“Vạn vật điều có vết nứt, đó là nơi ánh sáng chiếu vào”. Trong cuộc sống, việc cân bằng giữa sự cầu toàn và việc chấp nhận rằng không phải mọi thứ đều có thể hoàn hảo là rất quan trọng. Đôi khi, việc chấp nhận “tốt đủ” có thể mang lại sự thoải mái và hạnh phúc hơn là luôn theo đuổi sự hoàn hảo. Vậy, cầu toàn là gì? Người cầu toàn là gì? Cầu toàn tốt hay xấu? Cùng Nghề Nghiệp Việc Làm 24h tìm hiểu về cầu toàn nhé!
Cầu toàn là gì?
Cầu toàn nghĩa là gì?
Cầu toàn (Perfectionism) làt tính cách hoặc thái độ luôn đặt ra những tiêu chuẩn và đòi hỏi rất cao trong mọi việc, luôn mong muốn sự hoàn hảo, không chấp nhận bất kỳ sai sót hay khuyết điểm nào.
Vì thế, tính cầu toàn còn được gọi là chủ nghĩa hoàn hảo. Đây là một đức tính tốt, một lợi thế nếu bạn là kế toán, nhân viên ngân hàng, nghệ sĩ, diễn viên,… Những công việc này cần sự tỉ mỉ, chính xác và độ hoàn thiện cao.
Người cầu toàn là gì?
Người cầu toàn là những người có xu hướng hoặc tính cách luôn hướng tới sự hoàn hảo trong mọi việc. Họ thường đặt ra những tiêu chuẩn rất cao cho chính mình và đôi khi cả cho người khác và cố gắng đạt đến mức độ hoàn hảo tối đa trong công việc, học tập cũng như các khía cạnh khác của cuộc sống. Họ sẽ cảm thấy không hài lòng hoặc lo lắng nếu mọi thứ không đúng như mong đợi.
Do đó, người cầu toàn thường có xu hướng làm việc tỉ mỉ, cẩn thận. Họ có thể mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành công việc vì luôn tìm kiếm sự hoàn hảo.
Dấu hiệu nhận biết người có tính cầu toàn là gì?
6 đặc điểm nổi bật của người cầu toàn theo nghiên cứu
Đây là kết luận của Tiến sĩ Randy Frost từ trường Smith College, Massachusetts sau khi đo lường sự cầu toàn với một bảng câu hỏi 35 mục. Theo ông, người cầu toàn sẽ:
- Lo ngại về lỗi lầm hơn người bình thường: người cầu toàn rất ghét sai lầm, sợ người khác nghĩ xấu về mình và có xu hướng che giấu lỗi lầm, không để ai phát hiện.
- Tự thiết lập các tiêu chuẩn cá nhân cao và bắt buộc bản thân phải đáp ứng.
- Nỗ lực để thoả mãn kỳ vọng từ cha mẹ: họ cho rằng cha mẹ đã nuôi nấng và chăm lo cho mình, để công bằng, mình phải đáp ứng lại mong đợi của cha mẹ. Vì thế, họ cố gắng thực hiện hoàn hảo tất cả mọi thứ, tìm cách để làm cha mẹ hài lòng.
- Lo lắng không đáp ứng những tiêu chuẩn cao của cha mẹ và sẽ bị cha mẹ chỉ trích thành tựu của mình đạt được.
- Luôn nghi ngờ, cảm thấy không chắc chắn khi hoàn thành công việc vì lúc nào cũng muốn “cố thêm chút nữa để tốt hơn”, chỉ dừng lại khi có ai đó nói “đừng làm nữa”. Đây cũng là nguyên nhân khiến người cầu toàn trở nên thiếu quyết đoán.
- Có xu hướng “kén cá chọn canh” và đòi hỏi yêu cầu cao về bất cứ điều gì.
10 dấu hiệu nhận biết người cầu toàn là gì?
Bạn có phải là người cầu toàn không? Nếu có ít nhất 5 dấu hiệu dưới đây, khả năng rất cao bạn là một người cầu toàn đấy!
- Chú trọng quá mức vào từng chi tiết nhỏ nhặt.
- Đặt ra tiêu chuẩn quá cao cho bản thân và người khác, dù đôi khi không thực sự cần thiết.
- Không bao giờ cảm thấy hài lòng với công việc hoặc thành tích của mình.
- Luôn muốn mọi thứ xung quanh phải gọn gàng ngăn nắp, không được sai lệch.
- Rất khắt khe với chính bản thân mình.
- Đầu tư nhiều thời gian để hoàn thiện một việc nào đó.
- Theo đuổi duy nhất một mục đích. Nếu không đạt được, bạn không muốn quan tâm đến điều gì khác.
- Cực kỳ nhạy cảm khi phạm sai lầm hay có sai sót nào đó khiến cho người khác đánh giá bạn là người không hoàn hảo.
- Rất sợ phạm sai lầm.
- Thường tránh nhận phê bình hoặc nhận xét từ người khác, vì họ cảm thấy đó là sự chỉ trích cá nhân.
Nhận biết và hiểu những dấu hiệu này có thể giúp bạn dễ dàng phát huy thế mạnh, khắc phục hạn chế trong công việc và cuộc sống.
Có mấy kiểu người cầu toàn?
Người cầu toàn sẽ có nhiều biểu hiện khác nhau, tùy thuộc vào tính cách và môi trường sống của họ.
Dựa trên sự linh hoạt về tiêu chuẩn do bản thân đặt ra
Cầu toàn kiểu bình thường (normal perfectionists)
Đây là kiểu người luôn đặt ra những tiêu chuẩn cao cho bản thân về chất lượng công việc, kỷ luật tốt, khả năng tập trung cao, kiên trì để đạt mục tiêu đề ra. Họ thường tự phê bình bản thân để cải thiện và phát triển.
Tuy nhiên, họ cũng khá linh hoạt, có thể giảm nhẹ tiêu chuẩn nếu hoàn cảnh yêu cầu.
Áp lực và stress, sợ thất bại, khó chấp nhận sai lầm là một số hạn chế của người cầu toàn kiểu bình thường.
Cầu toàn kiểu rối loạn thần kinh (neurotic perfectionists)
Đây là kiểu người không bao giờ cảm thấy rằng mình đã làm tốt việc gì, luôn tự ti. Họ rất cố chấp và lúc nào cũng tự phê bình bản thân.
Luôn đặt ra những mục tiêu cao và thách thức bản thân để đạt được, nhưng khác với người cầu toàn kiểu bình thường, người cầu toàn kiểu rối loạn thần kinh rất nghiêm khắc và chỉ trích bản thân, dẫn đến cảm giác tự ti. Họ thường không cảm thấy hài lòng hoặc tận hưởng thành tựu của mình, luôn cảm thấy có thể làm tốt hơn.
Nhìn chung, người cầu toàn kiểu rối loạn thần kinh có thể đạt được một số thành tựu nhất định, nhưng họ cần phải đối mặt với những thách thức lớn về mặt tâm lý và quản lý cảm xúc. Việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý có thể rất quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của họ.
Dựa trên cách biểu hiện sự cầu toàn
Người cầu toàn tự chủ
Những người này đặt ra các tiêu chuẩn cao cho bản thân. Họ thường tự hài lòng với những gì họ làm được và có khả năng tự điều chỉnh mục tiêu của mình.
Người cầu toàn xã hội hóa
Đây là những người cảm thấy áp lực phải đạt đến sự hoàn hảo do xã hội đặt ra. Họ lo lắng về cách người khác nhìn nhận họ và thường xuyên so sánh mình với người khác.
Người cầu toàn đòi hỏi
Những người này không chỉ đặt ra các tiêu chuẩn cao cho bản thân mà còn đòi hỏi người khác phải đạt đến mức độ tương tự. Họ có thể trở nên khó chịu và chỉ trích nếu người khác không đáp ứng được kỳ vọng của họ.
Người cầu toàn bị động
Họ thường cảm thấy sợ hãi trước việc không thể đạt được sự hoàn hảo, dẫn đến việc tránh né hoặc hoãn lại nhiệm vụ. Sự cầu toàn của họ thể hiện qua lo lắng và sự không chắc chắn về khả năng của bản thân.
Người cầu toàn linh hoạt
Đây là những người có thể điều chỉnh kỳ vọng và tiêu chuẩn của mình tùy theo tình huống. Họ hiểu rằng không phải lúc nào cũng cần hoặc có thể đạt được sự hoàn hảo.
Tính cầu toàn tốt hay xấu?
Ưu điểm của người cầu toàn
- Chất lượng công việc cao: Người cầu toàn thường xuyên cố gắng đạt đến mức độ hoàn hảo trong công việc nên thu được kết quả chất lượng cao.
- Có tính tự kỷ luật và tổ chức: Người cầu toàn thường rất tự kỷ luật và có kỹ năng tổ chức tốt, giúp họ hoàn thành công việc hiệu quả.
- Tập trung vào mục tiêu: Họ có khả năng tập trung cao vào mục tiêu và không dễ bị phân tâm.
- Sự tự phê bình mang tính xây dựng: Họ thường tự phê bình bản thân một cách có ý thức để cải thiện và phát triển.
- Có động lực và kiên trì: Người cầu toàn thường rất động lực và kiên trì theo đuổi mục tiêu dù gặp khó khăn.
- Chuẩn bị kỹ lưỡng: Họ thường chuẩn bị kỹ lưỡng cho các dự án và công việc.
Nhược điểm của người cầu toàn là gì?
Đối với bản thân
- Thường xuyên cảm thấy căng thẳng và lo âu do áp lực phải luôn hoàn hảo, lâu ngày có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe tâm thần như trầm cảm, rối loạn ăn uống, nghiện rượu, ám ảnh xã hội, rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế (OCPD), ..
- Sợ hãi thất bại, sợ không đạt được kỳ vọng có thể trở nên ám ảnh, gây ra tình trạng tránh né và lo lắng không cần thiết, làm người cầu toàn bỏ lỡ những thách thức mới và cơ hội phát triển.
- Thiếu linh hoạt: Người cầu toàn thường khó chấp nhận sự thay đổi hoặc điều chỉnh và cảm thấy bất an khi mọi thứ không diễn ra theo kế hoạch.
- Không bao giờ cảm thấy hài lòng: Người có tính cầu toàn luôn không cảm thấy hài lòng hoặc tận hưởng thành tựu, luôn cảm thấy có thể làm tốt hơn.
- Khó chấp nhận sai lầm: Họ có thể tự trách bản thân nặng nề khi mắc phải sai lầm, xấu hổ và tội lỗi.
- Chỉ trích bản thân và tự ti: Có thể rất nghiêm khắc và chỉ trích bản thân, dẫn đến cảm giác tự ti.
Đối với mọi người xung quanh
- Mối quan hệ căng thẳng: Người cầu toàn có thể tạo ra áp lực không cần thiết cho người xung quanh, dẫn đến mối quan hệ căng thẳng.
- Thời gian quản lý và hoàn thiện công việc quá mức cần thiết: Người cầu toàn thường mất nhiều thời gian hơn so với người khác để hoàn thành công việc, làm chậm tiến độ.
Những nhược điểm này không chỉ ảnh hưởng đến người cầu toàn mà còn ảnh hưởng đến những người xung quanh . Tuy nhiên, mức độ cầu toàn sẽ ảnh hưởng khác nhau đối với mỗi người.
7 bước giúp bạn khắc phục tính cầu toàn
Người cầu toàn sẽ dễ tổn thương, luôn bị ám ảnh nỗi sợ thất bại. Nếu kéo dài, họ sẽ thiếu quyết đoán và gặp thất bại nhiều hơn. Đó là lời chia sẻ của Tiến sỹ tâm lý học Adrian Furnham của tờ Psychology Today. Cùng Vieclam24h.vn khắc phục tính cầu toàn với 7 bước bên dưới nhé!
Bước 1: Nhận thức về tính cầu toàn của mình
Đầu tiên, hãy kiểm tra xem bạn có phải là người cầu toàn hay không. Nếu nhận ra mình có xu hướng cầu toàn, đây là điểm xuất phát để bạn bắt đầu thay đổi.
Bước 2: Đặt mục tiêu cụ thể và khả thi
Thay vì đặt những mục tiêu không thực tế, bạn hãy đặt những mục tiêu có thể đạt được.
Bước 3: Chấp nhận sự không hoàn hảo
Bạn cần học cách chấp nhận rằng sai sót là một phần không thể tránh khỏi của cuộc sống. Ai cũng có thể mắc sai lầm. Sai lầm không phản ánh toàn bộ giá trị của bạn. Bạn có thể thường xuyên tự kiểm điểm bản thân và mở lòng với phản hồi từ người khác.
Đặc biệt, bạn nên giữ tinh thần lạc quan và tích cực, ngay cả trong hoàn cảnh khó khăn.
Bước 4: Xác định mức độ công việc
Xác định những gì quan trọng nhất và tập trung vào đó, thay vì cố gắng hoàn thành mọi thứ hoàn hảo. Bên cạnh đó, bạn cũng cần học cách sắp xếp thời gian hiệu quả, để có thể cân bằng giữa công việc, học tập và thời gian riêng tư.
Bước 5: Tập trung vào quá trình, không chỉ kết quả
Hãy coi trọng hành trình để đạt được mục tiêu, không chỉ là kết quả cuối cùng. Đừng ngần ngại đối mặt với khó khăn và thử thách, vì chúng sẽ giúp bạn trưởng thành và mạnh mẽ hơn.
Bước 6: Tìm kiếm sự hỗ trợ
Khi cảm thấy bản thân có xu hướng suy nghĩ cầu toàn về một vấn đề nào đó, bạn hãy tìm cách tự đánh lạc hướng bản thân. Trò chuyện với một người bạn, người thân hoặc chuyên gia tâm lý có thể giúp bạn nhìn nhận vấn đề khách quan hơn, tránh rơi vào lối mòn của chủ nghĩa hoàn hảo. Bạn nên tích cực xây dựng và duy trì mối quan hệ tích cực với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp.
Bước 7: Chăm sóc sức khỏe bản thân
Hãy nhớ tự thương lượng với chính mình và chăm sóc bản thân. Bạn sẽ nhận ra rằng mình cũng xứng đáng được nghỉ ngơi và thư giãn.
Sức khỏe là nền tảng quan trọng. Hãy chú trọng đến việc tập thể dục, ăn uống lành mạnh và đủ giấc ngủ. Thực hành mindfulness và thiền có thể giúp bạn giảm bớt căng thẳng và lo lắng.
Khắc phục tính cầu toàn là cả một quá trình, mất nhiều thời gian và yêu cầu sự kiên nhẫn. Hãy tự khen ngợi mình cho mỗi bước tiến, dù nhỏ cũng đều quan trọng, để có động lực phát triển tiếp nhé!
Nhật Bản nổi tiếng với nhiều triết lý giáo dục sâu sắc, trong đó có Wabi sabi – một truyền thống văn hóa cổ xưa – nhắc đến nghệ thuật của sự “bất toàn”. Wabi sabi là “chấp nhận cuộc sống là không hoàn thiện, không vĩnh viễn và không hoàn tất” nên chúng ta cần học cách trân trọng những điều chưa hoàn hảo – Richard Powell đã chia sẻ như thế trong quyển sách “Wabi sabi Simple” nổi tiếng của mình.
Bên cạnh những thành tựu đáng kể, tính cầu toàn cũng có thể tạo ra căng thẳng, lo âu và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần nếu không được quản lý hợp lý. Trên đời không có ai là hoàn hảo. Bạn cũng không cần cố gắng theo đuổi sự hoàn hảo. Chỉ cần chúng ta nỗ lực và làm việc tốt, mở lòng với khuyết điểm của mình và người khác, chúng ta đã khiến mỗi ngày trôi qua trở nên hoàn hảo!
Chúc bạn khắc phục được tính cầu toàn và sống vui, làm việc hiệu quả nhé! Và đừng quên theo dõi Vieclam24h.vn để cập nhật những kiến thức hữu ích về công việc và cuộc sống!
Việc làm gợi ý
ㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤXem thêm >ㅤㅤㅤ
Bên cạnh đó, Nghề Nghiệp Việc Làm 24h cung cấp công cụ tạo CV online với hàng trăm mẫu CV hoàn toàn miễn phí. Ngoài nội dung đúng chuẩn dựa theo vị trí công việc và lĩnh vực ứng tuyển, các bạn có thể thỏa sức sáng tạo CV cá nhân với chức năng tùy chỉnh màu sắc, nội dung, bố cục,… để tìm việc nhanh chóng tại môi trường làm việc mơ ước.
Xem thêm: Nhuận bút là gì? Gợi ý các công việc trả nhuận bút cao uy tín
