Bạn có nhớ lần gần đây nhất mình muốn chạy trốn khỏi thực tại là lúc nào không và bạn muốn trốn chạy khỏi điều gì? Sau cuộc bỏ chạy ấy, mọi việc tiến triển ra sao, vấn đề có được giải quyết ổn thỏa như bạn mong muốn? Có một thuật ngữ đề cập đến hành động muốn thoát khỏi thực tại là “escapism”. Vậy escapism là gì, có giúp ích được gì không? Hãy cùng Nghề Nghiệp Việc Làm 24h tìm hiểu ở bài viết dưới đây.
Escapism là gì?
Escapism hay còn gọi là chủ nghĩa thoát ly thường được sử dụng để mô tả hành vi hoặc tư duy tránh xa, thoát khỏi thực tế, thường bằng cách đắm chìm vào một thế giới ảo. Chủ nghĩa thoát ly xảy ra khi bạn đang cố gắng trốn tránh điều gì đó và được thể hiện ở nhiều hình thức khác nhau. Chẳng hạn như đọc sách, xem phim, chơi trò chơi điện tử, du lịch ảo qua các bức ảnh, video hay thậm chí sử dụng các chất gây nghiện để tạm thời tránh xa khỏi hiện thực.
Những biểu hiện của escapism là gì?
Trong cuộc sống đa số con người đều muốn trốn tránh khỏi nỗi sợ hãi, cô đơn, nỗi đau, quá khứ và sự thất vọng. Có nhiều cách để thoát khỏi thực tế mà chúng ta không thích. Chẳng hạn khi đối mặt với deadline trong công việc, nhiều người chọn cách dành hàng giờ chơi game.
Không phải ngẫu nhiên mà một nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Mannheim tiết lộ rằng số giờ người trưởng thành dành để xem tivi là một dấu hiệu về mức độ thoát ly thực tế của họ. Các nhà tâm lý này cho rằng những người có khả năng tự nhận thức về cảm xúc và nội tâm của mình ít có xu hướng xem tivi hàng giờ mỗi ngày hơn.
Với sự phát triển của công nghệ, những hình thức escapism phổ biến là tìm kiếm, theo dõi thông tin có vẻ quan trọng, chơi game, lướt mạng xã hội. Ngay cả du lịch cũng có thể là một biểu hiện của việc trốn tránh thực tế, đặc biệt khi mục đích của những chuyến đi không phải là khám phá một địa điểm mới mà chỉ đơn giản là thoát khỏi nơi/tình huống mà bạn cảm thấy không thể chịu đựng nổi.
Tất nhiên, rượu bia và các chất kích thích khác cũng là một cách được sử dụng để trốn tránh thực tế. Chất kích thích làm thay đổi các chức năng nhận thức của bạn, làm mất kết nối với chính mình và khiến bạn dễ dàng phớt lờ thực tế hơn, đồng thời gây ra những tổn hại về tinh thần và thể chất.
Xem thêm: Burn out là gì? Làm sao để thoát khỏi tình trạng kiệt sức chốn công sở?
Chủ nghĩa thoát ly sẽ giúp bạn đối phó khó khăn hay nhấn chìm bạn?
Mong muốn muốn trốn thoát không tốt cũng không xấu. Tất cả chúng ta đều là những kẻ trốn chạy theo một cách nào đó, chẳng hạn như thỉnh thoảng bạn cần phải ngắt kết nối với công việc để nghỉ ngơi và làm mới lại bản thân. Trong một số trường hợp, escapism giúp đối phó tốt hơn với những tiêu cực và cảm xúc không thể kiểm soát. Tuy nhiên, chủ nghĩa thoát ly cũng sẽ hủy diệt bạn nếu không đủ sức nhận thức được hành động của chính mình.
Những lợi ích của escapism là gì?
Chủ nghĩa thoát ly tích cực tập trung vào các hoạt động mang tính xây dựng và cân bằng với các lĩnh vực khác trong cuộc sống. Khi thực hiện các hoạt động escapism có ý thức, bạn sẽ hình thành những thói quen tốt như đọc sách, lắng nghe bản thân và phát triển khả năng sáng tạo. Một số lợi ích khác của escapism tích cực như:
1. Hạnh phúc
Mặc dù chỉ là tạm thời nhưng hành động trốn tránh này hứa hẹn mang lại những khoảnh khắc vui vẻ, hạnh phúc. Vì vậy “biến mất” khỏi thực tại một khoảng thời gian cũng rất đáng. Nghỉ ngơi, thư giãn và ngắt kết nối có thể tốt cho sức khỏe. Đôi khi bạn muốn đi du lịch đến một nơi thoải mái hơn, không có trách nhiệm, không có vấn đề. Dù những lo lắng, căng thẳng vẫn còn ở đó khi bạn trở lại nhưng bạn đã biết cách đối phó, tìm ra giải pháp vì tâm trí, tinh thần đã được nghỉ ngơi và hồi phục.
2. Khai thác khả năng sáng tạo
Sự sáng tạo của bạn nhiều lúc bị cản trở bởi những cảm xúc tiêu cực. Do đó, thoát khỏi vòng vây này bằng những hoạt động như đọc sách, xem phim, đi du lịch có thể tạo cảm hứng và khơi dậy sức sống sáng tạo của bạn.
Xem thêm: Bật mí 6 cách sáng tạo trong công việc giúp mỗi ngày đi làm là một ngày vui
3. Tìm thấy động lực
Đôi khi dù bạn làm việc chăm chỉ đến mấy, mọi chuyện không như ý vẫn có thể xuất hiện khiến bạn cảm thấy rằng tất cả những nỗ lực đó chẳng là gì cả và muốn từ bỏ. Việc chạy trốn khỏi thực tại có thể giúp bạn tìm thấy động lực để tiếp tục cố gắng vì ở một “thực tại khác” bạn cảm nhận được giá trị của những gì mình đã làm.
4. Giải pháp trị liệu hiệu quả
Tất cả chúng ta đều cần được nghỉ ngơi khỏi nhịp sống hối hả. Do đó escapism là cách hữu hiệu để giảm stress và tránh bị kiệt sức. Ngoài ra, escapism còn có thể làm giảm chứng rối loạn âu lo vì giúp tâm trí không còn lo lắng về hiện tại.
Xem thêm: Bed Rotting – Nằm dài cả ngày: Phương pháp tự chữa lành hay hủy hoại bản thân?
Mặt tối của escapism là gì?
Chủ nghĩa thoát ly không lành mạnh có thể dẫn đến những điều sau đây:
1. Trì hoãn
Thói quen trì hoãn được hình thành từ những lần trốn tránh thực tế, đặc biệt là trong công việc. Điều này có thể phát sinh từ nhu cầu thoát khỏi cảm xúc tiêu cực như không có cảm hứng, chán nản hoặc bị thúc giục.
Xem thêm: Bí mật của trì hoãn là gì, vì sao bạn luôn mắc bệnh để mai tính?
2. Chối bỏ và rối loạn tâm thần
Những người trốn chạy sống trong sự phủ nhận thường từ chối các chuẩn mực xã hội, có quan điểm cứng nhắc về cuộc sống và đôi khi trở nên cô lập. Chẳng hạn như không chấp nhận một chuẩn đoán về bệnh của bản thân vì cho rằng điều đó quá kinh khủng. Sự từ chối này có thể dẫn đến việc kiểm soát bệnh kém, cuối cùng sẽ trở nên tồi tệ hơn so với những gì tưởng tượng. Hay tâm lý không thể chấp nhận sự ra đi mãi mãi của ai đó thường dẫn đến rối loạn tâm thần, không còn kết nối với thực tế và xuất hiện cả ảo giác.
3. Nghiện ngập
Nghiện chất kích thích thường mang lại cảm giác nhẹ nhõm giả tạo. Trong đó bia, rượu bị lạm dụng nhiều vì chúng thường làm tê liệt nhận thức, giúp bạn quên đi những điều tệ hại mà bản thân không dám chấp nhận.
Ngừng trốn chạy và bắt đầu đối mặt
Như đã nói, tất cả chúng ta đều không ít lần trốn chạy thực tế nhưng điều quan trọng là cần có nhận thức đúng đắn về hành vi này. Bề ngoài trông chúng có vẻ tích cực nhưng thật sự có đúng như vậy? Chìa khóa ở đây là việc tự hỏi bản thân xem liệu đó có phải là cái cớ để trốn tránh sự tự kiểm điểm cần thiết hay không.
Uống một ly rượu và nghe nhạc sau một ngày dài làm việc là cách thư giãn tuyệt vời. Nhưng nếu bạn rời khỏi nhà để đi tìm rượu vì không thể đối mặt với thực tế hiện tại thì hãy dừng lại để tự hỏi mình điều đó có cần thiết hay không. Đi du lịch chỉ vì bạn cảm thấy muốn ngắt kết nối với mọi thứ là ý kiến hay để tìm lại sự cân bằng. Tuy nhiên nếu bạn tiếp tục hành trình này vì muốn thoát khỏi đối tác hay sếp, hẳn là cần xem xét lại.
Càng dành nhiều thời gian trốn thoát, bạn càng có ít thời gian hơn để suy ngẫm về những gì đang xảy ra và cảm xúc đang như thế nào. Bạn cần lưu ý rằng chạy trốn không ngừng sẽ không bỏ lại tiêu cực mà chỉ làm trầm trọng hơn vì không có nơi nào trên thế giới để bạn chạy trốn chính mình. Chừng nào bạn còn tiếp tục lảng tránh vấn đề, cảm xúc tiêu cực vẫn còn âm ỉ bên trong vì chưa được giải quyết. Điều này sẽ khiến bạn liên tục muốn trốn tránh thực tế đầy bất an, đe dọa và nhốt bạn trong một vòng luẩn quẩn.
Mặc dù escapism vẫn là một giải pháp hữu hiệu để đối phó với tiêu cực khi cần thiết nhưng bạn cần đủ chín chắn để biết khi nào đã đến lúc quay lại thực tế và giải quyết vấn đề.
Xem thêm: Top các bài test trầm cảm uy tín, nếu cảm thấy chán nản bạn nên làm ngay!
Cách để thoát khỏi tình trạng escapism là gì?
3 câu hỏi sau đây sẽ giúp bạn “sống chậm lại” ngay khi có ý định trốn tránh thực tế:
– Những gì bạn đang/sẽ làm có giúp giải quyết vấn đề không? Bước đầu tiên để phá vỡ vòng lặp chạy trốn là nhận ra rằng bạn đang trốn chạy. Để làm được điều này, hãy trung thực trả lời câu hỏi trên. Vì có thể việc bạn đang và sẽ làm sẽ mang lại sự thoải mái nhất thời nhưng hoàn toàn không phải là giải pháp lâu dài.
– Điều gì làm bạn khó chịu, lo lắng, sợ hãi? Câu hỏi này giúp bạn phát hiện chính xác bạn đang trốn tránh điều gì. Để có câu trả lời chính xác, bạn cần đi sâu vào bản thân và có thể cần nhiều thời gian vì không phải lúc nào cũng dễ dàng có được câu trả lời.
– Bạn muốn cuộc sống như thế nào? Mục đích của câu hỏi thứ 3 là tìm kiếm giải pháp để giải quyết giúp bạn không còn hoặc bớt tiêu cực. Khi tự hỏi câu này là bạn đang phóng chiếu bản thân vào tương lai để hình dung cách bạn muốn sống và cả phiên bản bạn muốn trở thành.
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng đó là hành động. Mọi thứ chỉ sẽ dừng lại ở suy nghĩ nếu không đưa vào thực tế. Và như vậy escapism vẫn sẽ chưa được giải quyết triệt để. Như nhà tâm lý học nổi tiếng Carl Jung đã nói “Bạn là những gì bạn làm, không phải những gì bạn nói bạn sẽ làm”.
Với những thông tin trên, hy vọng bạn đọc đã hiểu hơn về escapism là gì và có cách nhìn nhận đúng đắn về chủ nghĩa thoát ly để hành động phù hợp khi đối mặt với những vấn đề trong cuộc sống. Hãy truy cập blog của Việc Làm 24h để khám phá thêm nhiều chủ đề hấp dẫn khác nhé
Xem thêm: Chế độ nghỉ thai sản áp dụng như thế nào? Quy định về chế độ nghỉ thai sản mới nhất
