Một lời trêu đùa quá trớn hay một hành động soi mói người khác, chính là một trong những biểu hiện của “bắt nạt công sở” (Workplace bullying). Vậy đâu là dấu hiệu của hành vi bắt nạt công sở? Bạn có đang vô tình “bắt nạt” đồng nghiệp hay không? Và nếu bạn đang là nạn nhân bị công ty bắt nạt thì bạn phải làm gì?
Hiện nay, bắt nạt công sở tồn tại ở nhiều doanh nghiệp và ngành công nghiệp khác nhau. Nhưng đây là một trong những chủ đề không được nói ra nhiều nhất. Công ty hỗ trợ nhân sự và sức khỏe và an toàn Citation, gần đây đã khảo sát 1.000 người để hiểu những lý do hàng đầu khiến 55% nhân viên nghỉ việc trong vòng 12 tháng kể từ khi bắt đầu. Kết quả khảo sát thật gây sốc. 69% nhân viên thừa nhận đã bỏ việc trong năm đầu tiên do quản lý tồi và 62% rời đi do môi trường làm việc thù địch hay bị bắt nạt công sở.
Công ty bắt nạt là gì?
Tương tự như bắt nạt học đường, bắt nạt công sở (Workplace Bullying) xảy ra khi một người hoặc một nhóm người cố ý gây tổn hại hay tổn thương cho người khác tại nơi làm việc. Nó có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, sự nghiệp và thậm chí là cuộc sống gia đình của người bị bắt nạt. Và vì một số lượng lớn các ông chủ là những kẻ bắt nạt, nên nhiều nhân viên bị bắt nạt phải chịu đựng trong im lặng.
Bắt nạt công sở có thể bao gồm các hành động:
- Bắt nạt bằng lời nói: bằng những lời nói đùa cợt hay pha trò quá trớn, cà khịa, hạ thấp, sỉ nhục, mắng nhiếc, nói xấu,…
- Bắt nạt thể xác: như cô lập, đe dọa, xâm phạm quyền riêng tư, đổ lỗi, tranh công, phá hoại hoặc gây cản trở công việc,…
- Thể chế công ty: như cấp trên bắt nhân viên làm thêm giờ, loại bỏ nhân viên khỏi các cuộc họp,…
Nguyên nhân của tình trạng bắt nạt công sở
Có nhiều lý do tại sao lại xuất hiện tình trạng công ty bắt nạt. Phần lớn xuất phát từ nhu cầu kiểm soát cá nhân của họ. Về cơ bản, những người này muốn có được mọi thứ theo cách của họ. Nếu những người khác không tuân thủ, họ sẽ trở thành mục tiêu.
Sự mất cân bằng quyền lực
Khi có sự chênh lệch về quyền lực, những kẻ bắt nạt sử dụng “quyền lực” của mình để thống trị và khống chế người khác. Việc này thường xuất phát từ những người cấp trên, có địa vị xã hội cao hơn, hay có nhiều ảnh hưởng trong công ty hơn.
Một số biểu hiện của sếp thích bắt nạt:
- Giao cho bạn những công việc vô lý và khó nhằn, vượt quá khả năng của bạn;
- Liên tục gây khó dễ cho bạn khi thực hiện nhiệm vụ;
- Đe dọa phạt, trừ lương hay sa thải bạn để thể hiện sự kiểm soát và quyền lực của họ;
- Thường xuyên làm bẽ mặt, mắng mỏ bạn trước các nhân viên khác, đổ lỗi cho bạn vì những sai lầm trong quá khứ;
- Thường xuyên yêu cầu kiểm tra và gặp gỡ bạn với lý do thiếu chính đáng.
Bởi vì nạn nhân là cấp dưới nên việc tự bảo vệ mình sẽ rất khó khăn. Hậu quả là nạn nhân sẽ cảm thấy bị cô lập, đơn độc, bị loại trừ, bị đe dọa và dễ bị tổn thương.
Xem thêm: Bỏ túi ngay 8 tuyệt chiêu ứng xử khi làm việc với sếp khó tính nơi công sở
Cảm giác đố kỵ
Sự ghen tị và đố kỵ cũng là một trong những nguyên nhân khiến xảy ra tình trạng công ty bắt nạt. Họ cảm thấy bị đe dọa bởi điểm mạnh và thành tích của người khác. Do đó, họ nhắm đến những đồng nghiệp giỏi và được yêu thích trong công ty. Bắt nạt bằng cách đổ lỗi, rao tin đồn sai, bôi xấu,… là cách để họ làm giảm sự công nhận và hủy hoại danh tiếng của nạn nhân.
Xem thêm: Bỏ túi ngay các cách đáp trả khi bị nói xấu nơi công sở
Khả năng kiểm soát bản thân kém
Trong một số trường hợp, bắt nạt công sở xảy ra do kẻ bắt nạt có khả năng kiểm soát hành vi của bản thân kém. Những nhân viên này rất nóng tính, thường hay la hét và thậm chí sử dụng từ ngữ thô tục. Những kẻ bắt nạt này có xu hướng xúc phạm trực tiếp và nhận xét tiêu cực, hay bình luận chỉ trích và châm biếm.
Ngoài ra, nếu việc bắt nạt tồn tại lâu ngày trong môi trường công sở, nó có thể dần trở thành một loại “văn hóa bắt nạt”. Khi mà hành động bắt nạt có thể lây từ người này sang người khác, và kéo dài thường xuyên, lặp đi lặp lại. Và khi những tổn thương từ những lần bị bắt nạt trong quá khứ quá lớn, con người lại có xu hướng muốn làm tổn thương người khác, như là cách để giải tỏa nỗi đau của bản thân. Điều này khiến cho môi trường làm việc ngày càng trở nên độc hại, và sự “bắt nạt xoay vòng” lại tiếp diễn ngày qua ngày.
Xem thêm: Body Shaming là gì? Đừng để lời nói trở thành vũ khí sát thương nơi công sở
Những ảnh hưởng của bắt nạt công sở
Đối với nạn nhân, họ sẽ bị ảnh hưởng cả về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, về hiệu suất công việc lẫn cuộc sống cá nhân. Về sức khỏe, nạn nhân có thể gặp phải các vấn đề về lo lắng, trầm cảm, rối loạn ăn uống, khó ngủ,… Về công việc, bị bắt nạn khiến họ giảm hiệu suất công việc, khó khăn để tập trung và ra quyết định,…
Đối với nhiều người, bắt nạt tại nơi làm việc là một vấn đề quá nhức nhối để thảo luận. Thêm vào đó, có rất ít luật được áp dụng để giải quyết vấn đề này. Do đó, nhiều nạn nhân thường cảm thấy không thể làm gì để chấm dứt nó. Mặt khác, nạn nhân quá sợ hãi không dám đưa ra vấn đề này vì họ sợ rằng họ có thể bị mất việc làm.
Bắt nạt công sở khi trở thành một loại văn hóa độc hại, có thể gây tổn thất đến công ty. Như làm tăng tỷ lệ nghỉ việc, tổn thất tài chính, sụt giảm năng suất công việc hay giảm niềm tin và sự trung thành của nhân viên.
Đối phó với bắt nạt tại nơi làm việc
Chìa khóa để khắc phục tình trạng bắt nạt tại nơi làm việc là bạn phải nhanh chóng báo cáo hành vi bắt nạt tại nơi làm việc cho người giám sát hoặc bộ phận nhân sự. Và nếu mọi việc không được giải quyết hoặc tiếp tục, đã đến lúc bạn nên cân nhắc tìm kiếm một công việc mới.
Việc cố gắng chịu đựng sự bắt nạt tại nơi làm việc là không thực tế. Ngay cả những nhân viên kiên cường nhất cũng sẽ bị ảnh hưởng. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc tìm kiếm công việc có lợi cho sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn.
Bạn cũng đừng quên thu thập những “bằng chứng” bị bắt nạt, như thời gian, địa điểm, lời nói và hành động cụ thể của việc bắt nạt, ai đã thực hiện,… để trong trường hợp xấu nhất bạn sẽ dùng đến.
Nếu bạn hoàn toàn phải giữ công việc của mình hoặc không có lựa chọn việc làm nào khác, hãy đảm bảo rằng bạn đang chăm sóc bản thân đúng cách. Bắt đầu bằng cách tập thể dục và ăn uống điều độ. Bạn cũng nên dành thời gian cho bản thân khi không làm việc và cam kết làm những việc bạn thích.
Bên cạnh đó, tìm kiếm lời khuyên và sự giúp đỡ từ một người khác cũng là một cách hay. Sự giúp đỡ này có thể là về mặt tinh thần, hoặc đơn giản là giúp bạn khiến những kẻ thích bắt nạt “dè chừng” bạn hơn.
Trở thành nạn nhân của bắt nạt công sở sẽ khiến sức khỏe và công việc bị ảnh hưởng. Nhận biết và tự bảo vệ bản thân là điều bạn cần làm. Bạn cũng cần quan sát và để ý để tránh việc vô tình “bắt nạt” người khác.
Sau tất cả, nếu bạn cảm thấy cần phải thay đổi công việc, tham khảo ngay những công việc đang tuyển trên Nghề Nghiệp Việc Làm 24h. Cùng nhau cùng tạo dựng môi trường làm việc văn minh, lành mạnh bạn nhé!
Xem thêm: Career Break là gì, những bước chuẩn bị cho kỳ career break như mơ
