Trong số các kênh đầu tư, cổ phiếu là kênh đầu tư hấp dẫn bởi tính thanh khoản cao, lợi nhuận tốt. Trong đó ESOP là loại cổ phiếu đặc biệt thường được các doanh nghiệp lớn phát hành. Vậy ESOP là gì? Có nên đầu tư mua cổ phiếu ESOP không? Mời bạn cùng Nghề Nghiệp Việc Làm 24h tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết.
ESOP là gì?
Bên cạnh việc phát hành cổ phiếu thông thường nhằm mục đích huy động vốn phục vụ kinh doanh, nhiều công ty quy mô lớn còn phát hành cổ phiếu ESOP đặc biệt cho nhân viên nội bộ. Vậy ESOP là gì?
ESOP là cụm viết tắt từ thuật ngữ Employee Stock Ownership Plan trong tiếng Anh, còn được gọi là cổ phiếu thưởng. Doanh nghiệp phát hành ESOP nhằm tạo điều kiện cho người lao động lâu năm hoặc có thành tích công việc tốt mua với mức giá cực ưu đãi. Mỗi doanh nghiệp sẽ có tiêu chuẩn và quy định riêng để đánh giá người lao động nhận cổ phiếu ESOP.
Lợi ích của ESOP
Mục đích của loại hình cổ phiếu này thường là gắn kết người lao động và doanh nghiệp. Đây là chính sách cho phép người lao động được quyền sở hữu một phần trong tài sản công ty, thể hiện trách nhiệm công việc và gắn bó với vị trí.
ESOP có thể xem là phần thưởng thay cho quà tặng hoặc tiền mặt. Người lao động giữ ESOP và hưởng lợi từ hoạt động kinh doanh, nhận cổ tức cũng như hưởng lợi nhuận từ giá cổ phiếu. Đồng thời, khi trả thưởng bằng ESOP, nhân sự trong doanh nghiệp sẽ không phải đóng thuế TNCN. Chỉ khi hưởng lợi thu nhập từ cổ phiếu này, người lao động mới phải chịu thuế.
Ngoài ra, loại cổ phiếu này còn tạo thêm nguồn vốn, là một trong các giải pháp giúp tăng vốn điều lệ và tạo ra dòng tiền giúp doanh nghiệp xoay vòng vốn cho hoạt động kinh doanh.
Các đặc điểm của cổ phiếu ESOP là gì?
Như vậy, đối tượng mua cổ phiếu ESOP khác với đối tượng mua cổ phiếu thông thường. Vậy đặc điểm của cổ phiếu ESOP là gì?
Điều kiện phát hành ESOP là gì?
Không phải doanh nghiệp nào cũng đáp ứng đủ các điều kiện phát hành ESOP. Để phát hành cổ phiếu ESOP, công ty cần đáp ứng các tiêu chuẩn được nêu tại Điều 35, 36, 37, TT162/2015/TT-BTC.
- Đơn vị phát hành là doanh nghiệp đại chúng, có kế hoạch về phát hành cổ phiếu ESOP đã được đại hội đồng cổ đông đồng ý thông qua.
- Số lượng cổ phiếu ESOP doanh nghiệp phát hành trong 1 năm không được vượt quá 5% trên tổng số các cổ phần lưu hành của doanh nghiệp.
- Công ty thoả mãn các điều kiện về vốn, dựa theo các báo cáo tài chính đã kiểm toán các nguồn: Lợi nhuận sau thuế, thặng dư vốn, và quỹ đầu tư phát triển…
- Doanh nghiệp có các quy định rõ ràng về tiêu chuẩn các nhân viên nhận cổ phiếu thưởng, quy định theo nguyên tắc: Xác định giá bán, xác định lượng cổ phiếu sẽ chia cho người lao động theo danh sách cùng thời gian phân phối cổ phiếu cụ thể.
Xem thêm: Công ty cổ phần là gì? Làm sao để phân biệt công ty TNHH và công ty cổ phần?
Với quy định về năng lực vốn, các trường hợp cụ thể như sau:
- Công ty đại chúng chính là công ty mẹ phát hành cổ phiếu ESOP. Nguồn vốn được dựa theo báo cáo tài chính công ty mẹ. Nguồn vốn phát hành cổ phiếu không được vượt quá mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.
- Công ty có vốn thấp hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối dựa vào báo cáo tài chính hợp nhất. Tuy nhiên, mức vốn này lại cao hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối dựa trên báo cáo tài chính công ty mẹ. Trong trường hợp này, công ty chỉ sử dụng nguồn vốn tính từ lợi nhuận sau thuế đã chuyển từ chi nhánh về công ty mẹ.
- Công ty phát hành ESOP phải đảm bảo: Tổng nguồn vốn kể trên không nhỏ hơn tổng nguồn vốn tăng thêm, dựa trên phương án đại hội đồng cổ đông đã thông qua.
Các tài liệu cần có để phát hành cổ phiếu ESOP
- Báo cáo về phát hành cổ phiếu dựa theo quy định pháp luật
- Quyết định của Đại hội đồng cổ đông về việc thông qua phương án phát hành ESOP
- Quyết định của Đại hội động cổ đông hoặc của Hội đồng quản trị (được uỷ quyền) về thông qua tiêu chuẩn, danh sách người lao động tham gia chương trình.
- Báo cáo tài chính của kỳ gần nhất được kiểm toán bởi các đơn vị kiểm toán được chấp thuận trong các trường hợp phát hành ESOP
- Tài liệu khác theo quy định của pháp luật
Cổ phiếu ESOP có được chuyển nhượng không? Khi nào được bán cổ phiếu ESOP?
Những nhân viên có trong danh sách mua cổ phiếu ESOP trong doanh nghiệp có thể mua trực tiếp ESOP ngay sau khi doanh nghiệp công bố phát hành.
Thông thường, cổ phiếu ESOP không phát hành ra bên ngoài mà chỉ chuyển nhượng trong nội bộ doanh nghiệp.
Theo quy định, từ ngày kết thúc đợt phát hành, ESOP bị hạn chế chuyển nhượng ít nhất 01 năm. Sau khi hết 01 năm, ESOP được tự do chuyển nhượng. Pháp luật hiện nay không hạn chế đối tượng được nhận chuyển nhượng cổ phiếu ESOP do đó nhân sự sở hữu ESOP có thể mua bán hoặc chuyển nhượng.
Tuy nhiên, doanh nghiệp cần đảm bảo tỷ lệ sở hữu cổ phiếu của các NĐT nước ngoài khôn vượt quá 50% hoặc tỷ lệ được quy định trong các điều ước quốc tế có Việt Nam là thành viên.
Cách bán cổ phiếu ESOP
Thông thường, cổ phiếu ESOP được bán nội bộ cho các nhân viên công ty đủ điều kiện mua ESOP.
Một hình thức khác để nhân viên công ty có thể sở hữu cổ phiếu ESOP chính là mua lại qua hình thức chuyển nhượng từ các nhân viên đang nắm giữ ESOP khác.
Có nên mua cổ phiếu ESOP?
Những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã phát hành cổ phiếu ESOP cùng nhiều giao dịch thành công với mức giá cạnh tranh.
Tuy nhiên, NĐT cần lưu ý, ESOP chỉ phát hành và chuyển nhượng nội bộ, chỉ nhân viên doanh nghiệp trong danh sách đạt tiêu chuẩn mua cổ phiếu mới có thể mua trực tiếp ESOP với mức giá ưu đãi.
ESOP có thể chuyển nhượng hạn chế hoặc tự do tùy theo điều kiện từng doanh nghiệp. Do đó, với các nhà đầu tư, ESOP không phải là lựa chọn lý tưởng.
Kết luận
Qua bài viết trên, Việc Làm 24h đã giới thiệu tổng quan về ESOP là gì. ESOP có thể xem là một sự khích lệ từ doanh nghiệp để ghi nhận cống hiến của nhân viên, khích lệ nhân viên gắn bó. Đồng thời ESOP tạo ra nguồn thu nhập hấp dẫn cho nhân viên hưởng quyền lợi từ cổ phần nắm giữ.
Xem thêm: Thủ đoạn lừa đảo qua mạng ngày càng tinh vi, người tìm việc hết sức cẩn thận!
