Thủ thư là gì? Nghề thủ thư có phải chỉ đơn giản là quản lý sách vở trong thư viện? Trên thực tế, thủ thư đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng, giúp giữ gìn và lan tỏa tri thức. Trong bài viết dưới đây, Nghề Nghiệp Việc Làm 24h sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thủ thư cũng như cơ hội công việc của ngành nghề này nhé!
Thủ thư là gì?
Thủ thư là người quản lý và điều hành các hoạt động trong thư viện, như tổ chức, sắp xếp, duy trì các tài liệu như sách, báo, tạp chí và những nguồn tài liệu số.
Thủ thư còn hướng dẫn và hỗ trợ người dùng tìm kiếm, lựa chọn tài liệu phù hợp với nhu cầu nghiên cứu, học tập. Công việc của thủ thư không dừng lại ở việc quản lý tài liệu, mà còn bao gồm các nhiệm vụ như tổ chức sự kiện, hội thảo, các chương trình giáo dục, nhằm hướng đến việc đọc sách và học tập suốt đời.
Thủ thư tiếng Anh là gì? Trong tiếng Anh, thủ thư được gọi là “librarian”.
5 nhóm thủ thư phổ biến tại Việt Nam
1. Thủ thư thư viện công cộng
Đây là những thủ thư làm việc tại các thư viện công cộng, phục vụ nhu cầu đọc và nghiên cứu của mọi tầng lớp trong xã hội.
2. Thủ thư trường học
Thủ thư làm việc tại các trường từ tiểu học đến đại học, hỗ trợ học sinh và sinh viên trong quá trình học tập, nghiên cứu. Họ đảm nhận việc sắp xếp và quản lý tài liệu học tập, giáo trình, tài liệu tham khảo cũng như tổ chức các hoạt động khuyến khích đọc sách ở trường.
3. Thủ thư đại học
Nhóm thủ thư này làm việc tại các thư viện đại học và cơ sở nghiên cứu chuyên sâu vào việc hỗ trợ các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên cao học. Họ quản lý các bộ sưu tập tài liệu chuyên ngành, cung cấp dịch vụ tra cứu thông tin, hỗ trợ nghiên cứu và quản lý các cơ sở dữ liệu học thuật.
4. Thủ thư doanh nghiệp
Đây là các thủ thư làm việc tại những công ty, tổ chức và tập đoàn lớn. Nhiệm vụ của họ là quản lý, cung cấp thông tin kinh doanh, tài liệu pháp lý, tài liệu kỹ thuật và những nguồn tài nguyên khác.
5. Thủ thư chuyên ngành
Thủ thư chuyên ngành làm việc tại các tổ chức, viện bảo tàng, trung tâm văn hoá và các cơ sở y tế. Họ đảm nhiệm vai trò quản lý tài liệu đặc thù, như tài liệu y khoa, tài liệu văn hoá lịch sử, tài liệu kỹ thuật số. Ngoài ra, thủ thư chuyên ngành còn hỗ trợ các chuyên gia, nhà nghiên cứu trong việc tìm kiếm và sử dụng thông tin chuyên sâu.
Mô tả công việc của thủ thư
Tư vấn và hướng dẫn độc giả
Thủ thư là những người bạn đồng hành tin cậy của độc giả. Họ luôn sẵn sàng lắng nghe và tư vấn để giúp bạn tìm kiếm những cuốn sách, tài liệu phù hợp với sở thích, nhu cầu. Từ việc giới thiệu các đầu sách mới đến việc hướng dẫn cách sử dụng cơ sở dữ liệu trực tuyến, thủ thư luôn hỗ trợ bạn khai thác tối đa nguồn tài nguyên của thư viện.
Quản lý và sắp xếp tài liệu
Để một thư viện hoạt động hiệu quả, việc quản lý và sắp xếp tài liệu là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng. Thủ thư chịu trách nhiệm phân loại, sắp xếp sách, tạp chí và các tài liệu khác theo một hệ thống khoa học, giúp độc giả dễ dàng tìm kiếm thông tin.
Xây dựng và phát triển bộ sưu tập
Thủ thư đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển bộ sưu tập của thư viện. Họ nghiên cứu nhu cầu của độc giả, lựa chọn và mua sắm các tài liệu phù hợp. Ngoài ra, thủ thư còn chịu trách nhiệm đánh giá và loại bỏ những tài liệu không còn phù hợp hoặc bị hư hỏng.
Tổ chức các hoạt động thư viện
Thủ thư có thể tổ chức các buổi giới thiệu sách, cuộc thi đọc sách, những buổi tọa đàm với tác giả, nhằm khuyến khích việc đọc và tạo ra một không gian văn hóa sôi động.
Phát triển các dịch vụ thư viện
Với sự phát triển của công nghệ thông tin, các thư viện ngày càng đa dạng hóa các dịch vụ. Thủ thư đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các dịch vụ mới như thư viện điện tử, cho mượn sách nói, tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng sử dụng thông tin.
Bảo quản tài liệu
Thủ thư chịu trách nhiệm kiểm tra tình trạng của sách, tạp chí, thực hiện các biện pháp bảo quản cần thiết như khử trùng, khử ẩm, sửa chữa…
Hợp tác với cộng đồng
Thủ thư có nhiệm vụ hợp tác với các trường học, các tổ chức xã hội để tổ chức những hoạt động thư viện, phục vụ nhu cầu đọc sách và học tập của cộng đồng.
7 kỹ năng cần có để trở thành thủ thư là gì?
Kỹ năng tổ chức
Kỹ năng tổ chức là yếu tố quan trọng đối với một thủ thư. Họ cần biết cách sắp xếp và quản lý hàng ngàn tài liệu khác nhau, từ sách, tạp chí đến các tài liệu số. Khả năng tổ chức giúp thủ thư đảm bảo mọi tài liệu đều được đặt đúng chỗ và dễ tìm kiếm khi cần.
Kỹ năng giao tiếp
Giao tiếp tốt là kỹ năng không thể thiếu đối với thủ thư. Họ cần phải biết lắng nghe, hiểu rõ nhu cầu của người dùng thư viện để cung cấp thông tin cũng như hỗ trợ hiệu quả. Thủ thư còn phải biết cách truyền đạt thông tin rõ ràng, dễ hiểu, thuyết phục, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận và sử dụng các nguồn tài nguyên thư viện.
Xem thêm: Khám phá loạt phương pháp cải thiện kỹ năng giao tiếp ứng xử thành công
Kỹ năng công nghệ thông tin
Trong thời đại số, thủ thư cần phải thành thạo các phần mềm quản lý thư viện. Họ phải biết sử dụng các hệ thống quản lý thư viện điện tử, cơ sở dữ liệu trực tuyến và những công cụ tìm kiếm thông tin.
Kỹ năng nghiên cứu
Thủ thư cần có khả năng nghiên cứu để hỗ trợ người dùng tìm kiếm thông tin nhanh chóng và chính xác. Họ phải biết cách tìm kiếm, đánh giá và tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.
Kỹ năng quản lý thời gian
Thủ thư phải biết phân chia thời gian hợp lý giữa việc sắp xếp tài liệu, hỗ trợ người dùng và tham gia vào các hoạt động thư viện khác.
Xem thêm: Bật mí từ A – Z bộ kỹ năng quản lý thời gian giúp tối ưu hiệu quả công việc
Kỹ năng giải quyết vấn đề
Kỹ năng giải quyết vấn đề là kỹ năng quan trọng giúp thủ thư xử lý các tình huống phát sinh hàng ngày. Từ việc tìm kiếm tài liệu bị mất, xử lý các vấn đề kỹ thuật cho đến giải quyết mâu thuẫn với người dùng, thủ thư cần phải có khả năng phân tích vấn đề và đưa ra giải pháp kịp thời.
Kỹ năng sáng tạo
Sáng tạo giúp thủ thư tạo ra các chương trình và hoạt động thú vị để thu hút người đọc đến thư viện. Họ có thể tổ chức các buổi giới thiệu sách, hội thảo, câu lạc bộ đọc sách và những hoạt động tương tác khác.
Thủ thư học ngành nào?
Để trở thành một thủ thư chuyên nghiệp, bạn nên theo học ngành Thông tin – Thư viện. Ngành học này sẽ trang bị cho bạn những kiến thức và kỹ năng chuyên sâu về:
- Phân loại và quản lý tài liệu: Học cách sắp xếp, phân loại và quản lý các loại tài liệu khác nhau.
- Tìm kiếm và khai thác thông tin: Rèn luyện kỹ năng tìm kiếm, đánh giá và sử dụng thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.
- Xây dựng và phát triển bộ sưu tập: Học cách xây dựng và phát triển một bộ sưu tập tài liệu phong phú và đa dạng.
- Quản lý thư viện: Nắm vững các nguyên tắc quản lý thư viện, từ việc xây dựng quy chế, quy định đến việc tổ chức các hoạt động thư viện.
- Công nghệ thông tin: Được trang bị kiến thức về các phần mềm quản lý thư viện, cơ sở dữ liệu trực tuyến và các công cụ tìm kiếm thông tin.
Tại Việt Nam, một số trường đại học có đào tạo ngành Thông tin – Thư viện:
- Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn
- Trường Đại học Văn hóa Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh
- Trường Đại học Dân lập Đông Đô
Cơ hội việc làm của nghề thủ thư
Nghề thủ thư tại Việt Nam ngày càng nhiều cơ hội việc làm đa dạng. Đầu tiên, sự gia tăng số lượng thư viện, trung tâm thông tin và các tổ chức giáo dục là một yếu tố quan trọng thúc đẩy nhu cầu tuyển dụng thủ thư.
Các trường học, đại học và cơ quan nhà nước thường xuyên cần đến những chuyên gia để quản lý tài liệu, lưu trữ thông tin và hỗ trợ người dùng trong việc tìm kiếm tài liệu. Đặc biệt, với sự phát triển của hệ thống thư viện điện tử và cơ sở dữ liệu trực tuyến, các thủ thư cũng cần có kỹ năng quản lý thông tin số và công nghệ mới.
Thứ hai, việc phát triển các tổ chức phi lợi nhuận, bảo tàng và những trung tâm nghiên cứu cũng tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho thủ thư.
Bên cạnh đó, nghề thủ thư còn có cơ hội làm việc tại các công ty tư nhân và tổ chức quốc tế, nơi mà việc quản lý tài liệu và thông tin là rất quan trọng để đảm bảo hoạt động hiệu quả.
Mức lương thủ thư tại Việt Nam là bao nhiêu?
Mức lương của một thủ thư tại Việt Nam có thể dao động khá lớn, tùy thuộc vào:
- Loại hình thư viện: Thư viện công, trường học, chuyên ngành, doanh nghiệp hay thư viện trực tuyến.
- Trình độ học vấn: Tốt nghiệp cao đẳng, đại học hay sau đại học.
- Kinh nghiệm làm việc: Số năm kinh nghiệm và vị trí đảm nhiệm.
- Quy mô và địa điểm làm việc: Thư viện tại các thành phố lớn thường có mức lương cao hơn so với các tỉnh.
- Các kỹ năng chuyên môn: Khả năng sử dụng phần mềm thư viện, ngoại ngữ, kỹ năng quản lý…
Mức lương trung bình của một thủ thư tại Việt Nam có thể dao động từ 8 – 10 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, đây chỉ là con số tham khảo và có thể thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố đã nêu trên.
Qua bài viết trên, Vieclam24h.vn hy vọng bạn đã hiểu rõ thủ thư là gì cũng như cơ hội việc làm của công việc này. Hãy tiếp tục theo dõi Nghề Nghiệp Việc Làm 24h để tìm hiểu thêm nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác bạn nhé!
Bên cạnh đó, Vieclam24h.vn cung cấp công cụ tạo CV online với hàng trăm mẫu CV hoàn toàn miễn phí. Ngoài nội dung đúng chuẩn dựa theo vị trí công việc và lĩnh vực ứng tuyển, các bạn có thể thỏa sức sáng tạo CV cá nhân với chức năng tùy chỉnh màu sắc, nội dung, bố cục,… để tìm việc nhanh chóng tại môi trường làm việc mơ ước.
Xem thêm: Có nên học nghề sửa chữa ô tô? Cơ hội việc làm và mức lương ra sao?
