Script chắc chắn không còn xa lạ đối với những ai đã tiếp xúc với lĩnh vực công nghệ, tuy nhiên bạn đã thực sự hiểu rõ về khái niệm này và cách nó được ứng dụng trong các ngành khác nhau chưa? Hãy cùng Nghề Nghiệp Việc Làm 24h tìm hiểu sâu hơn về Script là gì, cũng như cách Script được ứng dụng như thế nào qua bài viết dưới đây nhé!
Script là gì?
Script (Scripting Language) có nghĩa là ngôn ngữ kịch bản, là loại ngôn ngữ lập trình cho phép máy tính thông dịch và chạy trực tiếp các câu lệnh từ tệp nguồn mà không cần qua quá trình biên dịch bởi các trình biên dịch (compiler). Script khác biệt so với các ngôn ngữ lập trình truyền thống như C/C++ hoặc Java khi mã nguồn cần được biên dịch thành một mã khác trước khi chạy. Với Script, các chương trình có thể khởi động sau khi viết ra mã nguồn.
Các loại Script phổ biến hiện nay có thể kể tên JavaScript, Python, Ruby, PHP và Perl. Các script này có thể được nhúng vào website và chạy trực tiếp trên máy chủ website hoặc trình duyệt của người dùng để tạo ra các tính năng, chức năng động.
Ưu điểm và nhược điểm của Script là gì?
Ưu điểm của Script là gì?
- Scripting language thường có cú pháp đơn giản và gần gũi với ngôn ngữ tự nhiên, giúp người dùng sử dụng nhanh chóng.
- Script có khả năng tương tác tốt với nhiều thành phần khác nhau như cơ sở dữ liệu, hệ thống và các thư viện bên ngoài.
- Script cho phép tạo ra các tính năng tùy chỉnh giúp tăng tương tác trên trình duyệt hiệu quả.
- Do không cần biên dịch trước, Script có thể được thực thi ngay lúc chạy, giúp tiết kiệm thời gian trong việc kiểm thử và phát triển.
- Script còn được sử dụng cho mục đích tối ưu hóa công cụ tìm kiếm và tăng lưu lượng truy cập.
Nhược điểm của Script là gì?
- Script thường có hiệu suất thấp hơn so với các ngôn ngữ biên dịch truyền thống do cần thông dịch mã nguồn ngay lúc chạy.
- Do mã nguồn thường hiển thị ngay lúc chạy, việc bảo mật thông tin quan trọng có thể khó khăn hơn so với ngôn ngữ biên dịch.
- Trong các Script phức tạp, việc quản lý và bảo trì mã nguồn Script có thể trở nên phức tạp hơn do thiếu sự kiểm soát tương tự như ngôn ngữ biên dịch.
- Script có giới hạn tùy chỉnh và kiểm soát hệ thống so với ngôn ngữ lập trình truyền thống.
- Một số Script sẽ không tương thích với các trình duyệt cũ hay phiên bản trình duyệt mới, do đó, việc hiển thị nội dung website có thể gặp sự cố.
Điểm khác biệt giữa ngôn ngữ lập trình và Script là gì?
Script có thể được coi là ngôn ngữ lập trình, tuy nhiên, giữa Script và ngôn ngữ lập trình có khá nhiều điểm khác nhau. Vậy cách để phân biệt ngôn ngữ lập trình và Script là gì?
| Scripting | Programming | |
| Ngôn ngữ viết | Python, JavaScript, PHP, Perl,… | Java, C, C++, … |
| Thực thi | Thông dịch | Biên dịch |
| Khả năng học | Dễ học hơn, mất ít thời gian hơn so với ngôn ngữ lập trình | Cần có một thời gian đáng kể để hiểu |
| Mục đích sử dụng | Được sử dụng để thực hiện các tác vụ trên website hoặc ứng dụng | Được sử dụng để tạo ra chương trình hoàn chỉnh. |
| Số lượng | Viết code ít hơn | Cần viết nhiều code hơn |
| Yêu cầu | Không cần tạo tệp mã nhị phân | Tạo ra mã nhị phân |
| Độ phức tạp | Dễ hiểu, dễ viết code, viết code đến đâu chạy đến đó | Cấu trúc chặt chẽ nên tương đối khó khăn cho người mới bắt đầu lập trình |
| Ý tưởng | Dựa trên kịch bản được viết để điều khiển chương trình | Có một bộ hướng dẫn được chuyển đổi thành tệp thực thi |
| Chạy | Tuy vẫn có khả năng chạy độc lập, nhưng đa số các Script thường chạy bên trong chương trình khác hoặc kết hợp với các module có sẵn. | Chạy độc lập với chương trình bên ngoài |
Các loại ngôn ngữ được dân IT sử dụng khi viết Script là gì?
1. Python
Python là ngôn ngữ lập trình được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Python có cú pháp gần gũi với ngôn ngữ tự nhiên, giúp mã nguồn dễ đọc, dễ viết và dễ sử dụng hơn so với nhiều ngôn ngữ khác. Python được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là trong Machine Learning.
2. JavaScript
JavaScript là ngôn ngữ lập trình được sử dụng để tạo ra các Script chủ yếu trên nền tảng website. Với các ưu điểm như dễ đọc, dễ viết, dễ phát hiện lỗi và các trình duyệt web có thể dịch JavaScript trực tiếp từ HTML mà không phải sử dụng trình biên dịch. Nhờ đó, JavaScript được sử dụng để tạo ra tính năng tương tác trên trang web, tăng tốc độ lướt web và tương tác với người dùng.
3. PHP
PHP (Hypertext Preprocessor) là một ngôn ngữ kịch bản phía máy chủ được sử dụng để xây dựng nền tảng web. Với khả năng tích hợp mạnh mẽ và dễ dàng học, PHP đã trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất trong lĩnh vực phát triển web. PHP được sử dụng để viết các server – side – script hoặc command – line script với cấu trúc đoạn code đơn giản, cú pháp dễ hiểu.
Xem thêm:
Các ứng dụng phổ biến của Script là gì?
1. Tự động hoá tác vụ
Các Script có thể được sử dụng để tự động hóa các tác vụ trong Runtime Environment như sao chép và di chuyển tập tin, xử lý dữ liệu, gửi email tự động, tự động cập nhật phần mềm, quản lý tài khoản người dùng,… Bằng cách viết các đoạn mã ngắn, người dùng có thể chỉ định cách thực hiện các tác vụ cụ thể, sau đó chạy kịch bản để thực hiện tự động. Nhờ đó, giúp giảm tải các tác vụ thực hiện thủ công, tối ưu hóa hiệu suất và tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý và vận hành các quy trình.
2. Hiển thị nội dung cho ứng dụng web
Script có thể được sử dụng nhằm đảm bảo các chương trình chạy chính xác trên máy chủ, đồng thời hiển thị đầy đủ nội dung tương tác và chức năng trên trang web. Sử dụng các Script như JavaScript để tạo các yếu tố tương tác trên trang web như nút bấm và hộp thoại pop-up làm tăng trải nghiệm người dùng hiệu quả.
3. Cô đọng chuỗi lệnh
Nhiều Script được sử dụng có thể cô đọng chuỗi lệnh giúp chương trình chạy mượt hơn, nhờ đó cải thiện chức năng của ứng dụng mẹ. Khi mã nguồn được viết ngắn gọn và cú pháp được tối ưu, ứng dụng có thể hoạt động nhanh và hiệu quả hơn. Mã nguồn ngắn gọn thường dễ dàng tương thích với nhiều trình duyệt và thiết bị khác nhau, giúp tối ưu hóa thời gian tải trang và cải thiện trải nghiệm người dùng.
Đồng thời, mã nguồn ngắn gọn giúp người dùng dễ dàng quản lý, giúp việc thêm, sửa đổi và cập nhật trở nên thuận tiện hơn. Sự tối giản trong mã hóa cũng giúp giảm thiểu khả năng xuất hiện lỗi do mã nguồn phức tạp và đảm bảo tính ổn định của ứng dụng.
4. Trích xuất dữ liệu
Script có thể được sử dụng để thu thập dữ liệu từ các tệp dữ liệu trong quá trình phân tích – nghiên cứu – thống kê dữ liệu. Nhờ đó, tối ưu hóa quá trình tạo ra dữ liệu chính xác, người sử dụng có thể tiết kiệm thời gian và công sức hiệu quả.
5. Tạo ứng dụng web động
Người dùng có thể kết hợp nhiều Script khác nhau nhằm cung cấp năng lượng cần thiết cho các trang web và ứng dụng phía máy chủ. Đây là cách sử dụng các Script để tạo ra các trang web có tính năng động, cho phép người dùng tương tác và thao tác trực tiếp trên trang mà không cần phải tải lại toàn bộ trang.
6. Quản trị hệ thống
Quản trị hệ thống (System Administration) là quá trình quản lý, cấu hình, duy trì và giám sát hệ thống máy tính và mạng để đảm bảo chúng hoạt động một cách hiệu quả, ổn định và bảo mật. Người quản trị hệ thống (System Administrator) có thể dựa vào Script để thực hiện tác vụ cài đặt và cấu hình phần cứng, phần mềm cho máy tính, máy chủ trong mạng. Bên cạnh đó, người quản trị hệ thống có thể duy trì và cập nhật phần mềm hệ thống; giám sát và điều khiển tình trạng hoạt động hệ thống; bảo mật, sao lưu và khôi phục dữ liệu;…
7. Tạo ra các tiện ích game, chương trình,…
Các Script có thể được sử dụng để tạo ra các tiện ích game và các tiện ích mở rộng cho các chương trình để cung cấp thêm tính năng và trải nghiệm tùy chỉnh cho người dùng. Một số tiện ích chương trình như quản lý mật khẩu, block quảng cáo, ghi lịch sử browsing, tích hợp dịch thuật, lưu trang web offline, tích hợp trình quản lý tác vụ,…
Một số câu hỏi về Script bạn cần biết
1. Test Script là gì? Vai trò của Test Script là gì trong quá trình kiểm thử?
Test Script (kịch bản kiểm thử) là một tập hợp các hướng dẫn, lệnh và tác vụ cụ thể được viết bằng code và sắp xếp theo thứ tự để thực hiện kiểm thử tự động. Mục đích chính của Test Script là định rõ các bước cụ thể mà người thực hiện kiểm thử hoặc công cụ tự động hóa kiểm thử sẽ thực hiện để xác minh chất lượng của phần mềm.
Test Script vô cùng quan trọng quá trình kiểm thử:
- Test Script được sử dụng để thay thế việc thử nghiệm thủ công bằng các bước kiểm thử tự động. Nhờ đó, các mã code có thể kiểm tra chức năng ứng dụng, xác định các lỗi và đảm bảo hệ thống luôn ổn định.
- Bằng cách thực hiện quá trình kiểm thử tự động, Test Script tăng tốc quá trình kiểm thử. Nhờ đó, giảm thiểu thời gian và công sức của người sử dụng.
- Nhờ Test Script, mỗi lần tiến hành kiểm thử sẽ cho kết quả tương tự, giúp xác định và giải quyết các vấn đề dễ dàng.
- Test Script giúp tích hợp kiểm thử vào quy trình phát triển phần mềm, nhờ đó giảm thiểu thời gian kiểm thử, tăng cường chất lượng cũng như tốc độ của quá trình phát triển.
2. MC Script là gì, có thuộc ngôn ngữ kịch bản?
MC Script (Master of Ceremony Script) là kịch bản hoặc bài diễn thuyết được sử dụng bởi MC (Master of Ceremony) hoặc người dẫn chương trình để điều phối và dẫn dắt sự kiện hoặc buổi lễ được diễn ra chuyên nghiệp và mạch lạc. MC Script thường chứa các phần dẫn dắt, giới thiệu, thông báo và ghi chú cho người dẫn chương trình trong suốt quá trình diễn ra sự kiện. Nhờ đó, người dẫn chương trình biết trước các phần quan trọng cần phải trình bày và đảm bảo quá trình tương tác tích cực với khán giả.
Kết luận
Trong một thế giới đang công nghệ thông tin không ngừng tiến bộ như hiện nay, Script ngày càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của nhiều lĩnh vực. Hy vọng bài viết trên của Việc Làm 24h đã mang đến những thông tin hữu ích về Script là gì và cách ứng dụng Script để các bạn có thể mở ra cánh cửa cho sự sáng tạo và đột phá trong công nghệ thông tin, cụ thể là ngôn ngữ lập trình.
Xem thêm: Chữ ký số là gì? Các quy định về chữ ký số mới nhất hiện nay mà bạn nên biết
