Để tận dụng tối đa nguồn lực tài chính, các doanh nghiệp cần hiểu rõ các loại chi phí khác nhau, trong đó có chi phí biến đổi là một ví dụ điển hình. Được hình thành từ những sự thay đổi không ngừng của thị trường cũng như môi trường kinh doanh. Chi phí biến đổi hay variable cost là gì? Đâu là cách tính chuẩn xác? Nghề Nghiệp Việc Làm 24h sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây nhé!
Chi phí biến đổi là gì?
Chi phí biến đổi tiếng Anh là Variable Cost. Đây là các khoản chi phí thay đổi tùy thuộc vào sự biến động của thị trường hoặc ảnh hưởng bởi sự thay đổi trong khối lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp tạo ra.
Một số đặc điểm nổi bật:
- Sự biến đổi tổng biên phí: Tổng biên phí thay đổi theo mức độ hoạt động của doanh nghiệp. Khi sản lượng tăng hoặc giảm, tổng chi phí tương ứng để phản ánh sự biến động này.
- Biến phí đơn vị không đổi: Biến phí đơn vị (chi phí cho mỗi đơn vị sản phẩm) không thay đổi khi mức độ hoạt động thay đổi. Điều này có nghĩa là chi phí cho mỗi đơn vị sản phẩm duy trì ổn định, không phụ thuộc vào quy mô sản xuất.
- Biến phí bằng 0 khi không hoạt động: Trong trường hợp không hoạt động, chi phí giảm xuống 0. Khác biệt với chi phí cố định, chi phí không đòi hỏi thanh toán khi không có sản xuất hoặc hoạt động kinh doanh.
Ví dụ:
Khi một doanh nghiệp sản xuất 100 sản phẩm và quyết định mở rộng sản xuất thêm 10 sản phẩm. Trong trường hợp này, bao gồm các yếu tố như chi phí nguyên vật liệu cho 10 sản phẩm thêm, chi phí lao động cho công nhân thêm, chi phí vận chuyển và các chi phí khác liên quan đến việc sản xuất thêm số lượng này.
Chi phí đóng vai trò quan trọng trong quản lý tài chính doanh nghiệp. Bằng cách kiểm soát và dự đoán chi phí, doanh nghiệp có thể điều chỉnh kịp thời chiến lược sản xuất và giữ được lợi thế cạnh tranh. Điều này giúp tối ưu hóa lợi nhuận và sử dụng tài nguyên hiệu quả để đối mặt với biến động của thị trường.
Cách tính chi phí biến đổi
Tổng chi phí biến đổi = Tổng số lượng đầu ra x Chi phí biến đổi trên mỗi đơn vị
Trong đó:
- Tổng chi phí biến đổi: Tổng chi phí biến đổi của doanh nghiệp.
- Tổng số lượng đầu ra: Tổng số lượng sản phẩm/dịch vụ được sản xuất hoặc cung cấp.
- Chi phí biến đổi trên mỗi đơn vị: Chi phí liên quan đến sản xuất mỗi đơn vị sản phẩm/dịch vụ.
Các loại chi phí biến đổi
Chi phí biến đổi tuyến tính
Là chi phí có quan hệ tỷ lệ thuận với mức độ hoạt động. Khi sản xuất tăng, chi phí tuyến tính cũng tăng theo. Bao gồm các chi phí như nguyên liệu trực tiếp, lao động trực tiếp và hoa hồng bán hàng. Để kiểm soát tuyến tính, không chỉ cần kiểm soát tổng số mà còn cần kiểm soát biến phí trên một đơn vị mức độ hoạt động (định mức biến phí) ở các mức độ bi khác nhau.
Chi phí biến đổi cấp bậc
Là những chi phí thay đổi chỉ khi mức độ hoạt động thay đổi nhiều và rõ ràng. Các chi phí như lao động gián tiếp, chi phí bảo trì máy thuộc dạng này. Trong phương diện toán học, biến phí cấp bậc được thể hiện bằng phương trình Y = biXi, trong đó bi là biến phí trên một đơn vị mức độ hoạt động ở phạm vi i. Biến phí cấp bậc thay đổi theo từng cấp và chỉ xuất hiện khi mức độ hoạt động đạt đến một giới hạn cụ thể.
Ví dụ: Một doanh nghiệp sản xuất phụ kiện ô tô cần 1 thợ bảo dưỡng cho mỗi 3 máy phun sơn. Nếu công ty mở rộng lên 5 máy, chi phí bảo dưỡng tăng do phải thuê thêm thợ. Tuy nhiên, khi số lượng máy tăng lên 6, chi phí vẫn giữ nguyên vì doanh nghiệp chỉ cần 2 thợ. Đây là ví dụ về biến phí cấp bậc.
Chi phí biến đổi dạng cong
Trong quá trình nghiên cứu, giả định một quan hệ tuyến tính thường được thực hiện. Tuy nhiên, chi phí biến đổi thực tế thường theo một dạng cong, không tuân theo quan hệ tuyến tính. Dạng cong này có thể phản ánh mối quan hệ phức tạp giữa chi phí và mức độ hoạt động.
Yếu tố nào tác động đến chi phí biến đổi?
Các yếu tố ảnh hưởng đóng vai trò quan trọng trong quản lý tài chính của doanh nghiệp. Dưới đây là những yếu tố chính mà doanh nghiệp cần xem xét để hiểu và quản lý:
Mức độ sản xuất hoặc doanh thu bán hàng
Mức sản xuất hoặc doanh thu bán hàng trực tiếp ảnh hưởng đến chi phí. Khi mức độ hoạt động tăng, chi phí liên quan đến sản xuất và bán hàng cũng tăng theo, bao gồm cả chi phí nguyên vật liệu và lao động.
Giá cả nguyên vật liệu
Giá cả nguyên vật liệu đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chi phí. Sự thay đổi trong giá cả nguyên vật liệu trực tiếp ảnh hưởng, doanh nghiệp cần điều chỉnh chiến lược và giá thành sản phẩm.
Lao động trực tiếp
Số lượng lao động trực tiếp cần thiết để sản xuất hoặc bán hàng đặc biệt quan trọng đối với chi phí. Khi cần thêm lao động, chi phí tăng lên.
Chi phí vận chuyển
Chi phí vận chuyển là yếu tố quyết định khi sản phẩm cần được chuyển đến nhiều địa điểm. Biến động trong chi phí vận chuyển có thể tác động trực tiếp đến giá thành và lợi nhuận.
Các yếu tố khác
Những yếu tố khác như chi phí quảng cáo, bảo trì thiết bị, và tiền thuê mặt bằng đều có thể ảnh hưởng đến chi phí.
Để quản lý hiệu quả, doanh nghiệp cần liên tục theo dõi và đánh giá, áp dụng các chiến lược linh hoạt và đề xuất các biện pháp kiểm soát để tối ưu hóa lợi nhuận và duy trì sự ổn định trong môi trường kinh doanh đầy biến động.
Chi phí biến đổi ảnh hưởng như thế nào đến doanh nghiệp?
Ảnh hưởng đến lợi nhuận
Khi chi phí tăng, đặc biệt là khi giá bán không tăng tương ứng, lợi nhuận của doanh nghiệp có thể giảm. Nếu kéo dài, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn về mặt tài chính.
Tăng độ linh hoạt khi quản lý
Chi phí mang lại tính linh hoạt cho doanh nghiệp. Khi doanh số giảm, doanh nghiệp có thể giảm chi phí bằng cách điều chỉnh sản xuất.
Kiểm soát mức độ cạnh tranh
Quản lý hiệu quả giúp doanh nghiệp giữ chi phí sản xuất và cung ứng thấp hơn. Điều này có thể dẫn đến khả năng cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ với giá cạnh tranh, tăng thị phần và doanh thu.
Quản lý rủi ro tốt hơn
Hiểu rõ tác động giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro tốt hơn. Đối mặt với biến động, doanh nghiệp có thể thực hiện biện pháp để giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực, chẳng hạn như đa dạng hóa sản phẩm hoặc dịch vụ để giảm sự phụ thuộc vào một nguồn thu nhập cụ thể.
Phân biệt chi phí biến đổi và chi phí cố định
Ý nghĩa
- Chi phí cố định: Đây là những chi phí mà doanh nghiệp phải chi trả và vẫn giữ nguyên bất kể sản xuất hay bán ra có tăng hay giảm. Những chi phí này xuất hiện đều đặn và không phụ thuộc vào số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ doanh nghiệp cung cấp.
- Chi phí biến đổi: Ngược lại, chi phí thay đổi theo mức độ hoạt động của doanh nghiệp. Khi sản xuất tăng, chi phí cũng tăng theo, và ngược lại.
Thời điểm phát sinh
- Chi phí cố định: Chi phí cố định là xác định và phát sinh ngay cả khi không có sản xuất hoặc doanh số bán hàng. Ví dụ như tiền thuê nhà, chi phí quản lý cố định, và các loại chi phí không biến đổi theo sản xuất.
- Chi phí biến đổi: Ngược lại, chi phí chỉ phát sinh khi có sản xuất hoặc doanh số bán hàng.
Đơn giá
- Chi phí cố định: Thay đổi chi phí cố định theo đơn vị, tỷ lệ nghịch với số lượng sản phẩm được sản xuất. Nghĩa là khi sản xuất tăng, chi phí cố định trên mỗi đơn vị giảm và ngược lại.
- Chi phí biến đổi: Chi phí vẫn giữ nguyên trên mỗi đơn vị, không thay đổi theo tỷ lệ nghịch.
Các yếu tố cấu thành
- Chi phí cố định: Bao gồm chi phí sản xuất cố định, chi phí quản lý cố định, chi phí bán hàng và phân phối cố định.
- Chi phí biến đổi: Bao gồm nguyên liệu trực tiếp, lao động trực tiếp, chi phí trực tiếp, chi phí sản xuất biến, chi phí bán hàng và phân phối thay đổi. Những chi phí này biến động theo mức độ hoạt động của doanh nghiệp.
Các thành phần liên quan
- Chi phí cố định: Bao gồm khấu hao, chi phí thuê nhà, tiền lương, bảo hiểm và các chi phí ổn định không phụ thuộc vào sản xuất.
- Chi phí biến đổi: Bao gồm vật liệu tiêu thụ, tiền lương, chi phí đóng gói, và các chi phí liên quan trực tiếp đến sản xuất và doanh số bán hàng.
Phương pháp quản lý hiệu quả
Xác định đúng chi phí biến đổi
Bước đầu tiên là xác định và phân loại chi phí. Nhận biết các yếu tố như chi phí nguyên vật liệu, nhân công có thể giúp doanh nghiệp hiểu rõ nguồn gốc và cách ảnh hưởng của chi phí.
Điều chỉnh hoạt động sản xuất và doanh số
Khi chi phí tăng, doanh nghiệp có thể điều chỉnh sản xuất và doanh số để tối ưu hóa chi phí. Việc linh hoạt trong quyết định sản xuất và doanh số giúp giảm thiểu tác động tiêu cực.
Sản xuất linh hoạt
Sử dụng công nghệ tiên tiến và tự động hóa quy trình sản xuất giúp doanh nghiệp thích ứng nhanh chóng với thay đổi trong nhu cầu hoặc chi phí biến đổi. Sản xuất linh hoạt tạo điều kiện cho sự điều chỉnh linh hoạt theo mức độ hoạt động.
Áp dụng công nghệ mới
Công nghệ có thể giúp giảm chi phí thông qua tự động hóa và tối ưu hóa quy trình. Áp dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng, phần mềm quản lý chuỗi cung ứng và các công nghệ khác có thể giảm lãng phí và tăng hiệu suất.
Theo dõi chi phí
Thiết lập các biện pháp kiểm soát chi phí, bao gồm theo dõi chi phí, giám sát mức tồn kho, và đàm phán giá với nhà cung cấp. Việc kiểm soát chi phí định kỳ giúp doanh nghiệp phát hiện và khắc phục vấn đề ngay từ khi chúng xuất hiện.
Xem thêm: Chi phí ẩn: Gánh nặng vô hình khiến bạn kinh doanh thất bại
Phân tích chi phí, doanh thu
Phân tích chi phí và doanh thu giúp doanh nghiệp hiểu rõ cấu trúc chi phí và xác định các điểm có thể cải thiện.
Đào tạo nhân viên
Đầu tư vào đào tạo nhân viên về quản lý chi phí giúp họ hiểu rõ về chi phí cố định và chi phí biến đổi.
Điều chỉnh giá
Khi chi phí tăng, doanh nghiệp có thể xem xét việc điều chỉnh giá để bù đắp. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ về tác động của việc tăng giá đối với khách hàng và tổng thể của doanh nghiệp.
Thiết lập ngân sách chi phí
Thiết lập ngân sách chi phí giúp dự báo và xác định cơ hội tiết kiệm chi phí.
Vieclam24h.vn hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về loại chi phí này khi điều hành doanh nghiệp. Đừng quên theo dõi Nghề Nghiệp Việc Làm 24h để tiếp tục khám phá những thông tin hữu ích khác bạn nhé!
Ngoài ra, hiện Vieclam24h.vn đã trang bị tính năng tạo CV miễn phí giúp hành trình tìm việc trở nên đơn giản cho ứng viên. Hàng trăm mẫu CV với nhiều màu sắc, bố cục cho bạn thỏa sức sáng tạo và tùy chỉnh để sở hữu bộ CV xin việc cực ấn tượng.
Xem thêm: Overhead Cost là gì? Phương pháp quản lý tối ưu chi phí chung cho doanh nghiệp
