Bonus thường được sử dụng trong môi trường làm việc, ngoài mức lương cơ bản, nhiều người lao động quan tâm đến tiền bonus nhưng vẫn chưa hiểu bonus là gì? Có những loại bonus nào? Khi nào thì người lao động được hưởng tiền bonus? Tất cả sẽ được Vieclam24h.vn cập nhật trong bài viết dưới đây, cùng tìm hiểu kỹ hơn về tiền bonus nhé!
Bonus là gì?
Bonus là phần thưởng thêm mà người sử dụng lao động cũng như người lao động đã thỏa thuận thông qua những yếu tố mới phát sinh trong quá trình lao động như tăng năng suất lao động, sáng kiến, tiết kiệm nguyên vật liệu,… Tại Điều 104 theo bộ luật Lao động năm 2019 quy định: “Thưởng là số tiền, tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động dựa vào kết quả sản xuất, kinh doanh và mức độ hoàn thành công việc của người lao động.”
Người sử dụng lao động có thể sử dụng tiền, tài sản hoặc nhiều hình thức để thưởng cho người lao động. Bonus chính là phần thưởng khích lệ tinh thần tích cực làm việc của người lao động và tạo thêm động lực để họ tiếp tục phấn đấu, cống hiến cho sự phát triển của doanh nghiệp.
Bonus không được liệt kê vào khoản tiền lương theo chức danh hoặc vị trí công việc của người lao động. Thông thường, bonus sẽ được quy vào một trong những điều khoản của hợp đồng lao động như một chế độ ưu đãi dành cho người lao động. Do đó, mức tiền bonus thường là yếu tố quan trọng để người lao động quyết định công việc phù hợp. Đồng thời, người lao động có thể trao đổi và thương lượng về mức tiền bonus với nhà tuyển dụng.
Tuy nhiên, không phải người lao động nào cũng nhận được tiền bonus và những người lao động khác nhau sẽ nhận được mức bonus khác nhau. Có nhiều doanh nghiệp thường trao chung và công khai các khoản tiền bonus cho toàn bộ nhân viên công ty nhằm tránh việc đố kỵ lẫn nhau.
Xem thêm: Bạn nên làm gì khi biết lương đồng nghiệp được trả cao hơn mình?
Quy chế về tiền bonus hiện nay tại các doanh nghiệp
Việc thưởng và mức thưởng cho người lao động là quyền của người sử dụng lao động. Người sử dụng lao động sẽ căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh cũng như hiệu suất và năng suất hoàn thành công việc của người lao động để xác định tiền bonus. Những vấn đề về nguyên tắc, tiêu chuẩn, cách thức, thời gian, mức, các trường hợp, nguồn kinh phí thực hiện,… sẽ được quy định theo quy chế của riêng của mỗi doanh nghiệp. Bên cạnh đó, người sử dụng lao động có thể căn cứ vào điều khoản tiền thưởng trong hợp hồng lao động đã thoả thuận với người lao động để xác định mức thưởng.
Các loại tiền thưởng bonus mà người lao động cần biết
Incentive Bonus – Tiền thưởng khích lệ
Tiền thưởng khích lệ thường được chia thành 3 loại:
Thứ nhất: Sign On Bonus – Tiền thưởng đầu vào. Đây là khoản thưởng khi người lao động gia nhập doanh nghiệp, thường được áp dụng cho lĩnh vực thể thao đối với các vận động viên và tuyển thủ chất lượng. Nhờ đó, các doanh nghiệp có thể thu hút nhân tài và nâng cao khả năng cạnh tranh so với các đối thủ cùng ngành.
Thứ hai: Referral Bonus – Tiền thưởng giới thiệu. Đây là khoản thưởng khích lệ các nhân viên đã hỗ trợ giới thiệu thành công các ứng viên chất lượng cho doanh nghiệp. Nhờ đó, doanh nghiệp sẽ dễ dàng hơn trong quá trình tìm kiếm và tuyển dụng những nhân lực phù hợp.
Thứ ba: Retention Bonus – Tiền thưởng duy trì. Đây là khoản thưởng nhằm giữ chân các nhân viên cốt cán của doanh nghiệp. Để các nhân tài gắn bó lâu dài với doanh nghiệp, người sử dụng lao động cần thiết lập chế độ đãi ngộ tốt và các khoản bonus hấp dẫn, đúng với năng lực mà họ bỏ ra.
Xem thêm: Tìm hiểu các hình thức trả lương phổ biến hiện nay của doanh nghiệp
Performance Bonus – Tiền thưởng hiệu suất
Tiền thưởng hiệu suất là khoản tiền thưởng cho những cống hiến vượt trội của người lao động, được căn cứ vào hiệu suất và năng lực làm việc. Thông thường các doanh nghiệp sẽ chọn thời điểm cuối mỗi tháng, quý, năm hoặc khi hoàn thành dự án để đánh giá hiệu suất làm việc. Nhiều doanh nghiệp quy định rõ ràng về tiền thưởng hiệu suất, do đó mức thưởng sẽ có sự khác nhau tùy vào vị trí, chức danh và những đóng góp trong công việc. Càng làm tốt thì người lao động có cơ hội nhận được khoản tiền thưởng này càng cao.
Xem thêm: Phụ cấp lương là gì? Quy định các khoản phụ cấp theo lương người lao động cần biết
Annual Incentive Bonus – Tiền thưởng hàng năm
Tiền thưởng hàng năm hoặc một số nơi gọi là lương tháng 13. Đây là khoản thưởng phổ biến nhất hiện nay được thưởng vào cuối năm dành cho người lao động tại các doanh nghiệp. Thông thường, lương tháng 13 sẽ nằm trong chế độ đãi ngộ của doanh nghiệp và được đánh giá tùy vào hiệu suất làm việc cũng như tinh thần cống hiến của nhân viên sau một năm gắn bó với doanh nghiệp.
Spot Bonus – Tiền thưởng tại chỗ
Tiền thưởng tại chỗ còn gọi là tiền thưởng “nóng” được cấp trên đích thân trao cho nhân viên hoặc đội nhóm sau khi hoàn thành dự án, công việc vượt ngoài mong đợi. Đây là phần thưởng mang tính ngẫu hứng và không có bất kỳ kế hoạch sẵn.
Longevity Bonus – Tiền thưởng thâm niên
Tiền thưởng thâm niên là khoản tiền thưởng nhằm tri ân tinh thần cống hiến và sự trung thành dành cho những lao động có thời gian làm việc lâu năm tại các doanh nghiệp. Thông thường, khoản thưởng này sẽ dành cho những thành viên đã gắn bó cùng doanh nghiệp từ rất sớm và góp phần mang lại sự thịnh vượng cho doanh nghiệp cho đến thời điểm hiện tại.
Cổ phiếu thưởng được các doanh nghiệp áp dụng để chia khối lượng cổ phiếu của doanh nghiệp có giá trị tương đương với mức thưởng thay vì tiền mặt hoặc tài sản. Giá trị phần thưởng này sẽ tuỳ vào giá trị loại cổ phiếu của doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán.
Một số loại bonus khác
Các doanh nghiệp còn đưa ra một số loại bonus khác để mang đến chế độ đãi ngộ tốt và giữ chân nhân tài cho doanh nghiệp.
- Tiền thưởng hàng năm: Đây là tiền thưởng chia sẻ lợi nhuận được căn cứ vào kết quả hoạt động của doanh nghiệp trong một năm.
- Tiền thưởng ngày lễ, Tết hoặc những ngày lễ đặc biệt trong năm như lễ Quốc Khánh 2/9, ngày Giải phóng miền Nam 30/4, ngày Quốc tế Lao động 1/5,… hoặc các dịp lễ trung thu, tết âm lịch, tết dương lịch,…
- Tiền thưởng nhân ngày thành lập doanh nghiệp hoặc ngày kỷ niệm riêng của doanh nghiệp.
Liệu tiền bonus có thực sự quan trọng?
Nhiều doanh nghiệp cho rằng tiền lương đã là đủ để đổi lấy sức lao động nên người lao động nên không có bonus thêm cho nhân viên. Liệu tiền bonus có thật sự quan trọng?
Lợi ích
Đối với người lao động:
- Thúc đẩy động lực làm việc: Một phần thưởng hậu hĩnh sẽ kích thích tinh thần làm việc, giúp người lao động không cảm thấy nhàm chán và khiến họ hăng say hoàn thành công việc hiệu quả. Điều này như một đòn đánh vào tâm lý nhằm thúc đẩy động lực làm việc của người lao động, để họ cố gắng cống hiến hết và gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.
- Nâng cao tinh thần làm việc nhóm: Các nhân viên sẽ hợp tác với nhau để đảm bảo hoàn thành đúng tiến độ và đạt được kết quả tốt nhất. Nhờ đó, mọi người sẽ tối ưu thời gian và năng suất làm việc, để đi đến mục đích chung là tất cả mọi người đều được thưởng bonus.
Đối với người sử dụng lao động:
- Tăng doanh thu: Nếu người lao động tích cực làm việc và phối hợp tốt cùng bộ phận, phòng ban,… chắc chắn rằng công việc sẽ diễn ra suôn sẻ và đạt được kết quả ngoài mong đợi. Nhờ đó năng suất làm việc nâng cao và tác động tích cực đến doanh thu của doanh nghiệp.
- Khuyến khích cạnh tranh tích cực: Việc đưa ra khoản bonus hậu hĩnh gắn liền với các chỉ tiêu cần đạt được sẽ giúp các nhân viên cố gắng hơn những người khác để nhận được khoản tiền thưởng này. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể thiết lập, duy trì và phát triển tinh thần cạnh tranh công bằng, lành mạnh và tích cực.
- Tiết kiệm chi phí tuyển dụng: Một chế độ bonus hậu hĩnh sẽ giúp giữ chân người lao động, nhờ đó, doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được chi phí, thời gian và nguồn lực tuyển dụng.
Thách thức
Bên cạnh đó, bonus còn là con dao hai lưỡi nếu không được thiết lập với quy chế phù hợp:
- Lạm phát tiền thưởng: Sẽ có trường hợp nhân viên tìm mọi cách để đạt được số tiền bonus này dẫn đến gian dối trong quá trình làm việc. Điều này gây ảnh hưởng nặng nề đến doanh nghiệp do ngày càng thất thoát nguồn vốn mà không gặt hái được hiệu quả.
- Đố kỵ lẫn nhau: Đối với các trường hợp nhân viên hoặc đội nhóm, bộ phận,… cũng cố gắng để nhận được phần thưởng thích đáng nhưng lại thua cuộc trước những người khác. Điều này nếu không xử lý khéo léo dễ gây nên đố kỵ và sự hiềm khích trong chính nội bộ của doanh nghiệp.
- Cạnh tranh không lành mạnh: Không tránh khỏi những trường hợp nhân viên tìm cách hại, phá hoại, dìm người khác xuống,… khi không thể cạnh tranh được với đối thủ quá vượt trội. Điều này nếu không xử lý kịp thời sẽ gây nên sự thiếu lành mạnh trong môi trường làm việc.
Người lao động có thể thương lượng tiền bonus được không?
Thực tế thì bonus không được tính như mức lương cơ bản nhưng lại nằm trong chế độ đãi ngộ của doanh nghiệp. Nhiều bạn cho rằng, khoản tiền bonus sẽ được quy định cụ thể nên không thể đàm phán được. Tuy nhiên, người lao động hoàn toàn có quyền đòi hỏi người sử dụng lao động cung cấp khoản thưởng tương xứng.
Nếu bạn tự tin vào năng lực làm việc và kỹ năng chuyên môn, bạn hoàn toàn có quyền đàm phán mức tiền bonus này khi tham gia phỏng vấn. Hãy đề cập khéo léo về các chính sách phúc lợi như tiền thưởng lễ, Tết, tiền thưởng cuối năm,… Đồng thời kiểm tra kỹ lưỡng các quy chế tiền thưởng và mức bonus tương xưng trước khi chính thức ký hợp đồng với doanh nghiệp.
Kết luận
Tiền bonus là khoản tiền quan trọng, có tác dụng kích thích mạnh mẽ tinh thần hăng say làm việc và động lực gắn bó lâu dài với doanh nghiệp của người lao động. Không chỉ người lao động mà các doanh nghiệp cũng nên tìm hiểu kỹ lưỡng bonus là gì và quy chế về các loại tiền bonus,… để đảm bảo công bằng trong việc trả lương. Nghề Nghiệp Việc Làm 24h đã chia sẻ tất tần tật về tiền bonus trong bài viết này. Hi vọng những thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn phấn đấu đạt được khoản tiền thưởng tương xứng với công sức và thời gian làm việc.
Bên cạnh đó, Vieclam24h.vn cung cấp công cụ tạo CV online với hàng trăm mẫu CV hoàn toàn miễn phí. Ngoài nội dung đúng chuẩn dựa theo vị trí công việc và lĩnh vực ứng tuyển, các bạn có thể thỏa sức sáng tạo CV cá nhân với chức năng tùy chỉnh màu sắc, nội dung, bố cục,… để tìm việc nhanh chóng tại môi trường làm việc mơ ước.
Xem thêm: Có nên nhảy việc cuối năm? Thưởng Tết hay nghỉ việc đâu là sự lựa chọn tốt nhất?
