ. 

Nguyên nhân của sự chuyển vùng này thường do bối cảnh kinh tế hoặc tính cách không quá coi trọng sự an toàn trong nghề nghiệp.

Mỗi loại hình Career Path phù hợp với những nhóm động lực khác nhau. Ví dụ những người lựa chọn Linear Career Path thường được thúc đẩy bởi thành tích. Các chuyên gia tìm kiếm sự an toàn và đam mê về kiến thức chuyên môn. Những người có con đường nghề nghiệp xoắn ốc thường coi trọng sự sáng tạo, trong khi những người chuyển vùng lại đam mê sự độc lập và đa dạng.  

Không có công thức chung con đường sự nghiệp thành công, tất cả dựa vào niềm tin, động cơ cũng như những tưởng thưởng mà mỗi lộ trình nghề nghiệp mang lại cho từng cá nhân. 

Non – linear Career Path là gì?

Bên cạnh 4 hình thức Career Path nói trên, những năm gần đây, Non -linear Career Path ra đời như một xu hướng lựa chọn nghề nghiệp mới. 

Non – linear Career Path (con đường sự nghiệp phi tuyến tính) không đơn thuần là nhảy việc khỏi lĩnh vực bạn đã chọn hay chuyển việc tùy tiện. Mặc dù con đường sự nghiệp không đi theo đường thẳng, nhưng người lao động vẫn lên kế hoạch. Họ khác với Roamer Career Path ở chỗ, các kỹ năng chuyên môn hoặc lĩnh vực họ lựa chọn thay đổi đều có liên quan đến những kỹ năng gốc hoặc kinh nghiệm ban đầu nhưng được phát triển theo các xu hướng khác. 

Điểm đặc biệt là kế hoạch này linh hoạt và giúp người lao động bắt nhịp tốt hơn với sự biến động của kinh tế.

Để hiểu hơn về sự nghiệp “Non – linear”, bạn có thể xem ví dụ: 

• Với nhiều năm kinh nghiệm làm y tá, cùng khả năng nhận diện nhiều vấn đề nổi cộm trong dịch vụ chăm sóc sức khỏe, bạn có thể đưa ra những ý tưởng sản phẩm giải quyết các vấn đề này. Bạn trở thành doanh nhân kinh doanh sản phẩm sáng tạo đó. 
• Một nhân viên QA chuyên phụ trách sửa lỗi phần mềm. Anh ta có thể vận dụng chuyên môn để phát triển phần mềm toàn diện, tối ưu hoá trước các mã, phòng tránh lỗi hiệu quả hơn và trở thành nhà phát triển phần mềm, thậm chí là doanh nhân kinh doanh phần mềm riêng của mình. Con đường sự nghiệp phi tuyến tính thường rất phổ biến trong lĩnh vực công nghệ.

Có thể nói, với sự phát triển của công nghệ, con người đang dần thay đổi quan điểm về công việc lẫn yêu cầu phát triển đa dạng kỹ năng. Đặc biệt sự xuất hiện của AI khiến những công việc lặp đi lặp lại đang có nguy cơ biến mất, sự nghiệp phi tuyến tính đang dần trở thành xu thế. 

Xem thêm: Gemini AI là gì? Liệu có phải đối thủ cạnh tranh đáng gờm của ChatGPT?

Vì sao ngày nay nhiều người có xu hướng chọn Non – linear Career path

• Mọi người đang làm việc nhiều hơn

Con người đang dần sống lâu năm hơn t, cùng với đó số năm làm việc cũng đang tăng lên. Cụ thể, ở nước ta, quy định về tuổi nghỉ hưu đã thay đổi. Điều 169 Luật Lao động 2019 cùng Nghị Định số 135/2020/NĐ-CP quy định, tuổi nghỉ hưu được điều chỉnh tăng. Tính đến nay, năm 2023 là năm thứ 3 thực hiện lộ trình này.

Để làm được một công việc trong khoảng thời gian dài như vậy mà không bị kiệt sức là không dễ dàng. Đồng thời, không phải ai cũng muốn làm một công việc suốt 60 năm. Chưa nói tới nhu cầu thay đổi theo thời gian. Con đường sự nghiệp phi tuyến tính đòi hỏi học tập suốt đời, nâng cao kỹ năng sẽ là linh hoạt và phù hợp hơn. 

• Thay đổi giá trị ưu tiên

Một khảo sát từ Gartner cho thất 65% người cho rằng đại dịch đã thay đổi quan điểm của họ về tầm quan trọng của những khía cạnh ngoài công việc. 50% khác nói rằng kỳ vọng của họ về người sếp đã thay đổi: họ muốn một môi trường làm việc được tôn trọng, truyền cảm hứng… 

Mặc dù tiền lương là yếu tố quan trọng, nhưng người lao động đang hướng đến nhiều khía cạnh khác: làm việc từ xa, linh hoạt, cân bằng cuộc sống, cơ hội phát triển… Con đường sự nghiệp phi tuyến tính mang lại những lợi ích này nhiều hơn so với những con đường sự nghiệp truyền thống. 

• Xu hướng tuyển dụng coi trọng kỹ năng

Nhiều công ty gần đây tuyển dụng dựa trên yêu cầu về kỹ năng thực tế hơn là bằng cấp hoặc năm kinh nghiệm tối thiểu. 

Tuyển dụng theo kỹ năng cho phép họ mở rộng nguồn nhân lực, đẩy nhanh thời gian, đồng thời giảm chi phí tuyển dụng. Điều này còn giúp tăng sự đa dạng, công bằng, hoà nhập ở nơi làm việc.

10 lợi ích khi lựa chọn con đường sự nghiệp phi tuyến tính

Ngoài những thay đổi thị trường đẩy người lao động vào xu thế chọn Non – linear Career Path, lực chọn con đường sự nghiệp phi tuyến tính còn mang lại nhiều lợi ích:

• Đòi hỏi việc phát triển thêm nhiều kỹ năng mềm. Nhờ đó, người lao động ứng phó và thích nghi linh hoạt hơn với khủng hoảng kinh tế hay biến động thị trường.
• Mở ra cánh cửa phát triển bản thân, có cơ hội theo đuổi nhiều sở thích và thế mạnh cá nhân hơn.
• Tăng thêm sự linh hoạt cho thời gian biểu, cho phép cân bằng hơn giữa công việc và cuộc sống
• Mở ra cơ hội tự mình kinh doanh riêng hoặc làm các công việc tự do.
• Nâng cao năng lực sáng tạo trong công việc
• Dễ dàng phục hồi hơn sau các làn sóng layoffs hay khủng hoảng kinh tế
• Tăng sự tự tin và sẵn sàng đón nhận bất cứ cơ hội việc làm mới nào.
• Duy trì được động lực học tập suốt đời.

Lời kết

Nên nhớ, không có công thức chung về một con đường nghề nghiệp thành công cho tất cả mọi người. Bạn có thể xin lời khuyên từ các bậc tiền bối, sếp, đồng nghiệp, mentor… để chọn được con đường của mình. Tuy nhiên con đường sự nghiệp đúng đắn nhất vẫn phải là con đường phù hợp với thế mạnh cá nhân và giúp bạn đáp ứng được mong muốn về cuộc sống hạnh phúc.

Bên cạnh đó, Vieclam24h.vn cung cấp công cụ tạo CV online với hàng trăm mẫu CV thực tập hoàn toàn miễn phí. Ngoài nội dung đúng chuẩn dựa theo vị trí công việc và lĩnh vực ứng tuyển, các bạn có thể thỏa sức sáng tạo CV cá nhân với chức năng tùy chỉnh màu sắc, nội dung, bố cục,… để tìm việc nhanh chóng tại môi trường làm việc mơ ước.

Xem thêm: Career Cushioning: Cách bảo vệ sự nghiệp trong tương lai bất định