Freeloader là ai? Nghe thì có vẻ khá lạ lẫm. Tuy nhiên, freeloader luôn ở xung quanh chúng ta. Trong bối cảnh công sở, freeloader ám chỉ những nhân sự “ăn không ngồi rồi”. Họ đến văn phòng và chỉ ngồi đấy. Tay không làm, miệng không nói, ai hối gì thì cũng từ chối hoặc cho qua. Hậu quả lớn nhất chính là khiến cho hiệu suất công việc bị suy giảm. Những freeloader này còn có thể gây ảnh hưởng cho chính những người đồng đội của mình trên nhiều phương diện.
Vậy chúng ta cần giải quyết thế nào với những freeloader? Cùng Việc Làm 24h tìm hiểu ngay trong bài viết sau đây nhé!
1. Freeloader là ai?
Theo Urban dictionary, freeloader là một từ lóng Anh – Mỹ nhằm ám chỉ “những cá nhân lợi dụng lòng tốt và sự hào phóng của người khác để vụ lợi cho bản thân”. Điều đáng nói ở các freeloader nằm ở việc họ chỉ biết duy nhất mỗi việc “há miệng chờ sung”. Ngoài ra, các freeloader không có thêm bất kì sự đóng góp hữu ích gì cho cộng đồng & xã hội.
Trong nhiều bối cảnh khác nhau mà freeloader có thể ám chỉ nhiều loại đối tượng khác nhau. Trong bối cảnh công sở, từ này nhằm ám chỉ những nhân sự “ăn không ngồi rồi”. Mỗi ngày đi làm, họ cũng đều hưởng lương như bao người. Thế nhưng, việc duy nhất họ làm hầu như là “không làm gì cả”.
2. Dấu hiệu nhận biết một freeloader là gì?
Khi nói đến những kiểu người độc hại, chúng thường nghĩ đến ai? Đó có thể là những người thường xuyên la mắng, sỉ nhục người khác khi có điều không vừa ý. Thậm chí, những kiểu người độc hại còn là những kẻ “thao túng suy nghĩ của người khác”. Cá biệt hơn, đó có thể là những điệp viên 2 mang chốn công sở. Trước mặt thì tỏ ra thân thiện, nhưng sau lưng thì lại buông lời dèm pha với người khác.
Xem thêm bài viết về “điệp viên 2 mang chốn công sở” tại đây Frenemy là ai: Truy tìm điệp viên 2 mang chốn công sở
Có rất nhiều kiểu người độc hại, và freeloader cũng là một trong số đó. Trong khi một số kiểu người độc hại thường bộc phát theo bản năng, freeloader hoàn toàn nhận thức được những gì họ đang làm. Họ có năng lực, có đủ ý thức và có đủ kỹ năng để làm. Tuy nhiên, freeloader lại cố tình đùn đẩy trách nhiệm ấy cho những người khác. Phần mình chỉ việc ngồi không và an hưởng.
Điểm dễ dàng nhận thấy nhất ở những freeloader nằm ở phong thái. Trông thì vô cùng tự tin và lòng thì cũng đầy sự toan tính. Đây cũng chính là mấu chốt để các freeloader có được sự tin tưởng của bạn để lợi dụng. Cho đến khi chúng ta nhận ra “cạm bẫy”, thì họ đã bào mòn sức lực và nỗ lực của cả một tập thể.
3. Những hậu quả freeloaders gây ra cho tổ chức sẽ là gì?
Thoạt nghe qua, các freeloaders cũng có vài điểm tương đồng với “zombie công sở”. Tuy nhiên, zombie công sở thực chất lại là hậu quả của tư duy dậm chân tại chỗ. Điều này thường xuất phát từ trải nghiệm và năng lực nội tại của nhân sự.
Xem thêm bài viết về zombie công sở tại đây Zombie công sở: đừng để bị cắn để rồi bị bắn
Trái ngược lại, tư duy của một freeloader lại là “có chủ đích ngay từ ban đầu”. Ngay từ ngày đầu tiên bước chân vào công ty, bộ não của họ đã được mặc định “chỉ cần ngồi mà không cần làm”.
Thoạt đầu, ai cũng có thể dễ dàng bị thu hút bởi phong thái đầy tự tin. Tuy nhiên, nếu không tỉnh táo, chính những người xung quanh sẽ là người gánh lấy hậu quả.
Cụ thể, 5 hậu quả lớn nhất mà một freeloaders có thể gây ra cho tổ chức và đội nhóm chính là:
3.1 Tạo ra những cảm xúc tiêu cực cho những người đồng nghiệp
3.2 Giảm năng suất làm việc của tập thể chung
3.3 Khiến môi trường làm việc trở nên áp lực hơn
3.4 Khiến nhân sự dễ rơi vào tình trạng kiệt sức (Burnout)
3.5 Gây ra tình trạng thừa người nhưng việc vẫn không xong
Đã là dân công sở thì không thể nào né được câu chuyện làm việc nhóm (Teamwork). Chính vì thế, việc có một freeloader trong nhóm quả thật là một gánh nặng không nhỏ. Tuy nhiên, việc gì cũng có giải pháp. Chỉ cần chúng ta xác định động cơ và hành vi, thì sẽ có những cách gỡ rối tương ứng.
4. Những dạng freeloaders phổ biến là gì và cách xử lý
Đồng nghiệp cũng có đồng nghiệp này, đồng nghiệp kia. Freeloader cũng có kiểu đó, kiểu nọ. Chính vì thế, Việc Làm 24h đã tạm chia ra 3 kiểu freeloader phổ biến nhất. Tương ứng với 3 kiểu người này là cách xử lý tương ứng với từng cấp độ nghiêm trọng.
4.1 Cấp độ 1: Vô hại
Những freeloader “vô hại” là những người thỉnh thoảng yêu cầu hỗ trợ. Thường những việc họ nhờ vả đa phần là những việc lặt vặt. Nhìn chung, hành vi của những freeloader này chưa quá nghiêm trọng.
Tuy nhiên, khi những yêu cầu đó bắt đầu xảy ra lặp đi lặp lại và không đến từ những người thân quen với bạn, đó là lúc cần nên cảnh giác.
Cách xử lý:
Lần tiếp theo các freeloader này nhờ vả, hãy thử một lần nói không. Sau đó xem phản ứng của họ. Nếu họ phản hồi với bạn một cách lịch sự, ví dụ như:
À vậy thôi, không sao đâu. Để tôi tự xử. Cảm ơn bạn nè!
Xin chúc mừng, họ không quá đáng sợ như chúng ta lo lắng đâu. Tuy nhiên, không vì thế mà chúng ta cứ để họ làm tới. Đôi lúc, hãy từ chối những yêu cầu của họ để freeloader có trách nhiệm hơn trong mọi việc mình làm.
Tuy nhiên, nếu họ phản ứng ngạc nhiên như thể họ nghĩ rằng bạn nợ họ bất cứ điều gì họ đang yêu cầu bạn – đó là một dấu hiệu rõ ràng của một người độc hại. Hạn chế tiếp xúc là giải pháp tốt nhất dành cho bạn.
4.2 Cấp độ 2: Báo động
Những freeloader ở cấp độ này đã có kỹ năng thao túng. Điều tồi tệ hơn nữa là họ thường sẽ là những người luôn “thân thiết” với bạn.
Họ thường yêu cầu bạn làm điều gì đó cho họ nhưng không bao giờ đánh giá cao nó. Giống như yêu cầu bạn hỗ trợ một nhiệm vụ mà họ được giao phụ trách. Và rồi, họ ép bạn phải tuân theo thời hạn của họ. Tựu chung lại, việc của họ nhưng bạn phải làm và làm theo ý và thời gian họ chỉ định.
Trong tình huống khi bạn quyết định nói ‘Không’ với họ, đây là lúc freeloader thể hiện kỹ năng thao túng. Họ sẽ khiến bạn cảm thấy tội lỗi nếu như từ chối yêu cầu này.
Mưu đồ để cuối cùng là để bạn nói buộc phải nói “có” với họ. Chính vì thế, đừng rơi vào chiếc bẫy thao túng tâm lý này.
Cách xử lý:
Đừng mất thời gian dành cho những freeloader này. Họ chỉ khiến cho công việc của bạn thêm nhiều phần áp lực. Đi làm đâu phải để rước bực dọc và sự độc hại vào người. Đừng vì vài lần họ “tốt bụng” mà khiến bạn ôm một bụng “uất ức” về sau. Hãy suy xét thật cẩn trọng!
4.2 Cấp độ 3: Chạy ngay đi!
Cái tên đã nói lên tất cả. Chạy ngay đi, trước khi công việc và bạn trở nên tồi tệ hơn. Ở cấp độ này, freeloader không chỉ gây ảnh hưởng công việc bởi sự “đùn đẩy”. Họ còn khiến đội nhóm của bạn trở nên mất đoàn kết và bị “toxic hoá”. Sẽ không còn những cuộc hội thoại vui vẻ. Thay vào đó, sẽ là những màn đùn đẩy, “bóc mẽ” nhau đầy xấu xí. Không chỉ riêng freeloader, mà tất cả rồi sẽ hoá thù địch và cư xử khắc nghiệt lẫn nhau.
Cách xử lý:
Cách xử lý cũng giống như cái tên của cấp độ này. Đừng ngần ngại rời ngay khỏi tổ chức này. Sự tử tế của bạn có giới hạn của nó. Đừng để ai hay vì bất cứ điều gì mà để mình bị chà đạp.
5. Tạm kết
Chúng ta hoàn toàn không thể tránh khỏi những kiểu đồng nghiệp “độc hại” khi đi làm. Freeloader cũng không phải là một ngoại lệ. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để bạn có thể rèn dũa bản thân. Đặc biệt, đây cũng là cơ hội để bạn luyện tập kỹ năng quản trị cảm xúc và mối quan hệ.
Với những người tử tế, hãy trân trọng và hết mình với họ. Với những freeloader, cần học cách “ngoảnh mặt làm ngơ”. Nếu mọi việc nằm ngoài tầm kiểm soát, đừng ngại tìm cho mình một cơ hội việc làm tốt hơn.
Việc Làm 24h hi vọng bài viết trên đã giúp bạn có được những kinh nghiệm quý báu khi “chạm trán” những freeloader chốn công sở.
