Tìm kiếm mục đích, ý nghĩa cuộc sống là vấn đề nhiều bạn trẻ gặp phải khi đối mặt với khủng hoảng hoặc biến cố. Trong quá trình này, chắc hẳn các bạn sẽ tìm thấy nhiều triết lý khác nhau phù hợp với hệ tư tưởng và niềm tin của bản thân. Một trong số đó là nihilism, quan điểm xoay quanh tiền đề rằng không có giá trị, ý nghĩa và trật tự cố hữu trong cuộc sống. Vậy thực chất nihilism là gì, hãy cùng Nghề Nghiệp Việc Làm 24h tìm hiểu rõ hơn về chủ đề này qua bài viết dưới đây.
Chủ nghĩa hư vô hay nihilism là gì?
Định nghĩa một cách đơn giản, chủ nghĩa hư vô là niềm tin vào “hư vô”, là sự thiếu vắng của ý nghĩa, mục đích. Người theo chủ nghĩa hư vô tin rằng cuộc sống không có ý nghĩa và giá trị nội tại, từ đó sự tồn tại của con người thật nhỏ bé và không có mục đích.
Bối cảnh lịch sử của nihilism là gì?
Không ai xác định được nguồn gốc chính xác của thuật ngữ này, tuy nhiên từ thế kỷ 18 chủ nghĩa hư vô trở thành một chủ đề phổ biến trong giới triết học. Dưới đây là một số nhà tư tưởng có ảnh hưởng nhất về chủ nghĩa hư vô:
Friedrich Jacobi
Ông là người đầu tiên đặt ra thuật ngữ này sau thời kỳ Khai sáng (The Enlightenment) – thời kỳ của phong trào trí tuệ nhấn mạnh chủ nghĩa hoài nghi, lý trí và cá nhân.
Trong thời kỳ này, nhiều học giả đã từ chối các ý tưởng tôn giáo, chính trị và xã hội truyền thống để ủng hộ chủ nghĩa duy lý. Là một tín đồ sùng đạo, Jacobi sợ rằng chủ nghĩa duy lý sẽ làm giảm giá trị ý thức về bản thân của con người (thông qua con đường tôn giáo) và dẫn đến chủ nghĩa hư vô.
Soren Kierkegaard
Soren Kierkegaard được nhiều học giả sau này coi là “cha đẻ của chủ nghĩa hiện sinh”. Là nhà triết học hiện sinh đầu tiên, ông tập trung công việc của mình vào việc suy nghĩ thông qua những hàm ý của chủ nghĩa hư vô. Ông tin rằng cách duy nhất để vượt qua nỗi tuyệt vọng, lo lắng là chấp nhận sự phi lý của thực tế và có niềm tin vào cuộc sống hoặc can đảm tạo ra mục đích tồn tại của bản thân.
Ivan Turgenev
Mặc dù Friedrich Jacobi là người đầu tiên sử dụng thuật ngữ chủ nghĩa hư vô trong triết học, nhưng không thu hút được nhiều sự chú ý cho đến khi nó xuất hiện trong cuốn sách Fathers and Sons của tiểu thuyết gia người Nga Ivan Turgenev vào năm 1862. Ông đã dùng thuật ngữ này để khám phá sự hoài nghi của giới trẻ Nga thế kỷ 19 đối với các truyền thống, ý tưởng triết học và quyền lực đã được thiết lập sẵn. Từ đây, chủ nghĩa hư vô được các phong trào chính trị Nga sử dụng và gắn liền với hoạt động cách mạng của họ.
Friedrich Nietzsche
Nietzsche là một triết gia người Đức và thường biết đến với câu nói “God is dead”. Ông cho rằng niềm tin này vừa mang đến sự sợ hãi nhưng đồng thời cũng là sự giải thoát. Nhận thức này là trạng thái của chủ nghĩa hư vô và không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, Nietzsche cũng tin rằng đây là cầu nối dẫn đến một cách sống mới và điều quan trọng là phải vượt qua nỗi sợ hãi đồng thời phát triển thế giới quan có ý nghĩa hơn.
5 hình thức của nihilism là gì?
Trên thực tế, chủ nghĩa hư vô có 5 hình thức như sau:
1. Chủ nghĩa hư vô hiện sinh (existential nihilism)
Đây là quan điểm triết học cho rằng không có giá trị hay ý nghĩa nội tại nào đối với cuộc sống. Về sự sống trong vũ trụ, những người theo chủ nghĩa hư vô hiện sinh tin rằng cuộc sống của con người là tầm thường và không có mục đích. Do đó các cá nhân phải tự tạo ra ý nghĩa trong cuộc sống thông qua quyền tự do lựa chọn.
Chủ nghĩa hư vô hiện sinh không giống với chủ nghĩa hiện sinh. Ví dụ, chủ nghĩa hiện sinh đề cập đến cách để giải quyết việc không tìm thấy ý nghĩa nội tại trong cuộc sống. Ngược lại, những người theo nghĩa hư vô từ chối bản thể của mình nên không tìm thấy bất kỳ ý nghĩa nào.
Xem thêm: Khủng hoảng hiện sinh: Khi người trẻ hoang mang về mục đích sống
2. Chủ nghĩa hư vô vũ trụ (cosmic nihilism là gì)
Chủ nghĩa hư vô vũ trụ cho rằng không có ý nghĩa gì trong việc tìm thấy sự thật của vũ trụ. Cụ thể là bất kỳ ý nghĩa nào do con người tạo ra chẳng hạn như tình yêu, gia đình, tự do, niềm vui đều là hư cấu.
3. Chủ nghĩa hư vô đạo đức (ethical nihilism là gì)
Hình thức này được thể hiện qua tư tưởng không có bất kỳ điều gì gọi là đúng hay sai và bao gồm 3 quan điểm chính:
– Chủ nghĩa vô đạo đức: sự từ chối hoàn toàn mọi nguyên tắc đạo đức và sống một cuộc sống không có đạo đức.
– Chủ nghĩa chủ quan đạo đức: theo quan điểm này, đạo đức là do con người quyết định. Kết quả là không có đúng hay sai tuyệt đối và không cần biện minh hay chỉ trích.
– Chủ nghĩa vị kỷ: cho rằng nghĩa vụ duy nhất của con người là chính họ. Theo dòng suy nghĩ này, một cá nhân không nên lo lắng về đạo đức mà bỏ qua lợi ích của chính mình.
4. Chủ nghĩa hư vô nhận thức luận (epistemological nihilism)
Chủ nghĩa này cho rằng tri thức không tồn tại và nếu có, con người cũng không thể đạt được nên sự tồn tại của tri thức là dư thừa.
5. Chủ nghĩa hư vô chính trị (political nihilism)
Chủ nghĩa hư vô chính trị thể hiện quan điểm là để cải thiện xã hội trong tương lai, tất cả các thể chế xã hội, chính trị và tôn giáo hiện tại cần bị phá hủy.
Có nên tin vào chủ nghĩa hư vô không?
Rất nhiều quan điểm cho rằng chủ nghĩa hư vô là tiêu cực khi nhiều người xem triết lý này là phao cứu sinh cho những vấn đề không thể giải quyết. Nếu tất cả không có ý nghĩa, vậy sự cố gắng, đấu tranh của con người cuối cùng là vì điều gì?
Chủ nghĩa hư vô tuy không cho chúng ta câu trả lời nhưng lại mang đến một cách tiếp cận mới. Rằng không có điều gì trong cuộc sống là có mục đích, mọi thứ chúng ta đang trải qua đều là phù du, tạm thời. Chẳng qua con người đang tự gán giá trị cho những thứ đang diễn ra xung quanh và nhất nhất tuân theo. Có lẽ chính giá trị tạm thời này đã tạo nên sự lo lắng, bất ổn cho thế hệ gen Y và gen Z nếu không thể tạo dựng được sự nghiệp, tiền tài, danh vọng… Vì vậy chủ nghĩa hư vô đã mở ra một góc nhìn mới.
Khía cạnh tích cực của nihilism là gì? Chủ nghĩa hư vô tiếp cận cuộc sống với suy nghĩ mọi thứ đều không có giá trị gì ngoài giá trị con người tự gán cho chúng
Trở thành một người theo chủ nghĩa hư vô, cụ thể là hư vô chủ động là giải phóng bản thân khỏi sự kỳ vọng của xã hội, văn hóa, đạo đức truyền thống và chấp nhận con người không phải là trung tâm của vũ trụ. Đồng thời tập trung vào nhận thức mọi thứ bao gồm cả hạnh phúc, khổ đau, thành công, thất bại đều sẽ tan biến và không tồn tại mãi mãi. Vì vậy, không có đánh giá nào cho hành động là tốt hay xấu và cũng không cân đo đong đếm những thành công của bạn.
Khi đó, chỉ đơn giản là bạn sống là chính mình và tự do quyết định trải nghiệm của bản thân mà không bị gò bó hay phụ thuộc vào bất kỳ cấu trúc xã hội, tôn giáo hay đạo đức. Đồng thời tự tìm kiếm và xây dựng ý nghĩa riêng cho cuộc sống của bản thân. Như vậy, chẳng phải nihilism không hoàn toàn là tiêu cực mà còn mang lại sự thoải mái cho con người khi giải phóng mọi xiềng xích do chính chúng ta tạo nên.
Lời kết
Hãy nhớ rằng chủ nghĩa hư vô có thể dẫn đến thế giới quan mới có ý nghĩa hơn. Vì vậy, có lẽ giá trị thực sự của chúng ta đến từ việc sống thật lành mạnh, hạnh phúc và tự do. Chẳng hạn một số người tin rằng họ tạo ra ý nghĩa cuộc đời khi giúp đỡ người khác, những người khác lại xem sự tồn tại là động lực quan trọng để tìm thấy tình yêu, thành công. Sự lựa chọn là ở bạn.
Qua bài viết này, Nghề Nghiệp Việc Làm 24h hy vọng bạn đọc đã hiểu được nihilism là gì và luôn biết cách sống trọn vẹn với những lựa chọn của bản thân. Đừng quên truy cập Việc Làm 24h thường xuyên để không bỏ lỡ các cơ hội làm việc tại các doanh nghiệp uy tín nhé!
Không chỉ là nền tảng kết nối ứng viên với các nhà tuyển dụng uy tín, Nghề Nghiệp Việc Làm 24h còn là trang web hỗ trợ ứng viên tạo CV chuyên nghiệp miễn phí. Chỉ mất khoảng 3 phút, bạn đã có thể tạo CV xin việc trên trang web Việc Làm 24h. Với giao diện trực quan, đơn giản, trang web Việc Làm 24h cho phép người dùng tạo CV dễ dàng qua điện thoại, máy tính, máy tính bảng,…
Xem thêm: Bật mí 5 bí mật deal lương hiệu quả cho sinh viên mới ra trường
