Mức lương cơ sở là căn cứ để tính lương cũng như các khoản phụ cấp có liên quan khác. Vậy cụ thể mức lương cơ sở được tính toán và áp dụng như thế nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Lương cơ sở là gì?
Mức lương cơ sở là mức lương tối thiểu để làm căn cứ tính lương trong các bảng lương, phụ cấp và thực hiện các chế độ khác theo quy định của pháp luật.
Lương cơ sở có phải lương cơ bản không?
Rất nhiều người hiện nay đang có sự nhầm lẫn rằng 2 khái niệm trên là chỉ cùng 1 loại lương. Tuy nhiên, lương cơ bản và mức lương cơ sở có cơ sở pháp lý và đối tượng áp dụng hoàn toàn khác nhau.
1. Về định nghĩa:
Mức lương tối thiểu do chính phủ quy định, được dùng làm căn cứ để tính lương, phụ cấp, và các chế độ khác cho công chức, viên chức, và người lao động hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Đây là con số chuẩn được sử dụng trong các bảng lương và để tính các chế độ khác
Lương cơ bản: Là mức lương thỏa thuận giữa người lao động và doanh nghiệp. Nó không bao gồm các khoản phụ cấp, thưởng, và thường phụ thuộc vào công việc cũng như trình độ của người lao động. Đây là một phần của lương tổng, nhưng công thức tính cụ thể phụ thuộc vào thỏa thuận trong hợp đồng lao động.
2. Cơ sở pháp lý:
Lương cơ sở: Được quy định bởi các nghị định và văn bản pháp luật của Chính phủ, như các nghị định liên quan đến chế độ tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức
Lương cơ bản: Được quy định trong Bộ luật Lao động và hợp đồng lao động giữa người lao động và người sử dụng lao động. Đây là cơ sở để đảm bảo người lao động không nhận lương thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do nhà nước quy định.
3. Đối tượng áp dụng:
Lương cơ sở: Áp dụng cho các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động hưởng lương từ ngân sách nhà nước và các lực lượng vũ trang. Mức này được dùng làm căn cứ để tính các khoản phụ cấp và lương.
Lương cơ bản: Áp dụng cho tất cả người lao động trong cả khu vực công và tư. Đây là mức lương mà người lao động được trả trực tiếp theo hợp đồng làm việc và có thể cao hơn hoặc bằng lương tối thiểu vùng theo quy định
Những đối tượng nào áp dụng mức lương cơ sở?
Theo quy định hiện hành, 4 nhóm đối tượng sau đây đang được áp dụng mức lương cơ sở, bao gồm:
– Công chức, cán bộ làm việc từ cấp xã đến cấp trung ương.
– Người đang công tác, làm việc trong các đơn vị của Đảng/Nhà nước, trong các đơn vị, tổ chức chính trị xã hội công lập và đang làm việc theo chế độ hợp đồng.
– Người là hạ sĩ quan, sĩ quan, Quân đội nhân dân/công an nhân dân chuyên nghiệp, chiến sĩ phục vụ có thời hạn.
– Người thực hiện nhiệm vụ chuyên trách ở các cấp cơ sở như trong tổ dân phố/phường/thị trấn xã/thôn,…
Nguyên tắc áp dụng tính lương cơ sở
Để xác định mức lương chi trả cho người lao động, người sử dụng lao động thường dựa trên mức lương cơ sở và hệ số lương của từng cá nhân. Mức lương cơ sở này có thể thay đổi qua các năm.
Chẳng hạn, vào năm 2019, Nhà nước đã điều chỉnh tăng mức lương cơ sở thêm 100.000 đồng so với những năm trước đó. Việc điều chỉnh này được thực hiện thông qua quyết định của cơ quan có thẩm quyền và chính thức áp dụng trên toàn quốc. Quy trình xác định mức lương cơ sở được thực hiện dựa trên nhiều yếu tố, với sự cân nhắc kỹ lưỡng nhằm đảm bảo phù hợp với tình hình kinh tế và xã hội.
Ngoài ra, mức lương cơ sở được Nhà nước quy định và áp dụng theo chu kỳ nhất định. Các yếu tố như chỉ số giá tiêu dùng và tốc độ tăng trưởng kinh tế là cơ sở quan trọng để xem xét điều chỉnh mức lương này. Khi nền kinh tế có sự tăng trưởng mạnh mẽ, mức lương cơ sở thường được nâng lên để đảm bảo người dân có thu nhập đáp ứng tốt hơn các nhu cầu cơ bản trong cuộc sống.
Vì vậy, để xây dựng bảng lương chính xác và phù hợp, cần đặc biệt lưu ý đến mức lương cơ sở, hệ số lương cũng như các yếu tố ảnh hưởng khác, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình tính toán.
Cách tính lương cơ sở và lương cơ bản
Mức lương cơ sở là một con số được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật như nghị định hoặc nghị quyết do Chính phủ ban hành, đảm bảo tính pháp lý và độ chính xác tuyệt đối. Khác với mức lương cơ sở, lương cơ bản được xác định dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, tùy thuộc vào từng khu vực áp dụng. Cách tính lương cơ bản cũng có sự khác biệt rõ rệt giữa khu vực Nhà nước và các doanh nghiệp, tổ chức ngoài Nhà nước.
Đối với khu vực Nhà nước, lương cơ bản được tính dựa trên mức lương cơ sở và hệ số lương, trong đó mức lương cơ sở được điều chỉnh theo quy định từng năm. Công thức tính phổ biến là lấy mức lương cơ sở nhân với hệ số lương tương ứng của từng cán bộ, công chức, hoặc viên chức, dựa trên cấp bậc, chức vụ hoặc thâm niên công tác.
Lương cơ bản = Lương cơ sở x hệ số lương
Trong khi đó, tại các doanh nghiệp và tổ chức ngoài khu vực Nhà nước, lương cơ bản được xác định dựa trên mức lương tối thiểu vùng hiện hành. Doanh nghiệp cần đảm bảo mức lương cơ bản không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng áp dụng cho địa bàn hoạt động. Đồng thời, với những lao động đã qua đào tạo hoặc học nghề, lương cơ bản phải cao hơn ít nhất 7% so với mức lương tối thiểu vùng. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi cho người lao động và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật hiện hành.
Tạm kết
Hiểu đúng về mức lương cơ sở và cách tính lương cơ bản giúp người lao động và doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật, đồng thời đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của các bên.
