Một trong những quyền lợi cơ bản của người lao động khi làm việc là được nghỉ phép có lương với số ngày nhất định. Vậy đâu là cách tính ngày nghỉ phép năm chuẩn nhất? Làm bao nhiêu ngày trong tháng thì được nghỉ phép? Cách tính ngày nghỉ phép năm theo thâm niên như thế nào? Hãy cùng Việc Làm 24h tìm hiểu chi tiết luật quy định về nghỉ phép năm của người lao động qua bài viết dưới đây nhé!
Tổng quan về ngày nghỉ phép của người lao động
Ngày nghỉ phép là gì?
Trong cuộc sống thường nhật, ngày nghỉ phép là những ngày người lao động không phải đi làm, được tự do nghỉ ngơi sau thời gian làm việc. Dù ở các quốc gia khác hay tại Việt Nam, người lao động luôn có ngày nghỉ. Tùy theo tình hình kinh tế và các chính sách pháp luật của mỗi nước, số ngày nghỉ cũng như những loại ngày nghỉ sẽ khác nhau.
Nhìn chung, mục đích của ngày nghỉ là đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi tối thiểu của người lao động. Bên cạnh đó, người lao động cũng được nghỉ phép vào những các buổi lễ lớn trong năm. Đối với người lao động ở mỗi quốc gia, ngày nghỉ phép luôn là quyền lợi quan trọng đối với người lao động.
Tại nước ta, theo quy định của Bộ Luật Lao động 2019, ngày nghỉ phép là ngày người lao động không cần thực hiện nghĩa vụ lao động theo hợp đồng và Bộ Luật lao động. Về cơ bản, có nhiều loại ngày nghỉ phép khác nhau, bao gồm ngày nghỉ có lương và không lương.
Nếu trong ngày nghỉ mà người lao động vẫn phải đi làm thì sẽ được hưởng lương tăng ca (áp dụng với ngày nghỉ không hưởng lương), được hưởng lương của ngày nghỉ và cả lương của ngày làm việc (áp dụng với ngày nghỉ có hưởng lương).
Dựa trên Luật Lao động năm 2019, ngày nghỉ phép được chia thành 3 hạng mục sau:
- Nghỉ hàng tuần.
- Nghỉ lễ, tết.
- Nghỉ hàng năm.
Trong những ngày nghỉ này, người lao động có quyền được nghỉ để đảm bảo quyền lợi của mình. Đồng thời, ngày nghỉ có lương hoặc không lương đều là quyền lợi hợp pháp. Nếu không nhận được quyền lợi này, người lao động hoàn toàn có thể khiếu nại đơn vị sử dụng lao động. Vì vậy, mỗi người lao động đều phải có ý thức chủ động tìm hiểu cách tính ngày nghỉ phép năm, để đảm bảo lợi ích cho mình.
Thế nào là ngày nghỉ phép năm?
Ngày nghỉ phép năm là số ngày nghỉ mỗi năm của người lao động. Đây được xem là quyền lợi cơ bản và quan trọng của người lao động có thể hưởng trong một năm. Tuỳ vào quy định, môi trường và tính chất công việc ở mỗi công ty, người lao động sẽ có cách tính ngày nghỉ phép năm khác nhau. Trong một năm, người lao động có thể được nghỉ 12, 14 hoặc 16 ngày. Đối với những người lao động chưa đủ một năm làm việc, chế độ nghỉ phép năm vẫn được áp dụng theo mỗi tháng làm việc, tương ứng với 1 ngày nghỉ phép cộng thêm.
Luật quy định về ngày nghỉ phép năm của người lao động
Theo quy định tại điều số 113 Bộ Luật Lao động năm 2019, ngày nghỉ phép năm được áp dụng như sau:
- Người lao động làm việc đủ 12 tháng tại một đơn vị sử dụng lao động: Được nghỉ phép 12, 14 hoặc 16 ngày tuỳ theo tính chất, môi trường làm việc và quy định của đơn vị sử dụng lao động.
- Người lao động làm việc chưa đủ 12 tháng cho tại một đơn vị sử dụng lao động: Được nghỉ phép năm theo tỷ lệ tương ứng với số tháng làm việc.
- Người lao động bị mất việc, thôi việc nhưng chưa nghỉ hằng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm: Được đơn vị sử dụng lao động thanh toán tiền lương cho những ngày chưa nghỉ.
- Đơn vị sử dụng lao động có trách nhiệm xác định và thực thi lịch nghỉ hằng năm sau khi thông qua sự đồng thuận của người lao động. Đồng thời, đơn vị lao động cũng phải thông báo trước quy định nghỉ phép năm cho người lao động biết. Người lao động được phép thỏa thuận với đơn vị sử dụng lao động về hình thức nghỉ phép như nghỉ hằng năm thành nhiều lần hoặc nghỉ gộp tối đa 3 năm 1 lần.
- Người lao động được tạm ứng lương khi nghỉ hằng năm mà chưa đến kỳ trả lương (Theo quy định tại Khoản 3 Điều 101 của Bộ Luật Lao động).
- Khi nghỉ phép năm, nếu người lao động di chuyển bằng các phương tiện đường bộ, đường sắt, đường thuỷ với số ngày đi đường (cả đi và về) trên 2 ngày, từ ngày thứ 3 trở đi được tính thêm thời gian đi đường ngoài ngày nghỉ năm và chỉ được áp dụng cho 1 lần nghỉ trong năm.
Hướng dẫn cách tính ngày nghỉ phép năm của của người lao động
Cách tính ngày nghỉ phép năm đối với người lao động làm đủ năm
Để tìm hiểu cách tính ngày nghỉ phép năm của người lao động, bạn cần dựa trên thời gian người lao động đã làm việc tại một công ty, doanh nghiệp, tổ chức. Theo quy định của pháp luật, người lao động làm việc đủ năm (đủ 12 tháng) tại đơn vị sử dụng lao động sẽ được nghỉ hằng năm và hưởng nguyên lương dựa trên hợp đồng lao động, cụ thể như sau:
- Đối với người làm việc trong điều kiện bình thường: Nghỉ phép 12 ngày/năm.
- Đối với người làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, độc hại hoặc có điều kiện sinh sống khắc nghiệt theo danh mục do Bộ LĐ-TB&XH chủ trì phối hợp với Bộ Y tế ban hành hoặc lao động chưa thành niên/là người khuyết tật: Nghỉ phép 14 ngày/năm.
- Đối với người làm việc đặc biệt nặng nhọc, nguy hiểm, độc hại hoặc làm việc ở nơi có điều kiện sinh sống đặc biệt khắc nghiệt theo danh mục do Bộ LĐ-TB&XH chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế ban hành: Nghỉ phép 16 ngày/năm.
Bên cạnh đó, cứ 5 năm làm việc cho một đơn vị sử dụng lao động, số ngày nghỉ hằng năm của người lao động được tăng thêm tương ứng 1 ngày.
Thời gian làm việc của người lao động để tính số ngày nghỉ năm là:
- Thời gian học/thực hành nghề để làm việc cho đơn vị sử dụng lao động dựa trên cam kết trong hợp đồng học/thực hành nghề.
- Thời gian thử việc dựa trên hợp đồng lao động và tiếp tục làm việc chính thức cho đơn vị sử dụng lao động.
- Thời gian nghỉ việc có hưởng lương dựa trên Khoản 1 Điều 116 của Bộ Luật Lao động.
- Thời gian nghỉ việc không hưởng lương (nếu được đơn vị sử dụng lao động đồng ý) nhưng cộng dồn không quá 1 tháng.
- Thời gian nghỉ do bệnh nghề nghiệp hoặc tai nạn lao động nhưng không cộng dồn quá 6 tháng.
- Thời gian nghỉ do ốm đau nhưng không cộng dồn quá 2 tháng.
- Thời gian nghỉ do hưởng chế độ thai sản theo quy định của Pháp luật về BHXH.
- Thời gian nghỉ để tham gia hoạt động công đoàn theo quy định của Pháp luật về công đoàn.
- Thời gian nghỉ việc vì bị đơn vị sử dụng lao động tạm đình chỉ công việc.
- Thời gian bị tạm giữ, tạm giam nhưng vẫn được quay lại làm việc do được kết luận không phạm tội theo phán quyết của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Xem thêm: Lương cạnh tranh là gì? Cách deal lương hiệu quả khi JD ghi lương cạnh tranh
Cách tính ngày nghỉ phép năm đối với người lao động làm không đủ năm
Đối với người lao động động làm không đủ năm (chưa đủ 12 tháng), cách tính số ngày nghỉ phép năm của người lao động được tính tương ứng với số tháng làm việc. Nghĩa là cứ mỗi tháng người lao động sẽ được tính 1 ngày nghỉ phép (đối với điều kiện làm việc bình thường). Vì vậy, đơn vị lao động buộc phải áp dụng ngày nghỉ phép năm cho người lao động chưa làm đủ 12 tháng.
Theo Điều 7 Nghị định số 45/2013/NĐ-CP ngày 10/05/2013 của chính phủ hết hiệu lực từ ngày 01/02/2021, số ngày nghỉ phép năm đối với người lao động làm không đủ năm như sau:
“Số ngày nghỉ hằng năm theo Khoản 2, Điều 114 của Bộ luật Lao động được tính như sau: lấy số ngày nghỉ hằng năm cộng với số ngày được nghỉ tăng thêm theo thâm niên (nếu có), chia cho 12 tháng, nhân với số tháng làm việc thực tế trong năm để tính thành số ngày được nghỉ hằng năm; kết quả phép tính lấy tròn số hàng đơn vị, nếu phần thập phân lớn hơn hoặc bằng 0,5 thì làm tròn lên 01 đơn vị.”
Theo quy định của Nghị định số 145/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/02/2021 thay thế cho Nghị định số 45/2013/NĐ-CP là:
“Số ngày nghỉ hằng năm của người lao động làm việc chưa đủ 12 tháng theo quy định tại khoản 2 Điều 113 của Bộ luật Lao động được tính như sau: lấy số ngày nghỉ hằng năm cộng với số ngày được nghỉ tăng thêm theo thâm niên (nếu có), chia cho 12 tháng, nhân với số tháng làm việc thực tế trong năm để tính thành số ngày được nghỉ hằng năm.”
Ví dụ: Chị A làm việc trong điều kiện bình thường và có 12 ngày nghỉ phép năm và 4 ngày nghỉ tăng thêm theo thâm niên. Trong năm 2022, chị A làm việc đến hết tháng 5/2022. Vậy số ngày nghỉ phép trong năm 2022 của chị A là: (12 + 4) / 12 x 5 = 7,8 -> Làm tròn thành 8 ngày nghỉ.
Cách tính ngày nghỉ phép năm theo thâm niên bằng cách nào?
Cách tính ngày nghỉ phép năm theo thâm niên sẽ dựa trên Điều 114 Bộ Luật Lao động năm 2019 như sau:
“Cứ đủ 05 năm làm việc cho một người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ hằng năm của người lao động theo quy định tại khoản 1 Điều 113 của Bộ luật này được tăng thêm tương ứng 01 ngày.”
Ví dụ: Anh B làm việc tại công ty tròn 15 năm liên tục năm tính đến hết tháng 1/2022. Hiện tại, anh B được hưởng 12 ngày phép (làm việc trong điều kiện bình thường) với 2 ngày nghỉ theo thâm niên tổng cộng là 14 ngày. Đến tháng 12/2022, anh B vẫn chưa nghỉ phép năm thì 1 ngày được nghỉ thêm theo thâm niên sẽ được tính vào năm 2022. Vậy, số ngày nghỉ phép năm của anh B là 15 ngày.
Thời điểm tính thâm niên sẽ dựa trên ngày người lao động ký hợp đồng. Thế nên, nếu đến hết tháng 11/2017, anh B mới làm đủ 15 năm mà muốn xin nghỉ phép vào tháng 6/2017, thời điểm ấy anh B chỉ được nghỉ 14 ngày, đến khi hết tháng 11/2017, anh B mới được tính thêm 1 ngày nghỉ nữa.
Câu hỏi thường gặp về cách tính ngày nghỉ phép năm
Khi nào nghỉ việc được hưởng lương?
Theo điều 116 của Bộ Luật Lao động năm 2012 quy định, người lao động nghỉ việc nhưng vẫn được hưởng lương trong các trường hợp sau:
- Người lao động nghỉ việc do kết hôn: Nghỉ tối đa là 3 ngày.
- Người lao động nghỉ việc do con cái kết hôn: Nghỉ tối đa 1 ngày.
- Người lao động có bố mẹ/vợ chồng/con cái không may qua đời: Nghỉ tối đa là 3 ngày.
Vì vậy, để nghỉ việc mà vẫn hưởng lương, người lao động cần có giấy xác nhận từ bệnh viện để chứng minh với đơn vị sử dụng lao động và được cơ quan BHXH chấp nhận. Trong trường hợp muốn nghỉ quá số ngày quy định, người lao động cần thoả thuận với đơn vị sử dụng lao động để giải quyết.
Nghỉ phép năm cộng dồn vào năm sau được không?
Theo quy định của Bộ Luật Lao động năm 2012, người lao động có thể thỏa thuận với đơn vị sử dụng lao động để nghỉ hằng năm thành nhiều lần hoặc nghỉ 3 năm 1 lần. Nếu không thoả thuận được, đơn vị sử dụng lao động sẽ phải thanh toán lương những ngày người lao động được nghỉ nhưng không nghỉ.
Như vậy, qua bài viết trên Nghề Nghiệp Việc Làm 24h đã cung cấp đến độc giả thông tin về cách tính ngày nghỉ phép năm của người lao động. Hy vọng những nội dung trên đã phần nào giải đáp được thắc mắc của bạn về chủ đề này. Đừng quên theo dõi Việc Làm 24h để không bỏ lỡ những công việc hấp dẫn, phù hợp với trình độ và năng lực của bạn.
Xem thêm:
