Trong quá trình làm việc, tai nạn lao động là một trong những vấn đề được nhiều người lao động quan tâm. Tai nạn lao động là gì? Điều kiện hưởng chế độ như thế nào? Hồ sơ hưởng trợ cấp ra sao? Tất cả sẽ có trong bài viết dưới đây của Nghề Nghiệp Việc Làm 24h.
Thế nào là tai nạn lao động?
Theo khoản 8 Điều 3 Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015: Tai nạn lao động là tai nạn gây tổn thương cho bất kỳ bộ phận, chức năng nào của cơ thể hoặc gây tử vong cho người lao động, xảy ra trong quá trình lao động, gắn liền với việc thực hiện công việc, nhiệm vụ lao động.
Phân loại tai nạn lao động
Theo Điều 9 Nghị định số 39/2016/NĐ-CP, tai nạn được phân loại dựa trên mức độ thiệt hại của người lao động:
(1) Tai nạn lao động làm chết người lao động là tai nạn mà người lao động bị chết thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Chết tại nơi xảy ra tai nạn.
- Chết trên đường đi cấp cứu hoặc trong thời gian cấp cứu.
- Chết trong thời gian điều trị hoặc chết do tái phát của vết thương do tai nạn gây ra theo kết luận tại biên bản giám định pháp y.
- Người lao động được tuyên bố chết theo kết luận của Tòa án đối với trường hợp mất tích.
(2) Tai nạn lao động khiến người lao động bị thương nặng là tai nạn làm người lao động bị ít nhất một trong những chấn thương được quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định số 39/2016/NĐ-CP.
(3) Tai nạn lao động làm người lao động bị thương nhẹ là tai nạn không thuộc 02 trường hợp trên.
Người lao động bị tai nạn sẽ được hưởng các chế độ BHXH và bồi thường theo quy định của pháp luật.
Đối tượng áp dụng
Đối tượng áp dụng chế độ bao gồm:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định thời hạn, HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 – 12 tháng, kể cả HĐLĐ được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động.
- Người làm việc theo HĐLĐ (giao kết bằng văn bản) có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng.
- Cán bộ, công chức, viên chức.
- Công nhân thuộc lực lượng công an, quân đội hoặc những người làm trong các tổ chức cơ yếu của chính phủ
- Quân nhân chuyên nghiệp của quân đội Nhân dân Việt Nam, sĩ quan, hạ sĩ quan,…
- Những người phục vụ công an, quân đội có thời hạn, người làm các công tác cơ yếu và được hưởng lương như quân nhân.
- Học viên đang theo học tại các trường công an, quân đội.
- Người quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã và có hưởng tiền lương.
Điều kiện hưởng chế độ
Người lao động được hưởng chế độ nếu đảm bảo các điều kiện sau:
(1) Người lao động bị tai nạn thuộc một trong các trường hợp sau:
- Tại nơi làm việc và trong giờ làm việc.
- Ngoài nơi làm việc hoặc ngoài giờ làm việc khi thực hiện công việc theo yêu cầu của người sử dụng lao động (trường hợp này yêu cầu văn bản theo yêu cầu từ đơn vị).
- Trên tuyến đường đi từ nơi làm về nhà và về từ nhà đến nơi làm việc. Việc di chuyển phải được thực hiện trong khoảng thời gian và tuyến đường hợp lý.
(2) Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên bị tai nạn.
Người lao động làm gì khi bị tai nạn lao động?
Bước 1: Yêu cầu được sơ cứu và cấp cứu kịp thời. Người lao động có quyền yêu cầu người sử dụng lao động tạm ứng các chi phí sơ cứu, cấp cứu và điều trị.
Bước 2: Báo cáo với người sử dụng lao động về tai nạn. Người sử dụng lao động có trách nhiệm giữ nguyên hiện trường, bảo vệ chứng cứ và tài liệu liên quan.
Bước 3: Khai báo theo mẫu được quy định trong Phụ lục III, Quyết định số 748/QĐ-BLĐTBXH. Người lao động có thể tải mẫu khai báo tại đây.
Bước 4: Tham gia vào Đoàn điều tra tai nạn cấp cơ sở do người sử dụng lao động thành lập. Đoàn điều tra có trách nhiệm thu thập, phân tích và kết luận về nguyên nhân, diễn biến và mức độ vi phạm.
Bước 5: Yêu cầu người sử dụng lao động giải quyết chế độ BHXH và bồi thường cho người lao động theo quy định của pháp luật.
Bạn có quyền được hưởng các chế độ như: trợ cấp hàng tháng, trợ cấp một lần, chi phí điều trị, chi phí phục hồi chức năng, chi phí hỗ trợ sinh hoạt, chi phí mai táng, trợ cấp cho người thừa kế.
Chế độ tai nạn lao động
Do người sử dụng lao động chi trả
Theo quy định tại Điều 38, Luật An toàn vệ sinh lao động năm 2015, khi bị tai nạn, người sử dụng lao động có trách nhiệm:
1) Kịp thời sơ cứu, hoặc đưa đi cấp cứu và tạm ứng các chi phí cấp cứu, sơ cứu, điều trị cho người lao động gặp tai nạn.
2) Thanh toán các chi phí y tế từ khi sơ cứu, cấp cứu cho đến người bị tai nạn được điều trị ổn định.
Người sử dụng lao động phải thanh toán các khoản phí khám chữa bệnh như sau:
- Thanh toán các khoản phí đồng trả và thanh toán những khoản phí không được BHYT chi trả nếu người lao động tham gia BHYT.
- Trả các khoản phí giám định sức khỏe cho người lao động nếu người lao động bị suy giảm khả năng lao động dưới 5%.
- Nếu người lao động không tham gia BHYT thì người sử dụng lao động phải thanh toán toàn bộ các khoản phí.
Tiền lương: trong thời gian người lao động nghỉ để điều trị, phục hồi thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả toàn bộ tiền lương cho người lao động.
Trường hợp 1: Tai nạn không phải lỗi của người lao động thì người sử dụng lao động phải bồi thường như sau:
- Nếu người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 5 – 10%: bồi thường ít nhất 1,5 tháng lương.
- Nếu người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 11 – 80%: cứ tăng 1% được bồi thường thêm 0,4 tháng lương.
- Nếu người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên thì phải bồi thường ít nhất 30 tháng lương.
- Nếu người lao động bị chết thì phải bồi thường cho thân nhân của họ.
Trường hợp 2: Tai nạn do lỗi của người lao động thì người sử dụng lao động phải bồi thường tai nạn tối thiểu 40% các mức nêu trên, tương ứng với từng mức suy giảm khả năng lao động của người lao động.
Sau khi người lao động điều trị và phục hồi chức năng, nếu vẫn còn nguyện vọng tiếp tục làm việc thì người sử dụng lao động có trách nhiệm bố trí và sắp xếp công việc phù hợp.
Do quỹ tai nạn lao động chi trả
Tùy vào mức độ suy giảm khả năng lao động, người lao động sẽ được hưởng các chế độ bảo hiểm tai nạn khác nhau theo quy định BHXH. Cụ thể như sau:
(1) Nếu người lao động bị suy giảm từ 5 – 30% khả năng lao động thì được hưởng chế độ tai nạn trợ cấp 1 lần, cụ thể như sau:
- Suy giảm khả năng lao động 5%, người lao động được hưởng 5 lần mức lương cơ sở hiện hành.
- Suy giảm khả năng lao động từ 6 – 30% thì cứ giảm 1% tiếp theo, người lao động được thêm 0,5 lần mức lương cơ sở.
- Người lao động sẽ được hưởng thêm các khoản trợ cấp, tùy vào số năm tham gia BHXH. Thời gian tham gia càng lâu thì trợ cấp càng nhiều. Nếu người lao động đóng bảo hiểm dưới 1 năm thì được thêm 0,5 tháng. Sau đó, cứ mỗi năm đóng BHXH sẽ được công thêm 0,3 tháng. Mức trợ cấp được tính theo lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc do tai nạn.
(2) Nếu người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên thì được hưởng trợ cấp hàng tháng, cụ thể như sau:
- Suy giảm khả năng lao động 31% KNLĐ, người lao động được hưởng 30% lương cơ sở. Cứ thêm 1 % suy giảm thì được +2% mức lương cơ sở.
- Người lao động sẽ được hưởng thêm các khoản trợ cấp, tùy vào số năm tham gia BHXH. Nếu người lao động đóng bảo hiểm dưới 1 năm thì được thêm 0,5%. Sau đó, cứ mỗi năm đóng BHXH sẽ được cộng thêm 0,3% mức tiền lương tháng. Mức trợ cấp được tính theo lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc do tai nạn.
Ngoài ra, người lao động còn được hỗ trợ các khoản trợ cấp sau đây:
- Tiền mua phương tiện trợ giúp cho quá trình sinh hoạt hoặc dụng cụ chỉnh hình (theo chỉ định của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền).
- Người bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và bị liệt, mù cả 2 mắt hoặc cụt chân/tay, bị tâm thần thì được trợ cấp hàng tháng theo mức lương cơ sở (năm 2024 là 1.800.000 đồng).
- Nếu người lao động không qua khỏi, người thân của họ sẽ được trợ cấp 01 lần bằng 36 lần mức lương cơ sở (36 x 1.800.000 = 67.400.000 đồng)
- Trợ cấp dưỡng sức và phục hồi sau quá trình điều trị: mức trợ cấp được tính theo ngày, bằng 30% mức lương cơ sở. Nếu người lao động suy giảm 51% khả năng lao động trở lên, được hỗ trợ tối đa 10 ngày. Từ 31 – 50% khả năng lao động, được tối đa 7 ngày và từ 15 – 30% được hỗ trợ tối đa 5 ngày.
- Sau khi trở lại làm việc, người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên có nhu cầu chuyển đổi nghề nghiệp sẽ được hỗ trợ tiền học phí, mức hỗ trợ tối đa 50% tiền học phí, không quá 15 lần so với mức lương cơ sở. Khoản hỗ trợ này được hỗ trợ tối đa 01 lần/năm và mỗi người được hỗ trợ tối đa 02 lần.
Hồ sơ hưởng chế độ tai nạn lao động
Để được hưởng chế độ, người lao động cần chuẩn bị:
- Sổ BHXH.
- Biên bản hiện trường nơi xảy ra tai nạn.
- Giấy ra viện hoặc trích sao hồ sơ bệnh án sau khi đã điều trị đối với trường hợp nội trú.
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa.
- Văn bản đề nghị giải quyết chế độ theo mẫu do BHXH Việt Nam ban hành sau khi thống nhất ý kiến với Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (Mẫu số 05 – HSB).
Người sử dụng lao động nộp hồ sơ hưởng chế độ trong vòng 30 ngày sau kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hưởng chế độ. BHXH sẽ giải quyết trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận đầy đủ hồ sơ, nếu không thể giải quyết thì BHXH sẽ nêu rõ lý do.
*Lưu ý: Nếu quá thời hạn giải quyết thì phải làm văn bản giải trình nêu rõ lý do.
Trường hợp người lao động không được hưởng chế độ
Theo quy định tại Điều 38, 39 Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015, người lao động không được hưởng chế độ nếu bị tai nạn thuộc một trong các nguyên nhân sau:
- Do mâu thuẫn của chính người lao động với người gây ra tai nạn mà không liên quan đến việc thực hiện công việc, nhiệm vụ lao động.
- Do người lao động cố ý tự hủy hoại sức khỏe của bản thân.
- Do sử dụng ma túy hoặc các chất gây nghiện khác trái với quy định pháp luật.
Kết luận
Hy vọng những thông tin mà Vieclam24h.vn trên đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan về chế độ tai nạn lao động. Để đảm bảo quyền lợi của bản thân, hãy theo dõi các chủ đề khác của Vieclam24h.vn.
Ngoài ra, hiện Vieclam24h.vn đã trang bị tính năng tạo CV miễn phí giúp hành trình tìm việc trở nên đơn giản cho ứng viên. Hàng trăm mẫu CV với nhiều màu sắc, bố cục cho bạn thỏa sức sáng tạo và tùy chỉnh để sở hữu bộ CV xin việc cực ấn tượng.
Xem thêm: Người lao động cần biết gì về bảo hiểm tai nạn lao động, cách tính như thế nào?
