Bạn thường hay nghe đến tiền tip (tiền boa, tiền bo) nhưng đã bao giờ thắc mắc nguồn gốc đến từ đâu chưa? Tiền tip là gì? Tiền tip và tiền bo có giống nhau không? Nguyên tắc chia tiền tip ra sao? Làm thế nào để nhận được nhiều tiền tip? Nghề Nghiệp Việc Làm 24h sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để hiểu rõ hơn về khái niệm này.
Tìm hiểu về tiền tip
Khái niệm tiền tip là gì?
Tiền tip là khoản tiền mà khách hàng thưởng thêm cho nhân viên trên tinh thần tự nguyện. Tiền tip có thể ít hoặc nhiều phụ thuộc vào mức độ hài lòng của khách hàng. Khi bạn nhận được tiền tip chứng tỏ họ đánh giá cao về thái độ phục vụ hoặc chất lượng sản phẩm mà bạn đã đáp ứng.
Tiền boa, tiền tip và tiền bo đều có nghĩa chung giống nhau là cho, thưởng, tặng thêm. Từ boa (pourboire) vay mượn tiếng Pháp, trước đây người Việt phát âm là puốc boa, puộc boa, sau này nói ngắn gọn thành bo. Còn tip xuất phát từ tiếng Anh, nó bắt nguồn từ chữ tipping.
Nguồn gốc và ý nghĩa tiền tip là gì?
Không ai biết rõ tiền tip có nguồn gốc từ đâu, một số thông tin chia sẻ rằng nó bắt nguồn từ Anh vào khoảng thế kỷ 16, có nơi lại nói khái niệm này xuất hiện vào thế kỷ 19 ở Hoa Kỳ. Tóm lại, thuật ngữ này có nguồn gốc từ phương Tây. Vào thời điểm đó, các ông chủ nhà hàng, khách sạn, quán ăn đã khuyến khích khách hàng trả thêm tiền tip cho nhân viên phục vụ để ghi nhận nỗ lực nhân viên.
Ở mỗi quốc gia sẽ có văn hóa tiền tip khác nhau, có nơi tiền tip như một nguyên tắc bắt buộc và trở thành nguồn thu nhập của nhân viên. Có nơi, tiền tip không được coi trọng, ngược lại còn dễ gây hiểu lầm là thái độ coi thường, thiếu tôn trọng người khác.
Quy tắc chia tiền tip thế nào?
Quy tắc chia tiền tip ở mỗi quốc gia, mỗi nơi làm việc và ngành nghề sẽ khác. Đây là 3 cách chia phổ biến.
Tip cho cá nhân
- Ưu điểm: Cách chia này thường áp dụng tại các quán ăn, nhà hàng, khách sạn quy mô nhỏ vì số tiền thưởng không lớn. Khách hàng quý mến gửi tip cho ai thì nhân viên đó sẽ được hưởng hết số tiền tip. Hình thức này đánh giá đúng năng lực, thái độ phục vụ của nhân viên, là động lực để các nhân viên cố gắng.
- Hạn chế: Trong một môi trường làm việc nhưng nhân viên này được chú ý và quan tâm hơn nhân viên khác, dễ gây mất sự đoàn kết vì ghen ghét lẫn nhau. Ngoài ra, với những nhân viên không được nhận tiền tip sẽ có thái độ phục vụ hời hợt.
- Cách giải quyết: Người chủ nhà hàng cần định hướng đúng thái độ phục vụ của nhân viên với mọi khách hàng là nhất quán, không có sự phân biệt. Chủ doanh nghiệp cũng cần quan tâm đến lương, thưởng của nhân viên, đảm bảo đánh giá đúng năng lực giúp họ yên tâm làm việc mà không quan tâm tiền tip.
Tip chia cho từng bộ phận
Các nhà hàng, khách sạn, resort đều có nhiều bộ phận: lễ tân, buồng phòng, tiền sảnh, Spa… Khi nhận được tiền tip, nhân viên sẽ giao lại số tiền thưởng cho người quản lý/phụ trách. Số tiền này sau đó được chia cho từng bộ phận theo tỷ lệ quy định.
Ưu điểm: Đánh giá được hiệu quả làm việc của từng bộ phận, các nhân viên đều được hưởng tiền tip.
Hạn chế: Người quản lý mất nhiều thời gian hơn để giám sát, quản lý và đánh giá chất lượng làm việc của từng bộ phận. Bộ phận nào cũng quan trọng, tuy nhiên, việc so sánh, phân chia tỷ lệ % tip khó đảm bảo hài lòng tất cả mọi người.
Hướng giải quyết: Mỗi đơn vị, doanh nghiệp cần đưa ra hình thức quản lý chặt chẽ và KPI phù hợp với mỗi bộ phận. Từ đó giúp dễ dàng đánh giá năng suất làm việc và là cơ sở để chia tỷ lệ phần trăm tip.
Tip chia đều cho toàn thể nhân viên
- Ưu điểm: Tiền tip của khách hàng đều được tổng hợp lại và chia đều cho toàn bộ nhân viên. Cách chia này tạo sự khích lệ, động viên tới những bộ phận, nhân viên không trực tiếp tiếp xúc với khách hàng (nhà kho, bếp, lao công…).
- Hạn chế: Những nhân viên làm nhiều hơn sẽ cảm thấy bất công.
- Hướng giải quyết: Nên chia tiền tip theo từng bộ phận dựa vào vai trò, đóng góp khác nhau.
Ở mỗi doanh nghiệp sẽ có những nguyên tắc riêng. Tuy nhiên, tiền bạc là vấn đề rất nhạy cảm, dễ xảy ra mâu thuẫn. Do đó, người đứng đầu/quản lý cần xem xét kỹ lưỡng và phân chia tiền tip cho mỗi cá nhân/bộ phận sao cho phù hợp.
Văn hóa tiền tip ở Việt Nam và trên thế giới
Văn hóa tiền tip tại Việt Nam là gì?
Văn hóa tiền tip ở Việt Nam không bắt buộc, phần lớn người Việt họ không có thói quen gửi tiền tip. Văn hóa tiền tip của người Việt sẽ khác nhau theo vùng miền và đặc thù mỗi ngành. Ví dụ như tiền tip thường được thưởng cho nhân viên ở các khách sạn, nhà hàng lớn, quán bar… Với hàng quán bình dân cũng có nhưng rất ít.
Văn hóa tiền tip trên thế giới là gì?
Tiền tip phổ biến ở các nước châu Âu, châu Mỹ, điển hình như tại Mỹ, các hóa đơn thanh toán dịch vụ đều tính thêm 15 – 20% phí tip.
Ngoài phí dịch vụ bắt buộc, bạn dễ dàng bắt gặp các cửa hàng thức ăn nhanh, siêu thị có hộp đựng đựng tiền tip ở quầy. Chúng thường ghi dòng chữ: “Tips Welcome”. Có lẽ bạn đang thắc mắc trường hợp tôi không thích dịch vụ, sản phẩm của họ và không tip thì sao? Câu trả lời là “không sao cả”. Nếu nhà hàng phục vụ thiếu chuyên nghiệp, đồ ăn nguội, kém chất lượng, bạn hãy trao đổi với người quản lý và nhân viên phục vụ, việc không tip chẳng có gì phải ngại ngùng.
Một số nước Canada, Pháp, Hungary, Romania, Nga, Tây Ban Nha… mọi nhà hàng, khách sạn, quán bar đều mong muốn nhận được tiền tip từ khách hàng khoảng 5 – 20%.
Các quốc gia không phổ biến tiền tip như: Hà Lan, Đức, Singapore, Thái Lan, Trung Quốc… Đặc biệt, ở Italy và Nhật Bản việc đưa tiền tip cho nhân viên là điều cấm kỵ, là bất lịch sự, thiếu tôn trọng người phục vụ. Người Nhật luôn nỗ lực, chăm chỉ làm việc và không có thói quen trông đợi khoản tiền tip của khách hàng. Cho dù có tiền thưởng hay không thì họ vẫn làm việc siêng năng với thái độ tận tình, chu đáo nhất.
Kinh nghiệm để được nhận nhiều tiền tip là gì?
Sau đây là một số kinh nghiệm để giúp bạn nhận được nhiều tiền tip hơn:
- Cung cấp sản phẩm, dịch vụ tốt: Luôn đảm bảo cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, chất lượng cao. Thường xuyên lắng nghe và hiểu nhu cầu của khách hàng, đáp ứng mọi yêu cầu nhanh chóng.
- Thái độ phục vụ vui vẻ, nhiệt tình: Thái độ cởi mở, thân thiện sẽ tạo ấn tượng với khách hàng ngay từ đầu. Bạn cần chú ý luôn nở nụ cười chào đón, hành động cử chỉ lịch sự. Hơn hết, cần hỗ trợ tận tình nếu khách hàng cần giúp đỡ, chủ động trò chuyện, lắng nghe để tạo sự gắn kết.
- Xây dựng mối quan hệ lâu dài: Nếu có thể, bạn nên tạo mối quan hệ thân thiết với khách hàng, nên chủ động ghi nhớ thói quen, sở thích của họ để phục vụ tốt hơn.
- Không ngừng nâng cao kỹ năng: Luôn cải thiện và nâng cao kỹ năng làm việc. Tham gia các khóa đào tạo, đọc sách và nghiên cứu để trở thành một nhân viên chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm.
- Gợi ý tip: Để khách hàng biết tip là một phần trong khoản thu nhập của bạn, hãy khéo léo trong quá trình phục vụ. Ví dụ như để lại giấy note nhắc họ tip cho mình nếu như hài lòng về chất lượng.
Việc nhận được tiền tip nhiều hay không phụ thuộc vào vô số yếu tố: văn hoá tip của địa phương, thu nhập của khách hàng, hoặc thậm chí may mắn. Tuy nhiên, nếu bạn cung cấp dịch vụ tốt, biết xây dựng mối quan hệ thân thiết với khách hàng và có phong cách làm việc chuyên nghiệp, chắc chắn sẽ có nhiều cơ hội nhận những khoản tip lớn.
Những ai sẽ được nhận tiền tip
Tiền tip sử dụng phổ biến trong các ngành dịch vụ F&B (Food and Beverage Service), cụ thể như: nhà hàng, khách sạn, địa điểm ăn uống, khu du lịch… dưới đây là những người thường sẽ được nhận tiền tip.
Nhân viên phục vụ, chăm sóc
Ở nhiều nơi, nhiều nhà hàng, khách sạn, tiền tip được tính thẳng vào hóa đơn thanh toán, thông thường sẽ chiếm khoảng từ 5 – 10%, thậm chí 20%. Nhân viên phục vụ, chăm sóc là nhóm người dễ nhận được tiền tip nhất.
Nhân viên lễ tân
Là người hỗ trợ khách hàng đầu tiên (check in) và cuối cùng (check out), đồng thời tư vấn, giải đáp mọi thắc mắc cho khách hàng, bộ phận này cũng thường xuyên được nhận tiền tip.
Nhân viên buồng phòng
Là nhóm người mang đến cho khách hàng một không gian nghỉ ngơi đẹp, sạch sẽ và họ cũng là người dọn dẹp, vệ sinh lại căn phòng sau khi khách hàng đã sử dụng xong. Chính vì công việc ý nghĩa này mà nhiều “khách sộp” không ngại chi tip.
Xem thêm: Công việc của nhân viên buồng phòng là gì, mức thu nhập ra sao?
Tài xế lái xe
Tài xế khách sạn, nhà nghỉ thường nhận tiền tip từ khách bởi họ có thái độ tận tình đón tiếp, thường xuyên phải chờ đợi. Đặc biệt, trong suốt quá trình di chuyển luôn đảm bảo sự an toàn cho khách hàng.
Một số lưu ý khi đưa tiền tip là gì?
Tiền tip là một phần của thu nhập của nhân viên phục vụ và nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của họ. Khi đưa tiền tip cần ghi nhớ những lưu ý dưới đây.
- Tính phần trăm: Ở nhiều quốc gia, phần trăm tiền tip được tính từ 15% – 20% của tổng số tiền hóa đơn. Bạn có thể tăng hoặc giảm phần trăm này tùy thuộc vào chất lượng dịch vụ và khả năng chi trả.
- Đánh giá dựa trên chất lượng dịch vụ: Nếu bạn hài lòng về thái độ, chất lượng dịch vụ, hãy xem xét tip một khoản tiền phù hợp. Ngược lại, dịch vụ không đạt yêu cầu hoặc có vấn đề khiến bạn khó chịu, bạn có thể đưa một khoản tip nhỏ hoặc không tip.
- Quyền lợi pháp lý và quy định: Hãy tìm hiểu các quy định và quyền lợi pháp lý liên quan đến việc đưa tiền tip ở nơi bạn đến. Ở một số quốc gia, tiền tip không phổ biến, nhưng cũng có những nơi tiền tip là khoản bắt buộc.
- Đưa tip một cách tôn trọng: Lựa chọn cách thức đưa tiền tip phù hợp thể hiện sự tôn trọng đối với nhân viên phục vụ.
Như vậy, thông qua bài viết này bạn đã hiểu rõ về khái niệm “Tip là gì” rồi đúng không? Đối với khách hàng, tiền tip không đơn giản là khoản tiền cho đi mà còn là sự chân thành, lòng biết ơn, là cách mà họ tôn trọng người phục vụ. Đối với người nhận, tiền tip giúp họ có thêm thu nhập, hơn hết đó còn là niềm vui, sự khích lệ không ngừng cố gắng để hoàn thành tốt mọi công việc.
Bên cạnh đó, Vieclam24h.vn hiện đã có tính năng tạo CV cực đơn giản với hàng ngàn mẫu CV ấn tượng, đầy đủ thông tin giúp bạn dễ dàng ghi điểm tuyệt đối với nhà tuyển dụng trong lần gặp đầu tiên. Truy cập ngay để thỏa sức sáng tạo CV cá nhân với chức năng tùy chỉnh màu sắc, nội dung, bố cục,… để tìm việc nhanh chóng tại môi trường làm việc mơ ước nhé.
Xem thêm: Tiền hoa hồng là gì? Tiết lộ 5 cách tính tiền hoa hồng chuẩn nhất hiện nay
